Hiện nay có rất nhiều người quan tâm đến collagen, đặc biệt là các chị em phụ nữ. Thực tế collagen là một loại protein quan trọng của cơ thể. Quá trình lão hóa khiến collagen giảm sút làm cho da ngày càng thiếu sức sống. Collagen chiếm khoảng 30% trong cơ thể con người, vậy nó có tác dụng như thế nào?
1.COLLAGEN LÀ GÌ?
Collagen là một loại protein dồi dào nhất trong cơ thể con người, chiếm khoảng 30% tổng lượng protein trong cơ thể. Chúng là loại protein dạng sợi được tạo ra bởi các tế bào fibroblast và có cấu trúc vô cùng phức tạp. Collagen xuất hiện, có mặt ở hầu hết da, cơ, xương, gân và dây chằng, thậm chí được thấy ở mạch máu, giác mạc, niêm mạc…
Collagen được tạo thành từ các axit amin, bao gồm proline, glycine, hydroxyproline… Các axit amin này liên kết lại với nhau tạo nên các sợi protein trong cấu trúc xoắn ba.
Trong cơ thể chúng ta, collagen được sản xuất liên tục nhằm thay thế các sợi collagen có dấu hiệu tổn thương hoặc hao mòn. Tuy vậy, quá trình sản xuất collagen suy yếu dần theo thời gian do tiến trình lão hóa. Càng lớn tuổi, cơ thể càng khó sản xuất đủ lượng collagen cần thiết. Chính điều đó mà lão hóa thường có các dấu hiệu như xương yếu, khớp đau, da nhăn nheo… Bổ sung collagen là điều mà nhiều người đang làm để duy trì sức khỏe và sắc đẹp.
2.CÓ BAO NHIÊU LOẠI COLLAGEN TRÊN THỊ TRƯỜNG HIỆN NAY?
Theo nghiên cứu, có khoảng 28 loại collagen khác nhau được tìm thấy trong cơ thể con người, trong đó có 5 loại collagen chính. Chúng khác nhau ở cách các phân tử được lắp ráp, các thành phần tế bào và nơi sản sinh collagen.
LOẠI I
Đây là loại collagen phổ biến nhất, chiếm 90% collagen trong cơ thể con người. Loại I xuất hiện dày đặc, được tìm thấy trong tất cả các mô liên kết da, xương, gân, dây chằng…
LOẠI II
Loại II có vai trò giảm xóc cho cột sống khi bạn vận động, collagen II có trong các khớp và đĩa đệm.
Loại III
Loại này chủ yếu xuất hiện trong cơ, động mạch và các cơ quan.
Loại IV
Được tìm thấy trong các lớp da, đặc biệt là lớp da nằm dưới biểu bì. Loại này có cấu trúc dạng màng mỏng và liền kề nhau, tạo thành một màng thanh lọc cho da giúp duy trì tính bền vững và ngăn ngừa sự xâm nhập của các tác nhân gây hại.
Loại V
Được tìm thấy trong giác mạc, tóc và một số lớp da. Loại collagen này giúp tóc chắc khỏe, ngăn ngừa và gãy rụng. Nếu thiếu collagen loại V, tóc sẽ trở nên khô xơ và ráp.
3.VAI TRÒ CỦA COLLAGEN VỚI CƠ THỂ
Collagen đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể, như một chất kết dính giữ cho xương, da, cơ, gân và dây chằng kết nối với nhau. Nếu không có collagen, cơ thể sẽ trở nên rời rạc, thiếu liên kết làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sắc đẹp như da chảy xệ, nhăn nheo, xương khớp dễ gãy…
Cụ thể, collagen đóng những vai trò quan trọng với cơ thể, giống như một chất kết dính giữ cho xương, da, cơ, gân và dây chằng kết nối với nhau. Nếu không có collagen, cơ thể sẽ trở nên rời rạc, thiếu liên kết làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sắc đẹp như da chảy xệ, nhăn nheo, xương khớp dễ gãy….
