Th 10
Quá trình phát triển thể chất ở trẻ nhỏ diễn ra rất nhanh, đặc biệt là từ lúc trẻ sơ sinh đến lúc 2 tuổi. Là cha mẹ, bạn cần hiểu rõ về quá trình này để biết bé có đang phát triển bình thường hay không. Sự phát triển thể chất ở trẻ nhỏ trong những năm đầu đời là rất quan trọng. Cách tốt nhất để xác định xem con yêu có phát triển đúng cách hay không là theo dõi chặt chẽ quá trình phát triển của trẻ nhỏ. SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Ở TRẺ NHỎ LÀ GÌ? Theo thời gian, cơ thể sẽ dần phát triển và hoàn thiện các bộ phận, các kỹ năng giống như người lớn. Đây được coi là sự phát triển thể chất ở trẻ nhỏ. DẤU HIỆU VỀ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Ở TRẺ NHỎ Tay chân Tay chân của trẻ sẽ dần dài ra và cân xứng với thân và đầu. Bạn sẽ thấy bé yêu của mình dần thon thả hơn so với khi còn nhỏ Phát triển cơ bắp Sự phát triển cơ bắp sẽ diễn ra nhanh để hỗ trợ sự di chuyển của bé con. Các cơ cánh tay và chân sẽ phát triển nhanh hơn các cơ ngón chân hoặc ngón tay. Giai đoạn này, bạn cần đảm bảo bổ sung đủ chất để bé tăng cân và phát triển. Phát triển trí não Ở thời thơ ấu, các sợi thần kinh trong não, đặc biệt là ở thùy trán phát triển rất nhanh. Khi trẻ được 2 tuổi, bộ não của trẻ sẽ đạt được 70% kích thước so với người trưởng thành. Khi lên 6 hoặc 7, kích thước của bộ não đạt khoảng 90% so với kích thước bình thường. Bạn có thể quan sát điều này thông qua việc đo chu vi vòng đầu của trẻ. Kỹ năng vận động Kỹ năng vận động là khả năng thực hiện các hoạt động cơ bản như: đi, đứng, chạy. Kỹ năng vận động được chia làm 2 loại: Kỹ năng vận động thô Đây là những kỹ năng cần thiết để thực hiện các hoạt động cơ bản như chạy, đi bộ, nhảy hoặc thậm chí là giữ thăng bằng cho cơ thể. Dưới đây là một số điều trẻ có thể làm: Đi bộ và giữ cơ thể thăng bằng Chạy theo một hướng duy nhất hoặc xung quanh chướng ngại vật Ném bóng hoặc bắt bóng Nhảy lên Nhảy qua các chướng ngại vật Đá một quả banh Đạp xe 4 bánh Kỹ năng vận động tinh Đây là những kỹ năng này giúp trẻ thực hiện được các hoạt động đòi hỏi sự khéo léo. Những kỹ năng này cũng liên quan đến sự phát triển não bộ: Dùng dao kéo Đánh răng hoặc chải tóc Nhặt những món đồ nhỏ như tiền xu, kẹp giấy Giải các câu đố đơn giản Vẽ các hình đơn giản như hình tròn hoặc hình vuông Xếp đồ vật chồng lên nhau Chiều cao Đến 12 tháng tuổi, chiều dài của bé tăng khoảng 50% so với khi mới chào đời. Đến khi 5 tuổi, kích thước này sẽ tăng gấp đôi so với chiều dài khi mới chào đời. Ngoài ra, theo ước tính của các chuyên gia, các bé trai sẽ đạt được một nửa chiều cao so với khi trưởng thành vào khoảng 24 tháng và các bé gái là vào khoảng 19 tháng tuổi. Trọng lượng Khi được 1 tuổi, cân nặng của trẻ sẽ gấp 3 lần cân nặng khi mới chào đời. Tốc độ tăng trưởng có xu hướng chậm lại sau năm đầu tiên. Trong thời gian từ 1-6 tuổi, cân nặng của bé sẽ tăng khoảng 2kg mỗi năm. Răng Bé sẽ mọc răng cửa dưới trước khi được khoảng năm đến 9 tháng tuổi. Răng cửa bên sẽ xuất hiện khi trẻ được tám đến 12 tháng tuổi. Trẻ nhỏ có tất cả 20 chiếc răng sữa. Thời điểm trẻ thay răng vĩnh viễn là từ 5 đến 13 tuổi. