Về cơ bản, cân nặng là một trong những yếu tố quan trọng giúp đánh giá sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vì vậy, khi đang nuôi dưỡng một em bé, chắc hẳn ba mẹ nào cũng quan tâm đến các vấn đề như trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào trong năm đầu đời? Nếu trẻ chậm tăng cân thì dấu hiệu nào cho biết trẻ nên được đi khám?
1.YẾU TỐ NÀO ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÂN NẶNG KHI SINH CỦA MỘT EM BÉ?
Trước khi tìm hiểu trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào trong năm đầu đời bạn có thể khám phá những yếu tố ảnh hưởng đến sự tăng cân của trẻ khi chào đời. Nhìn chung, những em bé được sinh sau ngày dự sinh thường có thể trạng/ chiều cao lớn hơn các bé sinh trước ngày dự sinh. Đó là lý do mà một em bé sinh non thường có thể trạng/ chiều dài nhỏ hoặc nhẹ hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Bên cạnh đó, cân nặng khi sinh của trẻ cũng có thể chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố khác như:
- Sức khỏe của em bé khi sinh ra.
- Yếu tố di truyền.
- Thứ tự sinh - Đứa con đầu tiên (con so) thường có kích thước nhỏ hơn so với các bé được sinh ra ở những lần tiếp theo (con dạ)
- Giới tính - Bé trai thường có kích thước, cân nặng lớn hơn so với bé gái
- Các bé sinh đôi, sinh ba thường có kích thước nhỏ hơn so với các bé được sinh một mình
Cuối cùng, sức khỏe cũng như chế độ ăn uống của mẹ trước và sau khi sinh cũng góp phần ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Trong trường hợp trẻ sinh ra quá nhẹ cân hoặc bị nặng cân hơn so với tuổi thai, trẻ sẽ cần được theo dõi chặt chẽ hơn để kiểm soát các vấn đề sức khỏe có thể xảy ra.
2.TRẺ SƠ SINH, TRẺ NHỎ TĂNG CÂN THẾ NÀO TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU ĐỜI?
Mặc dù kích thước và tốc độ phát triển của mỗi trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là khác nhau nhưng về cơ bản thì trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tăng cân như thế nào là vấn đề khá dễ dự đoán. Sau đây là những thông tin về sự phát triển của trẻ trong năm đầu tiên để bạn tham khảo và đối chiếu nhằm theo dõi bé yêu tăng cân như thế nào.
THÔNG TIN CHUNG VỀ SỰ TĂNG CÂN CỦA TRẺ TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU ĐỜI
Trên thực tế, trẻ sơ sinh thường giảm cân một chút trong khoảng 5-7 ngày đầu sau sinh. Tùy thuộc vào việc trẻ sơ sinh bú mẹ hay bú sữa công thức mà có thể giảm từ 5-10% cân nặng là điều bình thường. Hiện tượng này còn gọi là sụt cân sinh lý nên không đáng lo ngại. Hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu tăng cân trở lại sau 2-3 tuần nếu trẻ được bú mẹ đầy đủ và thường xuyên. Cụ thể là:
Trẻ sơ sinh đủ tháng và khỏe mạnh thường tăng gấp đôi trọng lượng so với lúc sinh ra khi trẻ được 4-5 tháng tuổi.
Đến 1 tuổi, dự kiến trọng lượng của em bé sẽ tăng gấp 3 lần so với lúc mới sinh. Trung bình tăng gấp 4 lần so với cân nặng lúc sinh khi trẻ được 2 tuổi. Sau 2 tuổi, tốc độ tăng cân chậm dần, mỗi năm trẻ tăng khoảng 2kg. Tuy nhiên tốc độ phát triển của bé trai và bé gái thường có sự khác biệt. Cụ thể, cân nặng của bé trai thường tăng gấp 3 lần sau khoảng 13 tháng, trong khi đó thì cân nặng của bé gái sẽ tăng gấp 3 lần sau khoảng 15 tháng.
TÌM HIỂU SỰ TĂNG CÂN CỦA TRẺ NHỎ THEO TUẦN
Tốc độ tăng cân của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo từng tuần luôn là những thông tin được cha mẹ quan tâm nhiều nhất. Như đã đề cập ở trên, mặc dù tốc độ tăng trưởng của mỗi em bé không giống nhau nhưng vẫn có những tiêu chuẩn cân nặng trung bình để bạn theo dõi, cụ thể là:
- Từ 5 ngày tuổi đến 4 tháng tuổi, trẻ có thể tăng khoảng 170 gam một tuần.
- Từ 4 đến 6 tháng tuổi, trẻ có thể tăng 113 đến 150 gam mỗi tuần.
- Từ 6 đến 12 tháng tuổi, trẻ có thể tăng khoảng 57 đến 113 gam mỗi tuần.
KHI NÀO BÉ CẦN ĐƯỢC KIỂM TRA CÂN NẶNG?
Nhìn chung, bạn nên kiểm tra cân nặng của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường xuyên để đảm bảo trẻ đang phát triển bình thường và khỏe mạnh. Đầu tiên trẻ cần được đo cân nặng ngay sau khi sinh và suốt 2 tuần đầu sau sinh. Sau đó, bạn nên kiểm tra cân nặng của bé định kỳ:
- Mỗi tháng 1 lần từ lúc trẻ sơ sinh đến 6 tháng.
- 2 tháng một lần với trẻ 6-12 tháng.
- 3 tháng 1 lần với trẻ trên 1 tuổi.
3.TRẺ CHẬM TĂNG CÂN, KHI NÀO NÊN ĐI KHÁM?
Việc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tăng cân chậm không phải lúc nào cũng là vấn đề đáng lo ngại. Đôi khi, quá trình tăng cân của trẻ có thể chậm lại vì:
- Trẻ bắt đầu ngủ nhiều hơn và bú ít hơn. Thường là vào giai đoạn chuyển đổi giữa các mốc phát triển, ví dụ trẻ 6 tháng tuổi biết ngồi hay trẻ 12 tháng tuổi biết đi.
- Mẹ hoặc bé bị ốm.
- Nguồn cung cấp sữa mẹ có sự thay đổi vì lý do nào đó.
Trong hầu hết trường hợp, mẹ không cần quá lo lắng. Điều quan trọng là mẹ cần đảm bảo cho bé bú thường xuyên và theo dõi sát sao cân nặng của trẻ. Tuy nhiên, nếu nhận thấy việc chậm tăng cân gây trở ngại cho sự phát triển của trẻ thì tốt nhất là bạn nên đưa trẻ đi khám, đặc biệt là khi trẻ có những vấn đề sau đây:
- Trẻ sơ sinh sụt cân sinh lý nhưng không tăng cân trở lại sau 10-14 ngày sau sinh.
- Đường biểu diễn trong biểu đồ tăng trưởng về cân nặng của trẻ bất thường.
- Khả năng bú của trẻ có vẻ yếu, tiếng khóc cũng yếu ớt.
- Trẻ buồn ngủ nhiều và quá ít năng lượng.
- Trẻ có dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như nước tiểu của trẻ có màu vàng đậm và trẻ không có đủ ít nhất 6 tã ướt 1 ngày.
- Trẻ đang phát triển ổn định đột ngột ngừng phát triển.
Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kể trên, mẹ nên đưa bé đi khám, tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ càng sớm càng tốt. Nhìn chung, việc hiểu rõ trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là điều rất quan trọng.