Cụ thể, collagen đóng những vai trò quan trọng như:
- Giúp tế bào mới phát triển.
- Giữ vai trò cấu trúc trong lớp bì.
- Thay thế tế bào chết.
- Cung cấp hàng rào bảo vệ cho các cơ quan.
- Tạo nên cấu trúc, độ đàn hồi và độ bền cho da.
- Giúp máu đông lại.
4.COLLAGEN CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE?
Hỗ trợ cải thiện sức khỏe làn da
Collagen có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa, giảm nếp nhăn, tăng độ ẩm cho da.
Làm đẹp móng và tóc
Collagen giúp nuôi dưỡng tóc và móng, ngăn ngừa xơ rối, gãy rụng, giúp tóc và móng khỏe mạnh từ tận sâu bên trong.
Cải thiện sức khỏe não bộ
Collagen giúp cải thiện sức khỏe não bộ, làm giảm các triệu chứng khi lo lắng, áp lực, căng thẳng, cải thiện tâm trạng tích cực hơn.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Collagen cải thiện sức khỏe tim mạch, là thành phần cấu trúc cho động mạch. Khi thiếu hụt collagen, cơ thể sẽ giảm độ linh hoạt và đàn hồi của các động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch hoặc yếu và dễ vỡ hơn, có nguy cơ dẫn đến bệnh tim và đột quỵ. Collagen giúp cho cơ thể khỏe mạnh hơn, nhất là bệnh tim mạch.
Hỗ trợ xây dựng cơ bắp
Trong cơ thể người, các mô cơ chứa thành phần collagen, có công dụng giúp cơ bắp mạnh mẽ hơn. Khi được bổ sung đều đặn, collagen giúp khối lượng cơ bắp tăng lên hiệu quả, nhất là đối tượng bước vào giai đoạn tuổi già.
Cơ thể nếu nạp collagen đầy đủ sẽ giúp quá trình tổng hợp các protein, chẳng hạn như creatine, được tốt hơn. Cơ bắp được kích thích tăng trưởng sau khi tập luyện, vận động thể dục thể thao.
Tốt cho mắt
Đối với collagen thuộc loại V - dạng kết tinh tồn tại nhiều trong giác mạc, thủy tinh thể. Quá trình lão hóa làm giác mạc hoạt động kém, ảnh hưởng, làm cho thủy tinh thể mờ đi do chất amino bị lão hóa. Đó là lý do vì sao nhiều người lớn tuổi bị đục thủy tinh thế.
Nhằm bảo vệ sức khỏe mắt, bạn nên bổ sung collagen cho cơ thể đều đặn mỗi ngày.
Ngăn ngừa loãng xương và đau nhức xương khớp
Có thể bạn chưa biết, xương có thành phần collagen giữ cho cấu trúc khỏe mạnh và chắc chắn. Quá trình sản xuất collagen mất đi, khối lượng xương cũng trở nên yếu đi làm nhiều người gặp tình trạng loãng xương.
Kích thích quá trình làm lành vết thương
Collagen hiệu quả trong việc kích thích quá trình làm lành vết thương. Nếu được dùng với mục đích điều trị vết thương, collagen kích thích các tế bào miễn dịch, nguyên bào sợi giúp kích thích quá trình làm lành vết thương, bảo tồn cấu trúc da tự nhiên.
5.LÀM THẾ NÀO ĐỂ NHẬN BIẾT DẤU HIỆU CƠ THỂ SUY GIẢM COLLAGEN?
Collagen không thể đo lường được nhưng có những dấu hiệu suy giảm collagen, bao gồm:
- Da chảy xệ, nhăn nheo, thiếu sức sống.
- Khuôn mặt hốc hác.
- Mắt trũng sâu.
- Cảm giác yếu cơ, cơ co rút và đau nhức.
- Gân và dây chằng có dấu hiệu kém linh hoạt.
- Sụn bị bào mòn làm đau khớp, viêm xương khớp.
- Hạn chế khả năng vận động do khớp suy yếu, tổn thương.