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Ở TRẺ NHỎ Trẻ có thế bò, ngồi, ngẩng đầu lên khi 12 tháng tuổi. Đi bộ, chạy, nhảy, leo cầu thang với sự giúp đỡ, cầm bút màu trong độ tuổi từ hai đến bốn. Trong độ tuổi từ 4-6 tuổi, trẻ có thể leo cầu thang mà không cần giúp đỡ, cầm bút viết/ vẽ thành thạo và thậm chí tự mặc quần áo, tự xỏ giày. BÍ QUYẾT THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT Ở TRẺ NHỎ Đi bộ với trẻ, cho trẻ có cơ hội để chạy, nhảy và sử dụng cơ bắp của mình. Chuẩn bị những trò chơi vượt chướng ngại vật đơn giản để trẻ nhảy qua hoặc khuyến khích trẻ chạy nhảy vui đùa thường xuyên. Cho trẻ chơi các trò chơi đá, ném bóng, nhảy dây, đạp xe… để cơ bắp hoạt động và phát triển kỹ năng vận động. Thường xuyên đưa bé đi dạo công viên hoặc những nơi gần gũi với thiên nhiên. Cho phép bé chạm vào cây cỏ, hoa lá và ngửi mùi của chúng. Những hoạt động này sẽ giúp phát triển kỹ năng vận động tinh và kỹ năng vận động thô. Bật nhạc và nhảy cùng con, hãy mở những bài hát kích thích kỹ năng vận động tinh. Cho trẻ vẽ thoải mái ở bất cứ đâu, trên giấy, thậm chí trên cánh tủ lạnh hay tường nhà. Dạy trẻ sử dụng kéo và làm các sản phẩm thủ công. Mua các đồ chơi có thể thúc đẩy sự phát triển thể chất ở trẻ như đạp xe 4 bánh, đạp xe thăng bằng, bóng rổ (loại dành cho trẻ em)... Để trẻ giúp đỡ những công việc đơn giản như cất quần áo vào tủ, xếp giày dép lên kệ, dọn chén bát… Đảm bảo rằng trẻ ngủ đủ giấc để phát triển tốt nhất. Đưa trẻ đi kiểm tra khám sức khỏe định kỳ để được tiêm vắc xin đầy đủ và phát hiện sớm các vấn đề. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý bổ sung chất dinh dưỡng cho trẻ bằng cách xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của cơ và xương.
Th 10
Nhiều người thường uống thực phẩm bổ sung sau bữa ăn sáng vì nhiều lý do như mở đầu một ngày mới tốt cho sức khỏe hoặc uống luôn cho khỏi quên. Tuy nhiên, ít người biết về thời điểm uống omega 3 tốt nhất. Một số nghiên cứu đã kết luận hiệu quả của thuốc với thời điểm dùng và những phát hiện này đưa ra các lý lẽ thuyết phục cho việc sắp xếp lại thói quen dùng thực phẩm bổ sung, trong đó có omega 3 của nhiều người. 1.NGUYÊN TẮC CẦN NHỚ KHI DÙNG OMEGA 3 Dầu cá là một trong những chất bổ sung Omega 3 phổ biến nhất. Về mặt kỹ thuật, bạn có thể dùng bất kỳ thời điểm nào phù hợp nhất với mình miễn là dùng cùng bữa ăn. Omega 3 EPA và DHA có trong dầu cá là chất béo và chúng sẽ được hấp thụ tốt hơn nhiều nếu có các chất béo khác. Nếu uống Omega 3 khi bụng đói, chúng có thể sẽ không được hấp thụ tốt. Trong nhiều thập kỷ, người dùng Omega 3 đã chọn dùng thực phẩm bổ sung ngay từ sáng sớm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng acid béo Omega 3 cần được tiêu thụ cùng với thức ăn và tốt nhất là loại có chất béo để được hấp thụ tốt. Với xu hướng ăn sáng ít chất béo và bỏ bữa sáng có thể giải thích tại sao một số người dùng thực phẩm bổ sung không thấy mức tăng đáng kể về chỉ số Omega 3 của họ. Nếu không ăn sáng hoặc thường ăn thực phẩm ít chất béo vào buổi sáng thì hãy cố gắng dùng liều Omega 3 hằng ngày của bạn vào cuối ngày với mỗi bữa ăn đầy đủ hơn. Nếu bạn là người bị trào ngược với dầu cá (hay còn gọi là ợ hơi cá) thì một số chuyên gia khuyên bạn nên chia nhỏ liều dùng trong ngày và tránh liều dùng cao hơn vào buổi tối. Điều này là do dầu cá có xu hướng nổi lên trên dịch dạ dày (hình ảnh dầu nổi lên trên mặt nước) có thể gây khó tiêu cho một số người. Đối với những người khác, ban đêm có thể là thời điểm lý tưởng để dùng Omega 3, đặc biệt là nếu chúng được kết hợp với các chất dinh dưỡng khác