Cơ thể con người muốn phát triển bình thường cần có sự tham gia của rất nhiều các yếu tố vi lượng tuy chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng chúng có vai trò rất quan trọng. Vitamin A là một trong số đó. Nó tham gia vào quá trình tăng trưởng giúp cơ thể phát triển, chức năng miễn dịch, chức năng thị giác, tái tạo da mới, chống oxy hóa, tăng cường sự bền vững của xương, duy trì các mô mềm…

1.VITAMIN A LÀ GÌ?

Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Nó không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy chất, mà dưới một vài dạng. Vitamin A có trong nhiều loại thực phẩm, nó tồn tại trong thực phẩm có nguồn gốc động vật dưới dạng retinol, còn trong thực vật dưới dạng caroten (tiền vitamin A). Gan, lòng đỏ trứng, bơ sữa, pho mát, rau muống, rau ngót, rau cải xanh, bí đỏ, cà rốt, xoài có chứa nhiều vitamin A.

2.VAI TRÒ CỦA VITAMIN A TRONG CƠ THỂ

Vitamin A là một vitamin tan trong chất béo cần thiết cho một số chức năng trong cơ thể. Nó được cơ thể hấp thu chủ yếu ở trong chế độ ăn hằng ngày và được lưu giữ ở gan. Có hai dạng tồn tại chính là: 

• Vitamin A (hoặc retinol) được sản xuất trực tiếp bởi cơ thể, chúng đóng một vai trò quan trọng trong chức năng của mắt, tạo ra các sắc tố ở võng mạc mắt và tạo điều kiện cho thị lực tốt. Ngoài ra, nó thúc đẩy sự phát triển của các tế bào da mới, do đó khuyến khích phục hồi và sửa chữa một cách tự nhiên, hỗ trợ miễn dịch và sinh sản.
• Dạng thứ hai là pro vitamin A, chủ yếu được lấy từ beta carotene có trong các loại trái cây và rau quả nhiều màu sắc như cà rốt, bí ngô, khoai lang, quả mơ và xoài. Các sắc tố màu vàng/ cam xảy ra do sự hiện diện của các loại beta - carotene.

Các hợp chất này sẽ được chuyển đổi thành vitamin A hoặc retinol trong cơ thể trước khi chúng có thể được sử dụng. Beta - carotene có chức năng như một chất chống oxy hóa, từ đó bảo vệ các tế bào chống lại tổn thương gốc tự do và bảo vệ bạn chống lại viêm và các vấn đề có thể biểu hiện sau khi bị tổn thương oxy hóa.

Hơn nữa cả hai dạng tổn thương của loại vitamin này đều có thể tăng cường sức khỏe xương và duy trì các mô mềm và ngăn ngừa sỏi tiết niệu. Giàu các đặc tính chống virus, vitamin này cũng có thể giúp khôi phục tính toàn vẹn của màng nhầy. Điều này đặc biệt có giá trị khi bị cảm lạnh hoặc cảm cúm.

3.THIẾU HOẶC THỪA VITAMIN A SẼ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CƠ THỂ NHƯ THẾ NÀO?

Sự thiếu hụt loại vitamin này thường rất ít khi xảy ra. Thiếu hụt vitamin A có thể do lượng bổ sung vào cơ thể không đủ hoặc các vitamin dự trữ đã hết. Ở một số trường hợp như: những người có đột biến gen làm rối loạn quá trình chuyển đổi beta - carotene thành vitamin A, trẻ sinh non và những người mắc bệnh xơ nang cũng có nhiều khả năng gặp khó khăn trong việc hấp thụ đủ lượng vitamin này cần thiết cho cơ thể.

Một số triệu chứng của sự thiếu hụt vitamin A có thể là:

-Mệt mỏi, chán ăn.

-Quáng gà.

-Khô mắt hoặc mắt bị viêm.

-Tiêu chảy.

-Rụng tóc, móng tay dễ gãy.

-Da khô, có vảy hoặc phát ban.

-Giảm sức đề kháng của cơ thể, nên trẻ bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn nặng. Đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp như sởi và các bệnh tiêu hóa.

-Ức chế sự tăng trưởng ở trẻ làm răng và xương có vấn đề.

-Thiếu vitamin mãn tính có thể dẫn đến thoái hóa điểm vàng, một tình trạng mắt nghiêm trọng có thể dẫn đến mù lòa.

SẼ THẾ NÀO NẾU CƠ THỂ CÓ QUÁ NHIỀU VITAMIN A?

Bởi vì vitamin này là loại tan trong chất béo cho nên việc đào thải nó ra khỏi cơ thể cũng rất khó khăn vì lượng dư thừa sẽ được tích lũy trong tế bào mỡ và gan có thể gây ra ngộ độc gan (thậm chí gây tử vong). Các triệu chứng của việc dư thừa nó bao gồm:

-Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn.

-Đau cơ, đau xương, khớp.

-Móng tay dễ gãy.

-Thay đổi thị lực, nhìn mờ.

-Khó ngủ, mất tập trung, thay đổi tính cách dễ cáu gắt.

-Da trở nên vàng, khô, nứt, bong vảy, xung huyết, nhạy cảm với ánh sáng.

-Giảm cân, tóc rụng và các viêm ở lưỡi.

-Các bà mẹ đang mang thai có tình trạng thừa vitamin này lâu ngày có thể gây ra dị tật cho thai nhi.

Mặc dù có thể tiêu thụ quá nhiều vitamin A thông qua các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như gan, nhưng phần lớn dư thừa vitamin A là do bổ sung từ việc dùng thuốc, hoặc các thực phẩm chức năng tương tự. Cho nên việc bổ sung vitamin này từ thực phẩm không gây hại.