Táo bón do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó chế độ dinh dưỡng không đúng cách được xem là nguyên nhân chủ yếu. Đặc biệt, nếu ăn các thực phẩm gây táo bón được liệt kê dưới đây thường xuyên, chứng táo bón của bạn sẽ khó được cải thiện.
Một người được gọi là mắc táo bón khi có số lần đi tiêu trong 1 tuần không quá 3 lần (có trường hợp 10 ngày), kèm theo đó là các triệu chứng ám ảnh như: mỗi lần đi tiêu luôn gắng sức rặn, hậu môn đau rát khó chịu/ hoặc thậm chí chảy máu khi đi tiêu, phân cứng/ hoặc vón cục như phân dê và có lẫn máu/ chất nhầy khi đi được ra ngoài, luôn cảm thấy đầy/ chướng bụng sau khi đi tiêu.
Táo bón là tình trạng thường gặp ở hệ tiêu hóa mà tất cả mọi người đều có thể bị ở bất cứ giai đoạn nào của cuộc đời. Táo bón tuy không gây nguy hiểm ở sức khỏe tức thời, tuy nhiên nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống. Do đó, việc ngăn ngừa và cải thiện chứng bệnh này - đặc biệt chế độ ăn uống, hạn chế các thực phẩm gây táo bón trong khẩu phần ăn hằng ngày - cần được quan tâm đúng mực.
DINH DƯỠNG THIẾU KHOA HỌC: NGUYÊN NHÂN HÀNG ĐẦU GÂY TÁO BÓN
Có rất nhiều nguyên nhân gây táo bón, có thể kể đến như: chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, lười vận động thể dục thể thao, thường xuyên bị căng thẳng, áp lực trong công việc và cuộc sống, sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh có khả năng gây táo bón, mắc các bệnh lý như ung thư, suy tuyến giáp, các vấn đề về hệ thần kinh, bệnh đa xơ cứng…
Trong các nguyên nhân gây táo bón kể trên, chế độ dinh dưỡng thiếu lành mạnh (cụ thể bữa ăn thiếu chất xơ, uống ít nước so với nhu cầu khuyến nghị) là nguyên nhân hàng đầu gây táo bón ở các đối tượng người lớn và trẻ em. Bởi vì, lượng chất xơ và nước nếu cung cấp cho cơ thể đầy đủ sẽ giúp phân gia tăng kích thước, trở nên mềm hơn. Chưa kể chúng còn kích thích nhu động ruột hoạt động tốt từ đó tống phân ra ngoài dễ dàng hơn.
Chất xơ có 2 loại, bao gồm chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan, chúng có nhiều trong các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Theo đó các chuyên gia khuyên, bạn cần xây dựng chế độ ăn cho bản thân và gia đình tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ, đồng thời hạn chế các thực phẩm, những món ăn gây táo bón.
DANH SÁCH THỰC PHẨM GÂY TÁO BÓN CẦN HẠN CHẾ
Việc tìm hiểu nguyên nhân gây táo bón cũng như các thức ăn gây táo bón để phòng tránh, xây dựng khẩu phần ăn khoa học có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả. Theo đó, mọi người nên hạn chế ăn các thực phẩm, món ăn gây táo bón dưới đây để đường ruột khỏe mạnh:
1.THỊT ĐỎ LÀ THỰC PHẨM DỄ GÂY TÁO BÓN
Mặc dù nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, các loại thịt đỏ còn tươi không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chứng táo bón, tuy nhiên nó lại là nguyên nhân gián tiếp. Bởi thịt đỏ, nhất là thịt bò giàu chất đạm và chất béo, do đó thời gian thịt lưu lại trong hệ tiêu hóa khá lâu (mất từ 12-24 tiếng), điều này góp phần gây ra ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa.
Chưa kể, một người nếu ăn nhiều thịt đỏ có xu hướng ăn ít ngũ cốc, rau xanh, trong khi đây lại là những nguồn chính cung cấp chất xơ dồi dào cho cơ thể, dẫn đến lượng chất xơ nạp vào cơ thể không đủ làm tăng nguy cơ táo bón.
2.THỨC ĂN NHANH HOẶC CHẾ BIẾN
Những thực phẩm như khoai tây chiên, snack… thường khá nghèo chất xơ, giàu chất béo, đường và muối vì vậy chúng có thể làm quá trình tiêu hóa bị chậm lại khi ăn vào bụng dễ dẫn đến đầy bụng/ chướng bụng, khó tiêu. Bên cạnh đó, muối chứa trong thực phẩm có thể hút nước trong phân làm phân khô cứng khiến việc đi tiêu trở nên khó khăn hơn.