hỗ trợ giấc ngủ. 2.HÃY CÂN NHẮC VIỆC UỐNG THUỐC VÀ DÙNG THỰC PHẨM BỔ SUNG VÀO BAN ĐÊM Một số nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng aspirin và thuốc hạ cholesterol cũng như thuốc huyết áp hay thuốc chống trào ngược có thể có tác dụng tốt hơn vào buổi tối. Các nhà khoa học cho rằng khi chúng ta ngủ, nhịp sinh học của cơ thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố cũng như khả năng hấp thụ hóa chất trong thuốc và chất bổ sung của cơ thể. Vì nhiều triệu chứng (đặc biệt liên quan đến trào ngược dạ dày acid và bệnh tim) trở nên trầm trọng hơn vào ban đêm nên việc uống một số loại thuốc và thực phẩm bổ sung trước khi đi ngủ thực sự có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe vào ngày hôm sau. Hãy xem ví dụ về việc chống trào ngược. Dạ dày thường sản xuất nhiều acid gấp hai đến ba lần trong khoảng thời gian từ 10 giờ đêm đến 2 giờ sáng so với bất kỳ thời điểm nào khác trong ngày. Ngoài ra, chứng ợ nóng thường trở nên tồi tệ hơn khi nằm xuống, làm tăng cường các tác dụng phụ khó chịu. Những yếu tố này giải thích tại sao một nghiên cứu phát hiện ra rằng 70% những người uống thuốc chống trào ngược vào cuối ngày cảm thấy dễ chịu hơn, so với 42% những người uống thuốc vào buổi sáng. Người ta cũng đã ghi nhận những cơn đau tim và đột quỵ xảy ra thường xuyên hơn vào sáng sớm. Một nghiên cứu kéo dài 5 năm ở Tây Ban Nha phát hiện ra rằng những bệnh nhân uống thuốc huyết áp vào ban đêm giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ đến 33% so với những người uống thuốc vào buổi sáng. 3.LỢI ÍCH TIỀM NĂNG CỦA VIỆC UỐNG OMEGA 3 VÀO BAN ĐÊM Nếu việc sử dụng một liều Omega 3 chất lượng cao hiệu quả tạo ra sự khác biệt quan trọng về kết quả thì thời điểm uống cũng quan trọng. Bên cạnh các vấn đề sức khỏe được đề cập ở trên, đây là hai lý do cân nhắc dùng dầu cá vào ban đêm: tình trạng viêm và chất lượng giấc ngủ. Người bị viêm khớp và đau khớp có thể gặp các triệu chứng dữ dội hơn vào buổi sáng. Một nghiên cứu của Pháp phát hiện ra rằng NSAID (thuốc chống viêm không steroid) có hiệu quả nhất khi dùng từ 4-8 tiếng trước khi cơn đau lên đỉnh ở thời điểm bắt đầu. Vì acid béo Omega 3 hoạt động theo cùng con đường sinh hóa như NSAID nên việc bổ sung dầu cá vào buổi tối có thể giúp người đau khớp dễ dàng ra khỏi giường vào buổi sáng và thoải mái hơn. Trong một nghiên cứu thí điểm từ Vương Quốc Anh, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trẻ em bổ sung Omega 3 tăng thời gian ngủ trung bình 58 phút và giảm số lần thức giấc vào ban đêm. Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng việc bổ sung đủ Omega 3 là rất quan trọng để có giấc ngủ chất lượng, cải thiện thư giãn và giảm nguy cơ ngưng thở khi ngủ. Một nghiên cứu khác từ các nhà nghiên cứu từ Trường Y Tế công cộng thuộc Đại Học Michigan đã nghiên cứu xem xét nồng độ acid béo Omega 3 DHA trong huyết tương có liên quan đến thời gian và thời lượng ngủ ở thanh thiếu niên hay không. Theo các nhà khoa học, những thanh thiếu niên có nồng độ DHA trong huyết tương thấp hơn có thời gian ngủ giữa giấc ngủ muộn hơn khoảng 45 phút so với những thanh thiếu niên có nồng độ DHA cao nhất. Mặc dù DHA không liên quan đến thời gian ngủ trong tuần, nhưng “nó liên quan đến thời gian ngủ dài hơn 30’ cuối tuần, khi thời gian ngủ ít có khả năng bị hạn chế bởi nghĩa vụ học tập hoặc công việc”.
