DHA là một acid béo thuộc nhóm omega 3 rất quan trọng đối với con người. Đặc biệt, vai trò DHA ở trẻ em có liên quan đến sự hoàn thiện hệ thần kinh, cải thiện miễn dịch, phát triển chức năng nhìn và tăng cường trí thông minh.

1.VAI TRÒ CỦA DHA

DHA là một acid béo thuộc nhóm omega 3 (axit béo không no có 22 carbon, 6 nối đôi, nối đôi đầu tiên ở vị trí carbon số 3) rất cần thiết cho sự phát triển trí não, thị giác, tăng khả năng miễn dịch của con người.

Tất cả những acid béo không no này rất cần thiết cho cơ thể, nhưng chúng ta không tự tổng hợp được mà phải bổ sung qua nguồn thực phẩm bên ngoài.

2.DHA CÓ TÁC DỤNG GÌ CHO TRẺ?

SỰ PHÁT TRIỂN THỊ GIÁC

Trong giai đoạn mang thai và những năm đầu đời của trẻ, DHA tích lũy trong võng mạc - trung tâm tổng chỉ huy khả năng nhìn của mắt. Vì thế, DHA chiếm tỷ trọng rất cao trong võng mạc và đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển hệ thần kinh thị lực, giúp hoàn thiện chức năng nhìn ở trẻ.

SỰ PHÁT TRIỂN TRÍ NÃO

DHA cũng rất cần thiết cho sự phát triển não bộ vì acid béo này chiếm tỷ trọng rất cao trong chất xám giúp tạo ra trí thông minh. Vai trò DHA ở trẻ còn kích thích độ nhạy của các neuron thần kinh, giúp dẫn truyền thông tin nhanh và chính xác. Các bé bị thiếu DHA trong quá trình phát triển sẽ có chỉ số thông minh (IQ) thấp hơn các bé được hấp thụ đủ. Có nghiên cứu cho thấy trẻ được bú sữa mẹ và chế độ dinh dưỡng đủ DHA sẽ đạt chỉ số IQ cao, đồng thời tỷ lệ chậm phát triển thần kinh giảm thấp.

SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT

DHA còn liên hệ chặt chẽ với chu vi phát triển vòng đầu, cân nặng và chiều dài của trẻ sơ sinh. Bổ sung đầy đủ DHA cho thai nhi sẽ hỗ trợ các mạch máu phát triển tốt, sẽ giảm tỷ lệ suy nhược sau khi sinh và bé sẽ nặng cân hơn. Ngay sau khi chào đời, trọng lượng não của em bé được chứng minh là tương đương với khoảng 70% trọng lượng não của người trưởng thành. Vì thế thai nhi trong tử cung đòi hỏi phải được cung cấp một lượng DHA lớn đáp ứng với sự tăng trưởng của bộ não trong giai đoạn thai nghén và những tháng đầu đời.

NHỮNG LỢI ÍCH KHÁC

Ngoài ra DHA ở trẻ còn bao gồm khả năng tăng miễn dịch, từ đó giảm nguy cơ hình thành các phản ứng dị ứng. Ở trẻ lớn và người trưởng thành, DHA sẽ phát huy tác dụng giảm cholesterol toàn phần, triglyceride máu và LDL - cholesterol (cholesterol xấu) giúp phòng ngừa xơ vữa động mạch cũng như bệnh nhồi máu cơ tim. Nhóm acid béo omega 3 còn bảo vệ cơ thể chống lại đột quỵ, giảm viêm khớp.

3.BỔ SUNG DHA CHO TRẺ

GIAI ĐOẠN MANG THAI

Nhu cầu DHA của trẻ xuất hiện ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Vì vậy, chế độ ăn trước và trong khi mang thai rất quan trọng đối với khả năng dự trữ các axit béo không no cần thiết cho thai nhi. Đặc biệt là trong 3 tháng cuối thai kỳ, bào thai cần nhiều dinh dưỡng cho sự phát triển của hệ thần kinh và mạch máu. 

Thai phụ nên ăn nhiều các loại hải sản, cá biển và dầu thực vật - nguồn omega 3 thiên nhiên quan trọng giúp cung cấp DHA cho bào thai. Mẹ bầu cũng nên dùng thêm sữa bột với hàm lượng DHA khoảng 200mg/ ngày để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho thai nhi.

GIAI ĐOẠN SƠ SINH

Cả trẻ sinh non và đủ tháng đều phải hấp thụ đủ DHA vì bé không có khả năng chuyển tiền tố DHA từ dầu thực vật, hay các thức ăn thay thế khác sang loại acid béo cần thiết này. Khi chào đời, sữa mẹ chính là nguồn DHA giúp trẻ phát triển trí tuệ tốt. Đây là lý do vì sao việc cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài tới 2 tuổi là rất quan trọng.

Thực tế sữa mẹ chứa DHA ở các nồng độ khác nhau, phụ  thuộc vào lượng chất béo trong khẩu phần ăn của mẹ. Đối với các bé dưới 12 tháng tuổi, hàm lượng DHA tối ưu là 0,32% trong tổng axit béo, tương ứng 17mg/100 kcal. Trẻ em từ 1-6 tuổi cần được bổ sung DHA với hàm lượng khoảng 75mg/ ngày.

Trong trường hợp bé không được bú sữa mẹ thì phải chọn các thực phẩm thay thế chứa đầy đủ các acid béo nói trên. Một số nhãn hiệu sữa bột lớn sẽ được bổ sung DHA ở dạng dầu tinh khiết có nguồn gốc từ tảo, chính thành phần dinh dưỡng này đã làm tăng mức giá của sữa.

NHỮNG NĂM ĐẦU ĐỜI

Theo nghiên cứu, các bà mẹ ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, bổ sung quá ít hàm lượng DHA cho con so với mức khuyến cáo của WHO. Do đó, phụ huynh cần đa dạng khẩu phần ăn của trẻ, ưu tiên lựa chọn nhiều loại thực phẩm giàu DHA như: 

• Nội tạng động vật: gan và cá mỡ.
• Các loại cá biển: cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá mòi, cá bơn, cá thu.
• Trứng
• Sữa
• Các loại hạt