Tốt nhất, trong vòng 1 giờ đầu sau sinh người mẹ nên cho trẻ bú để dễ tận dụng được nguồn sữa non quý giá giàu chất dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển vững chắc những ngày đầu đời.
1.THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG CỦA SỮA NON
Sữa non hay sữa đầu, còn được gọi là nguồn thức ăn đầu tiên của sự sống (tên khoa học là colostrum). Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh trong sữa non có chứa rất nhiều kháng thể và bạch cầu… giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, cũng như bảo vệ hệ tiêu hóa và phá hủy các tác nhân gây bệnh, giúp trẻ tăng cường thể lực, phát triển khỏe mạnh.
Theo các chuyên gia của Viện Dinh Dưỡng, sữa non là loại sữa mẹ đặc biệt, được tiết ra trong ngày đầu sau sinh. Sữa non đặc sánh, có màu vàng nhạt hoặc trong. Sữa non có chứa nhiều đạm hơn sữa trưởng thành.
Sữa non giàu kháng thể giúp phòng chống dị ứng và nhiễm khuẩn. Sữa nhiều tế bào bạch cầu giúp phòng chống nhiễm khuẩn. Sữa non có tác dụng xổ nhẹ, đào thải phân su, giảm mức độ vàng da. Sữa non chứa nhiều yếu tố tăng trưởng giúp cho đường ruột của trẻ tiếp tục hoàn thiện sau sinh, giúp ruột trưởng thành, phòng chống dị ứng, không dung nạp thức ăn khác. Sữa non rất giàu vitamin A giảm mức độ nặng khi bị nhiễm khuẩn.
Trẻ được bú sữa non trong những bữa bú đầu tiên rất quan trọng, đặc biệt trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Sữa non đã có sẵn trong vú ngay từ khi trẻ sinh ra, không nên cho trẻ bất cứ thức ăn, nước uống nào trước khi trẻ bắt đầu bú sữa mẹ.
Sau vài ngày (khoảng 3-4 ngày) sữa non chuyển sang sữa trưởng thành. Số lượng sữa nhiều hơn làm 2 bầu vú bà mẹ đầy, căng cứng. Người ta gọi đây là hiện tượng xuống sữa.
Sữa đầu bữa: là sữa được tiết ra đầu bữa bú của trẻ: sữa đầu bữa có màu hơi xanh, số lượng nhiều và cung cấp nhiều đạm, đường, nước và các chất dinh dưỡng khác. Trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ cần bú mẹ là đủ, không cần uống thêm nước, ngay cả khi thời tiết nóng. Nếu cho trẻ uống thêm nước trẻ sẽ giảm bú mẹ.
Sữa cuối bữa: là sữa được tiết ra cuối bữa bú của trẻ. Bầu vú mẹ lúc này đã hết căng. Sữa cuối bữa có màu trắng vì chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu bữa. Chất béo cung cấp nhiều năng lượng cho trẻ giúp trẻ lớn nhanh hơn, vì vậy điều quan trọng là cần để trẻ bú đến hết sữa cuối, không để trẻ nhả vú sớm hay mẹ chuyển bên sớm quá.
Trong 6 tháng đầu sau đẻ, bú mẹ hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và nước cho trẻ. Từ 6 tháng tuổi, sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ. Cụ thể: từ 6-12 tháng tuổi sữa mẹ 70% nhu cầu năng lượng. Vì vậy tất cả trẻ từ 6 tháng tuổi ngoài sữa mẹ đều cần được ăn bổ sung. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn là một nguồn năng lượng quan trọng và cung cấp chất dinh dưỡng chất lượng cao cho trẻ trên 6 tháng tuổi nên cần duy trì tới khi có thức ăn thay thế đầy đủ sữa mẹ.
2.TÁC DỤNG CỦA SỮA NON ĐỐI VỚI TRẺ SƠ SINH
Ngăn ngừa sự chậm phát triển: những trẻ được bú sữa non ngay sau khi sinh và bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời không chỉ có hệ miễn dịch khỏe mạnh mà còn phát triển toàn diện về thể chất và trí não bởi các thành phần dinh dưỡng tuyệt vời chứa trong sữa non như chất đạm, vitamin, khoáng chất…
Thuốc kháng sinh tự nhiên: thành phần sữa non ngoài hàm lượng chất dinh dưỡng còn chứa nhiều kháng thể, được ví như loại vắc xin tự nhiên không có tác dụng phụ, an toàn với sức khỏe của trẻ.
Các kháng thể (Ig) và tế bào bạch cầu giúp trẻ luôn khỏe mạnh, chống lại nhiễm trùng và các tác nhân gây hại như vi rút, vi khuẩn phòng tránh được nhiều các bệnh nguy hiểm như tiêu chảy, bệnh ở đường hô hấp, bệnh sởi…
Phát triển tối ưu não bộ: do trong thành phần chứa ganglioside là một nhóm chất béo không thể thiếu trong việc phát triển trí não trẻ. Do đó tác dụng của sữa non còn là phát triển tối ưu não bộ của trẻ.
Cải thiện hệ tiêu hóa và chức năng đường ruột: mới sinh, hệ thống tiêu hóa của trẻ do chưa hoàn thiện nên còn rất yếu ớt. Theo đó, nếu bú sữa non, Immunoglobulin A và các chất chống oxy hóa có trong sữa sẽ giúp tránh khỏi các triệu chứng xuất huyết và bảo vệ thành ruột non yếu.
Bên cạnh đó, chất ganglioside còn giúp cải thiện/ ngăn ngừa viêm nhiễm hệ thống đường ruột của trẻ bằng cách “thu hút” các vi khuẩn có hại và trung hòa chúng.
Ngăn ngừa bệnh vàng da: không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa, sữa non còn có tác dụng nhuận tràng, thúc đẩy cơ thể trẻ nhanh chóng bài tiết phân su, đào thải bilirubin dư thừa từ đó ngăn ngừa bệnh vàng da cũng như giảm thiểu nguy cơ mẫn cảm và dị ứng ở trẻ.
3.CHO TRẺ UỐNG SỮA NON BAO NHIÊU LÀ ĐỦ?
Có thể thấy, công dụng của sữa non đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ là vô cùng lớn. Vì vậy, các mẹ sau sinh đều được khuyên cho con bú sớm nhất có thể, với mẹ thường là ngay sau sinh, còn với mẹ sinh mổ là 6 tiếng sau sinh.
Mới sinh, kích thước dạ dày trẻ còn rất nhỏ, do đó, mẹ không nên cho trẻ bú quá nhiều, lần đầu tiên chỉ nên cho bú khoảng 10ml (tương đương 1-4 muỗng cà phê), sau đó tăng dần số lượng lên.