Th 10
Cho trẻ uống xen kẽ 2 loại sữa công thức được không? có lẽ là vấn đề được nhiều cha mẹ quan tâm khi dặm thêm sữa ngoài hoặc chuyển sang cho con dùng sữa công thức hoàn toàn. Trên thực tế, sữa công thức vẫn là lựa chọn tốt thứ hai sau sữa mẹ trong trường hợp mẹ gặp khó khăn trong việc cho con bú hoặc không có đủ sữa mẹ. Tuy nhiên, việc nuôi con bằng sữa bột có thể khiến mẹ có những nỗi lo như con không đủ chất, tăng cân không đều, không hợp sữa, táo bón… Điều này kéo theo nhu cầu ngày càng có nhiều mẹ muốn cho bé dùng 2 loại sữa công thức để con phát triển tối ưu, toàn diện hơn hoặc một số mẹ cũng muốn thăm dò xem bé hợp loại sữa nào trước khi cho con sử dụng lâu dài. CHO TRẺ UỐNG XEN KẼ 2 LOẠI SỮA CÔNG THỨC ĐƯỢC KHÔNG? Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại sữa công thức khác nhau cho trẻ em để đáp ứng từng nhu cầu về phát triển, phù hợp với tình trạng sức khỏe, tiêu hóa… của con chứ không chỉ là phân loại sữa bột dựa theo độ tuổi của bé. Vì vậy, khi chuyển sang cho bé dùng sữa ngoài, mẹ cần biết rằng sữa công thức có thể bao gồm một số loại như: Sữa công thức làm từ sữa bò chiếm phần lớn sản phẩm sữa bán ra hiện nay. Sữa công thức làm từ sữa dê, thường được đánh giá dễ dung nạp, dễ tiêu hóa hơn so với sữa công thức làm từ sữa bò. Sữa công thức gốc đậu nành, đây là sữa có chứa protein không đậu nành, không chứa lactose nên thường phù hợp với trẻ không dung nạp lactose. Sữa công thức thủy phân một phần hoặc hoàn toàn. Điều này nghĩa là protein trong sữa được phân giải thành các peptide nhỏ hơn giúp trẻ dễ tiêu hóa, đặc biệt là trẻ dị ứng với protein sữa bò hay còn gọi là dị ứng đạm sữa bò. Sữa công thức không chứa lactose. Bên cạnh đó, sữa công thức còn được phân loại dựa theo nhu cầu khác của bé như: Sữa dành cho trẻ sinh mổ Sữa dành cho trẻ sinh non Sữa giúp tăng cân Sữa giúp phát triển trí não Sữa giàu lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa Mỗi sản phẩm sữa khác nhau về đặc tính, thành phần dinh dưỡng nhưng đối với vấn đề ‘“trẻ uống xen kẽ 2 loại sữa công thức được không?” thì câu trả lời là có thể được trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, mẹ hãy chú ý: Sắp xếp cữ bú hợp lý Xen kẽ các thời điểm khác nhau trong ngày Tránh tuyệt đối việc trộn các loại sữa công thức với nhau khi cho bé bú Đối với một số trường hợp đặc biệt mà chẳng hạn mẹ chọn 2 loại sữa cho trẻ sinh non hoặc trẻ dị ứng đạm sữa… thì tốt nhất nên hỏi thêm ý kiến bác sĩ. TRƯỜNG HỢP NÀO THÌ MẸ NÊN CHỌN CHO CON UỐNG XEN KẼ 2 LOẠI SỮA CÔNG THỨC? Mặc dù câu trả lời của vấn đề cho trẻ uống xen kẽ 2 loại sữa công thức được không là có thể được