3.ĐỒ CHIÊN RÁN
Tương tự thức ăn nhanh và thức ăn chế biến sẵn, các loại đồ ăn chiên rán nhiều mỡ cũng là yếu tố dẫn đến táo bón nếu ăn thường xuyên. Điều này khiến chế độ ăn uống hằng ngày mất cân bằng dinh dưỡng, bởi những nhóm thực phẩm chiên rán lúc nào cũng giàu chất béo và chất xơ rất ít.
4.THỰC PHẨM ĐÔNG LẠNH
Cuộc sống hiện đại ngày nay hầu hết mọi người đều bận rộn, do đó xu hướng sử dụng thực phẩm đông lạnh thay vì tươi sống ngày càng phổ biến vì sự tiện lợi, tiết kiệm thời gian nấu nướng… Dù vậy, như các nhóm thực phẩm nêu trên, thực phẩm đông lạnh chứa khá nhiều muối nên đòi hỏi lượng nước lớn khiến quá trình đẩy phân ra ngoài cơ thể khó khăn hơn, dễ gây táo bón.
5.THỰC PHẨM CHỨA GLUTEN
Gluten có trong các loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mì. Là một loại chất đạm, gluten khi đi vào cơ thể một số người có thể gây táo bón, nhất là với những người mắc chứng không dung nạp gluten.
Theo đó khi đi vào cơ thể chúng sẽ tác động đến hệ miễn dịch tấn công đường ruột khiến đường ruột bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, những người mắc bệnh được khuyên không nên sử dụng các sản phẩm chứa gluten để bảo vệ đường ruột, ngăn ngừa táo bón.
6.NGŨ CỐC ĐÃ QUA CHẾ BIẾN
Việc tiêu thụ nhiều loại ngũ cốc đã qua chế biến như gạo trắng, mì trắng, bánh mì trắng… trong bữa ăn hằng ngày cũng có khả năng gây táo bón so với ngũ cốc nguyên hạt bởi chúng chứa rất ít chất xơ. Do quá trình chế biến đã làm mất lớp cám và mầm hạt, trong khi cám chứa nhiều chất dinh dưỡng cũng như chất xơ tốt cho cơ thể.
7.SỮA VÀ CÁC SẢN PHẨM TỪ SỮA
Nghe có vẻ không thuận tai, nhưng thực chất sữa và các chế phẩm từ sữa cũng được xếp vào nhóm các thức ăn gây táo bón. Một nghiên cứu kéo dài trong khoảng 26 năm đã chỉ ra, ngừng tiêu thụ sữa ở một số trẻ em có thể giúp làm giảm táo bón, do nhạy cảm với protein trong sữa.
8.BÁNH QUY, BÁNH NGỌT VÀ SOCOLA
Bánh quy, bánh ngọt là những loại thực phẩm giàu chất béo, carbohydrate tinh chế nhưng lại nghèo chất xơ vì vậy cũng nằm trong danh sách nên hạn chế ăn để tránh táo bón. Bên cạnh đó, socola mặc dù rất giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe nhưng cũng được khuyến cáo không nên ăn nhiều vì chúng ảnh hưởng đến nhu động ruột khiến quá trình trao đổi chất diễn ra chậm.
9.CHUỐI XANH
Nếu chuối chín được khuyến khích ăn thường xuyên mỗi ngày bởi chứa lượng dưỡng chất phong phú cũng như dồi dào chất xơ, làm tăng nhu động ruột giúp quá trình tiêu hóa diễn ra dễ dàng hơn thì chuối xanh ngược lại. Trong chuối xanh có chứa chất tanin không tốt cho sức khỏe đường ruột vì nó làm chậm nhu động ruột, giảm sự tiết dịch và co thắt của ruột.
10.QUẢ HỒNG
Cùng với chuối xanh, quả hồng - một loại trái cây ngon - cũng được chuyên gia sức khỏe khuyến khích mọi người, nhất là những người bị táo bón lâu ngày, hạn chế ăn vì quả này chứa nhiều chất tannin.
11.RƯỢU
Mặc dù hiện nay chưa có nghiên cứu khoa học nào chỉ ra mối liên hệ trực tiếp giữa táo bón và việc uống rượu, tuy nhiên, việc này cũng hạn chế vì uống rượu thường xuyên với lượng nhiều khiến cơ thể bị mất một lượng lớn chất lỏng (thông qua nước tiểu) và dẫn đến tình trạng mất nước. Cơ thể khi bị thiếu nước sẽ làm tăng nguy cơ táo bón, do đó, những người uống rượu nên cố gắng bù nước cho cơ thể bằng nước lọc hoặc những thức uống không chứa cồn khác.