- Niêm mạc đường tiêu hóa mỏng khiến cơ thể gặp vấn đề về tiêu hóa.
- Vấn đề tim mạch.
6.NHỮNG YẾU TỐ VÀ BỆNH LÝ GÂY TỔN HẠI ĐẾN COLLAGEN
Tuổi già
Quá trình lão hóa khiến hao hụt collagen. Trung bình sản sinh collagen sẽ giảm xuống 1% mỗi năm khi bước vào giai đoạn 25-30 tuổi. Tùy từng người mà giai đoạn này bắt đầu sớm hay muộn.
Ngủ không đủ, căng thẳng
Ngủ không đủ giấc hoặc căng thẳng quá mức làm giảm khả năng sản sinh collagen tự nhiên trong cơ thể. Bên cạnh đó, stress, căng thẳng còn làm tăng hormone cortisol làm giảm quá trình sản sinh collagen tự nhiên.
Lạm dụng thuốc lá, rượu bia
Lạm dụng thuốc lá, rượu bia ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, trong đó tác động đến quá trình lão hóa. Rượu bia làm giảm quá trình sản xuất collagen, cản trở sự phục hồi tự nhiên của làn da. Còn hút thuốc lá làm giảm lượng oxy tới các mô, khiến mô không thể tái tạo, hư tổn và mất đi.
Nạp nhiều đường và tinh bột
Cơ thể nạp nhiều đường, tinh bột có thể gây lão hóa sớm. Khi ấy collagen trong da dễ suy yếu và dễ gãy.
Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Tia UV (tia cực tím) có trong ánh nắng mặt trời được xem là kẻ thù của làn da, khiến tình trạng suy giảm collagen nặng hơn. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có chứa nhiều tia UV gây tổn thương collagen qua nhiều cơ chế khác nhau.Bao gồm việc tổn thương DNA của tế bào sản sinh collagen, tổn thương quá trình thúc đẩy sản sinh các gốc tự do ảnh hưởng trực tiếp tới việc tăng sinh collagen trong da.
Di truyền
Di truyền có ảnh hưởng đến sự phá vỡ và tái tạo lượng collagen trong cơ thể. Nếu ông bà, cha mẹ sở hữu làn da trẻ trung, tươi trẻ thì bạn cũng có thể sở hữu điều này.
7.CÁC CÁCH BỔ SUNG COLLAGEN VÀO CƠ THỂ
Bổ sung collagen bằng thực phẩm
Collage thường tập trung ở các bộ phận như da và khớp của một số loại động vật. Những thực phẩm giàu collagen có thể kể đến như: da gà, da cá, sứa, nước hầm xương…
Bên cạnh đó, ngoài việc sử dụng các thực phẩm giàu collagen, bạn có thể bổ sung axit amin, các thành phần dinh dưỡng nhằm sản xuất, duy trì lượng collagen trong cơ thể như:
- Axit amin Proline: có trong măng tây, bắp cải, nấm, lúa mì, đậu phộng, cá, lòng trắng trứng…
- Axit amin Glycine: có trong thịt đỏ, da gà, thịt heo, đậu phộng…
- Vitamin C: giúp cho quá trình kích thích tổng hợp collagen như dâu tây, cam quýt, bông cải xanh, ớt chuông, các quả mọng…
- Đồng: có trong tôm hùm, gan, hàu, rau xanh, socola đen..
- Kẽm: thịt đỏ, thịt heo, thịt gia cầm, ngũ cốc nguyên hạt, bông cải xanh và các sản phẩm từ sữa.
Bổ sung collagen bằng thực phẩm chức năng
Để tăng cường lượng collagen trong cơ thể, bạn có thể bổ sung bằng các thực phẩm chức năng. Tuy vậy, mỗi loại thực phẩm chức năng chứa lượng collagen khác nhau, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Collagen trong thực phẩm chức năng có nhiều dạng khác nhau:
- Gelatin.
- Collagen lỏng.
- Collagen dang viên nang.
- Nước uống collagen.
- Bột collagen peptide.
- Bột protein collagen.
- Collagen biển từ da cá.