nhưng thực chất không phải em bé nào cũng phù hợp với chế độ dinh dưỡng này. Lời khuyên là mẹ chỉ nên cho con dùng 2 loại sữa công thức trong những trường hợp sau: 1.TRẺ THIẾU CHẤT, THIẾU HỤT DINH DƯỠNG Mỗi loại sữa công thức có thể không chứa tất cả các loại chất dinh dưỡng mà trẻ cần để phát triển mà chỉ tập trung vào một số nhóm chất nhất định. Vì vậy nếu mẹ nhận thấy tốc độ tăng trưởng của con không đúng nhịp thì có thể cho bé uống xen kẽ 2 loại sữa công thức để bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết mà cơ thể bé đang cần và phát triển toàn diện hơn. 2.TRẺ BIẾNG ĂN, CẦN THAY ĐỔI KHẨU VỊ Nếu mẹ cho bé bú một loại sữa công thức duy nhất trong một thời gian dài đôi khi có thể khiến trẻ cảm thấy chán mùi vị, dẫn đến lười bú. Trong trường hợp này, mẹ cũng có thể “làm mới” khẩu vị của bé bằng cách cho con bú xen kẽ 2 loại sữa công thức để kích thích vị giác, giúp trẻ hào hứng hơn, bú tốt hơn. 3.TRẺ CẦN CHĂM SÓC DINH DƯỠNG ĐẶC BIỆT Trong một số trường hợp trẻ cần chăm sóc đặc biệt, chẳng hạn như trẻ sinh non, trẻ suy dinh dưỡng còi cọc, chững cân, đề kháng suy yếu… trẻ có thể cần bú xen kẽ 2 loại sữa công thức. Thế nhưng để đảm bảo an toàn, bạn nên hỏi thêm ý kiến bác sĩ để được tư vấn cách chọn sữa công thức phù hợp với nhu cầu và bổ sung đúng dưỡng chất mà bé cần để cải thiện các vấn đề đang gặp phải. CHO TRẺ UỐNG XEN KẼ 2 LOẠI SỮA CÔNG THỨC: CẦN LƯU Ý NHỮNG GÌ? Như vậy là các bậc cha mẹ không cần lo lắng về vấn đề “cho trẻ uống xen kẽ 2 loại sữa công thức được không?” Thế nhưng khi áp dụng đảm bảo một số nguyên tắc và lưu ý những điều quan trọng giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng từ 2 loại sữa hiệu quả, an toàn: 1.CẦN TIẾN HÀNH NHƯ THẾ NÀO? Khi cho trẻ bú xen kẽ kết hợp 2 loại sữa công thức, mẹ có thể tiến hành theo một trong những nguyên tắc sau để đáp ứng đồng thời nhu cầu về dinh dưỡng và giải quyết các tình trạng cụ thể mà bé đang gặp (nếu có): Cho bé bú 2 loại sữa công thức theo thời gian ngày và đêm: Ưu tiên cho bé bú sữa mát hoặc sữa hỗ trợ tăng chiều cao vào ban ngày. Sữa tăng cân nên cho bé bú vào ban đêm, việc bú no sẽ có giấc ngủ đêm tốt hơn. Cho bé bú 2 loại sữa công thức theo chia cữ chính và cữ phụ xen kẽ Khi cho bé bú 2 loại sữa công thức, mẹ cũng có thể sắp xếp các cữ bú chính và phụ xen kẽ trong ngày như sau: Cữ bú chính thường là cữ đầu tiên trong ngày, mẹ nên cho bé bú sữa công thức chính để đáp ứng tối đa nhu cầu dinh dưỡng. Cữ bú tiếp theo sau đó là cữ phụ, mẹ cho bé bú loại sữa công thức giải quyết các vấn đề khó hấp thu, táo bón… Như vậy mẹ chỉ cần xen kẽ 2 bữa chính phụ hằng ngày thì có thể đảm bảo