Chế độ dinh dưỡng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Không những đảm bảo sức khỏe bà mẹ và sự phát triển của thai nhi, dinh dưỡng tốt còn giúp tăng cường sức đề kháng phòng ngừa nguy cơ bệnh tật.

1.NHU CẦU DINH DƯỠNG Ở PHỤ NỮ MANG THAI

Khi xuất hiện các dấu hiệu mang thai, nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng của mẹ đều cao hơn so với mức bình thường để phát triển một số cơ quan của cơ thể nhằm thích ứng với quá trình mang thai và nuôi dưỡng bào thai khỏe mạnh.

Để xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, mẹ cần lưu ý những nguyên tắc cơ bản như cân đối nhóm chất dinh dưỡng, chế độ dinh dưỡng của phụ nữ mang thai cần đầy đủ 4 nhóm chất thiết yếu gồm chất bột đường, chất đạm, chất béo và các loại vitamin, chất xơ và khoáng chất. Việc xây dựng thực đơn cân đối các nhóm chất rất quan trọng để tránh thiếu năng lượng gây suy dinh dưỡng bào thai hay thừa năng lượng khiến mẹ tăng cân quá mức.

Trong thai kỳ, mẹ bầu tăng trung bình từ 9-12kg, trong đó tam cá nguyệt thứ nhất nên tăng từ 300 gram đến 1kg, sau đó mỗi tuần sẽ tăng khoảng 300 gram trong tam cá nguyệt thứ 2 và 3. Đối với những mẹ bầu mang song thai, chỉ số cân nặng cần tăng cao hơn và bác sĩ sẽ đưa ra khuyến cáo những tốc độ tăng cân khác nhau.

Tăng quá nhiều hay quá ít cũng là vấn đề khiến mẹ bầu lo lắng nhưng thay vì tập trung vào cân nặng, mẹ nên ăn đa dạng thực phẩm, sinh hoạt lành mạnh và giữ tinh thần ổn định, thư thái.

Để thai nhi tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh, việc đảm bảo dinh dưỡng thai kỳ khoa học và lành mạnh vô cùng quan trọng, trong đó việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho bà bầu là điều tiên quyết ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vi chất do nhu cầu dinh dưỡng tăng cao trong suốt thai kỳ và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Khi chuẩn bị mang thai hay vừa biết tin có thai, mẹ bầu cần bổ sung acid folic nhằm giúp phòng tránh dị tật ống thần kinh cho trẻ. Bên cạnh đó, thực đơn hằng ngày cần bổ sung những thực phẩm chứa nhiều acid folic như bông cải xanh, rau chân vịt, sữa và các chế phẩm từ sữa, ngũ cốc thô, quả bơ…

Canxi không chỉ giúp xương chắc khỏe mà còn giúp hệ thống tuần hoàn, cơ bắp và thần kinh của mẹ bầu và thai nhi hoạt động bình thường. Do đó mẹ bầu cần chú ý bổ sung canxi mỗi ngày. 

Mẹ bầu nên bổ sung các thực phẩm tăng cường vitamin D cho chính bản thân và hỗ trợ cho sự phát triển xương của thai nhi. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nếu mẹ thiếu vitamin D sẽ rất dễ dẫn đến tiền sản giật.

Protein cần thiết cho sự phát triển của các mô và cơ quan của em bé, đặc biệt là bộ não, đồng thời hỗ trợ phát triển mô vú và tử cung của mẹ trong thai kỳ. Nó thậm chí còn đóng một vai trò quan trọng giúp tăng nguồn cung cấp máu cho thai nhi. Trong thời kỳ mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng 50% để tăng lượng máu nuôi dưỡng thai nhi. Do đó mẹ bầu cần cung cấp sắt để tăng lượng máu cho mẹ, cung cấp đủ máu cho thai nhi và bù lại lượng máu bị mất lúc sinh.

2.TOP THỰC PHẨM PHỤ NỮ MANG THAI NÊN DÙNG

Thịt nạc

Thịt là nguồn thực phẩm dồi dào protein, chứa chất sắt và vitamin B - rất cần thiết cho bà bầu. Nên đây được xem là thực phẩm tốt cho phụ nữ mang thai.

Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tế bào máu ngăn ngừa tình trạng thiếu máu thai kỳ. Trong thời gian mang thai, khối lượng máu trong cơ thể tăng lên vì vậy mẹ bầu cần bổ sung thịt nạc trong mỗi bữa ăn hằng ngày.

Ngoài ra thịt nạc còn là nguồn thực phẩm dồi dào vitamin B6 cần thiết cho sự hình thành mô và phát triển trí não của em bé, đồng thời giảm tình trạng ốm nghén của mẹ, vitamin B12 giúp duy trì dây thần kinh khỏe mạnh.

Quả táo

Táo được xem là thực phẩm tốt cho phụ nữ mang thai. Vì trong quả táo chứa những thành phần dinh dưỡng phong phú, đặc biệt là các loại vi chất, sinh tố, vitamin và axit hoa quả. Ngoài ra, táo còn chứa kali, và các chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa bệnh ung thư và lão hóa ở con người.

Lượng canxi trong táo cũng cao hơn các loại hoa quả khác, giúp trung hòa lượng muối dư thừa trong cơ thể.

Táo không những có hương vị thơm ngon mà còn chứa những thành phần dinh dưỡng cần thiết để tạo thành xương và răng cho thai nhi và giúp bà bầu phòng ngừa hiện tượng mềm xương và bí tiểu. Bên cạnh đó hương thơm của táo có tác dụng an thần cho bà bầu.

Sữa

Sữa là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, chứa đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như protein, lipid, đường, vitamin và các khoáng chất.

Bổ sung sữa trong thai kỳ giúp cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho mẹ bầu. Theo lời khuyên từ các chuyên gia, nhu cầu về dinh dưỡng của thai phụ trong thời kỳ mang thai tăng lên rất nhiều, vì vậy mẹ bầu nên uống 1-2 ly sữa mỗi ngày.

Trứng

Cho dù chế biến theo cách nào thì trứng vẫn là nguồn thực phẩm cung cấp protein dồi dào dành cho phụ nữ mang thai. Ngoài ra trứng cũng giàu sắt, folate và choline rất quan trọng cho sự phát triển trí não của thai nhi và giảm nguy cơ khuyết tật ống thần kinh.

Khoai lang

Khoai lang chứa đầy đủ các chất xơ, vitamin B6, kali (thậm chí nhiều hơn trong chuối), vitamin C, sắt cũng như đồng và beta-carotene - một chất chống oxy hóa mà cơ thể chuyển đổi thành vitamin A. Cần biết rằng vitamin A đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển mắt, xương và da của em bé.

Do đó không có gì phải bàn cãi khi xếp khoai lang vào nhóm thực phẩm vàng cho phụ nữ mang thai.

Cá hồi

Cá hồi rất giàu chất béo omega-3 và protein.

Axit béo omega 3 (hay còn gọi là DHA và EPA) trong cá giúp não em bé phát triển và thông minh hơn. Đồng thời nhiều nghiên cứu còn chứng minh rằng, bổ sung đầy đủ dưỡng chất này trong thời gian mang thai giúp nâng cao kỹ năng vận động và tốt cho hệ thần kinh của trẻ. Omega-3 còn tốt cho sự phát triển mắt của em bé.