bé nhận được đầy đủ chất dinh dưỡng và giữ cân nặng ổn định. 2.CHO TRẺ UỐNG 2 LOẠI SỮA CÔNG THỨC: CẦN LƯU Ý NHỮNG GÌ? Trên thực tế “cho trẻ uống 2 loại sữa công thức được không?” có thể là vấn đề 2 chiều vì có những trường hợp thì được nhưng cũng có trường hợp thì không. Do đó, trước khi lựa chọn mẹ cũng cần biết đến “mặt trái” của việc cho bé bú 2 loại sữa công thức là gì, kể cả khi dùng xen kẽ hoặc trộn sữa lại với nhau. Sau đây là một số vấn đề xảy ra nếu trẻ không hợp với giải pháp dinh dưỡng này: Tương tác thành phần sữa gây bất lợi: Mỗi loại sữa công thức sẽ có những thành phần riêng biệt. Trong trường hợp mẹ không biết và cho bé bú 2 loại sữa có thành phần tương tác với nhau tạo ra chất mới có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Thừa chất và thiếu chất: Mỗi loại sữa công thức đều được thiết kế riêng về thành phần và hàm lượng dinh dưỡng cụ thể bé sẽ nhận được. Vì vậy, nếu mẹ cho bé bú từ 2 loại sữa công thức trở lên nghĩa là mẹ sẽ không đo được và không kiểm soát được lượng dưỡng chất bé dung nạp mỗi ngày. Đôi khi điều này có thể dẫn đến thừa hoặc thiếu chất mà mẹ không nhận ra. Trộn sữa công thức có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa: Mỗi loại sữa có thể có cách pha riêng, khác nhau về nhiệt độ nước, lượng nước, và thời gian pha. Do đó nếu trộn sữa công thức lại khi pha khiến bột sữa không tan hết hoặc mất đi một số chất dinh dưỡng quan trọng. Ngoài ra, khi bắt đầu cho trẻ dùng 2 loại sữa công thức cũng cần lưu ý vấn đề sau: Chọn địa chỉ mua sữa uy tín, ưu tiên sữa có thương hiệu, nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Việc cho bé thay đổi từ chế độ dinh dưỡng là dùng 1 loại sữa công thức sang dùng 2 loại sữa công thức cần diễn ra từ từ. Khi thay đổi sữa công thức mới nên cho bé dùng từ từ với một lượng nhỏ hoặc ít cữ bú hơn. Sau đó, tăng sữa mới lên và giảm dần sữa công thức đang dùng để cân bằng lại. Theo dõi phản ứng của trẻ khi dùng 2 loại sữa công thức, bao gồm tần suất đi ngoài, tình trạng phân (tiêu chảy hoặc táo bón), hoặc xem trẻ có biểu hiện như quấy khóc, ngủ không ngon, nôn trớ, lười bú… hay không để có sự điều chỉnh phù hợp. Không cho bé đổi sữa công thức liên tục hoặc trong thời gian quá ngắn để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa non yếu cũng như giúp việc theo dõi sự phát triển của trẻ được chính xác hơn. Tránh tuyệt đối việc trộn các loại sữa với nhau cho bé bú để tránh các ảnh hưởng đến sức khỏe không mong muốn và đảm bảo pha sữa theo đúng hướng dẫn từ nhà sản xuất. Hỏi ý kiến bác sĩ nếu mẹ muốn được tư vấn cụ thể về trường hợp của con để chăm sóc dinh dưỡng đúng cách.
Th 10
Khó ngủ, mất ngủ, ngủ không ngon giấc là biểu hiện thường gặp ở người cao tuổi. Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ, trong đó chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Vậy, người cao tuổi nên ăn uống thế nào để có giấc ngủ ngon? NGUYÊN NHÂN GÂY MẤT NGỦ Ở NGƯỜI CAO TUỔI? Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi, phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe, thói ăn sinh hoạt, ảnh hưởng tâm lý… Người cao tuổi ít hoạt động thể lực, ít tiếp xúc với ánh sáng, dễ bị thức giấc hơn… Bên cạnh đó, việc mắc các bệnh như: sa sút trí tuệ, tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp, đau xương khớp, trầm cảm, hen suyễn… cũng là một trong những nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi. Ngoài ra, theo sự phát triển sinh lý, chu kỳ thức giấc sẽ thay đổi dần theo tuổi tác. Ở người cao tuổi, thời gian ngủ sẽ ít dần, có khuynh hướng ngủ muộn hơn và thức dậy sớm hơn. Bên cạnh đó, người cao tuổi không ngủ được còn do yếu tố tâm lý thường nghĩ về quá khứ, thường hay lo lắng hoặc xúc động… Loại trừ nguyên nhân mất ngủ do bệnh lý thì cách điều trị mất ngủ tốt nhất là áp dụng các biện pháp không dùng thuốc. Trong đó cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. NGƯỜI CAO TUỔI NÊN ĂN UỐNG THẾ NÀO ĐỂ CÓ SỨC KHỎE TỐT? Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng giấc ngủ. Đồ ăn, thức uống có những loại gây khó ngủ, mất ngủ, nhưng cũng có những loại có tác dụng cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ rất tốt. Vậy người cao tuổi bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc nên ăn thế nào để có giấc ngủ tốt? Ăn đủ chất Trước tiên, người cao tuổi cần ăn uống đủ chất. Thực đơn hằng ngày cần phải đảm bảo đầy đủ 4 nhóm thực phẩm. Cụ thể: nhóm bột đường (chủ yếu từ các loại ngũ cốc), nhóm chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đỗ), nhóm chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật), nhóm vitamin & khoáng chất (rau củ quả tươi). Thức ăn nấu mềm Do khả năng nhai và nuốt hấp thu dinh dưỡng kém nên thức ăn của người cao tuổi nên được chế biến mềm, như giúp người cao tuổi dễ ăn, dễ nuốt và dễ tiêu hóa. Nên ăn các món luộc, hấp, hầm nhừ… Các món cháo, súp, canh nóng… rất tốt cho khả năng ăn uống và hấp thu dinh dưỡng của người cao tuổi. Ăn đúng giờ Ăn đúng giờ, không bỏ bữa. Nếu người già yếu mệt không ăn được nhiều, gia đình nên chia bữa ăn phù hợp, mỗi lần ăn 1 ít, cách khoảng 2-3 tiếng ăn một lần, làm sao để đảm bảo đủ số lượng và chất dinh dưỡng cần thiết. Không nên ăn quá no, hoặc bữa ăn quá nhiều chất đạm, béo, ăn trước khi ngủ có thể gây đầy bụng, khó tiêu, ậm ạch, khó chịu dẫn đến mất ngủ. Tuy nhiên cũng không nên để bụng đói khi đi ngủ vì sẽ dễ bị cơn đói đánh thức vào giữa đêm. Thực phẩm tốt cho giấc ngủ của người cao tuổi Người cao tuổi nên ăn nhiều thực phẩm giàu nhóm B. Các thực phẩm giàu vitamin B1, B3, B6, B12 như: thịt, cá, trứng, sữa, gan động vật, ngao, hàu, trai, các loại hải sản, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu… rất tốt cho hoạt động của hệ thần kinh, giúp ngăn ngừa mệt mỏi, trầm cảm, đau đầu, giảm trí nhớ, mất ngủ… Các thực phẩm giàu magie như: các loại rau lá xanh như rau chân vịt, các loại hạt, đậu và ngũ cốc nguyên hạt… cũng rất tốt với người bị mất ngủ. Magie là khoáng chất cần thiết cho cơ thể giúp làm dịu hệ thần kinh trung ương ảnh hưởng tới giấc ngủ. Ngoài ra người cao tuổi bị mất ngủ cũng có thể dùng một số sản phẩm có tác dụng an thần như: lá vông, hạt sen, tâm sen, long nhãn, táo đỏ… Cách dùng: hãm uống thay trà hoặc nấu cháo ăn giúp cải thiện giấc ngủ tốt. Thực phẩm không nên dùng khi bị mất ngủ -Hạn chế thức ăn nhiều chất béo như: thực phẩm chế biến, các món xào, chiên nhiều dầu mỡ… -Không nên sử dụng đồ uống có chất kích thích, gây mất ngủ như rượu, bia, trà đặc, cafe, pepsi, coca… -Không uống nhiều nước trước khi đi ngủ để hạn chế tình trạng đi tiểu nhiều vào ban đêm làm gián đoạn giấc ngủ. -Không hút thuốc lá và tránh khỏi hít phải khói thuốc lá.
1900 633 486
