Hoàng liên còn gọi là xuyên liên, hồ hoàng liên, hoàng liên gai hay hoàng liên ô rô. Tên khoa học là Coptis Chinensis Franch, thuộc họ mao lương. Hoàng lương mọc hoang và trồng ở các tỉnh Lào Cai, Lai Châu… Để tìm hiểu rõ hơn về những tác dụng của cây hoàng liên cũng như cách dùng, lưu ý, hãy cùng Hadu Pharma tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
1.MÔ TẢ CÂY HOÀNG LIÊN
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÂY HOÀNG LIÊN
Cây hoàng liên được xem là một loại cây dại, mọc nhiều ở khu vực miền núi nước ta. Tuy nhiên, nhiều người có thể sẽ bất ngờ với thông tin cây dại này thực chất lại là một trong những loại dược liệu quý được sử dụng rộng rãi trong Y Học Cổ Truyền với nhiều công dụng như: trị bệnh đường tiêu hóa, kháng viêm, điều trị ho gà…
Cây hoàng liên còn có rất nhiều tên gọi khác như: cây chi liên, vương chi liên, thượng thảo, cây sâm hoàng liên, hoàng liên chân gà… Cây hoàng liên thuộc họ Hoàng Liên có tên khoa học là Coptis teeta Wall.
Như đã nói, tuy là loại cây mọc hoang dại ở những khu vực vùng núi nhưng cây hoàng liên rất dễ nhận biết giữa các loại cây khác nhờ đặc điểm nổi bật như sau:
- Thuộc loài cây thân thảo, sống lâu năm, thân thấp, chỉ cao chừng khoảng 30cm.
- Lá cây có cuống dài từ 8-20cm và mọc trực tiếp từ phần gốc. Mỗi phiến lá có 3-5 lá chét, chia thành nhiều thùy xẻ sâu và mép lá có hình răng cưa, màu xanh mướt.
- Khoảng tháng 2 đến 4 là thời điểm cây ra hoa, hoa hoàng liên mọc thành từng cụm nhỏ 3-5 bông từ đầu cành và màu vàng lục đẹp mắt. Mỗi bông hoa có 5 cánh nhỏ và nhiều nhụy.
- Đến tháng 3-6 cây kết quả. Quả hoàng liên có màu vàng và bên trong chứa chừng 10 hạt màu nâu đen hoặc lục xám.
- Rễ hoàng liên thuộc loại rễ chùm, hình trụ dài, có màu vàng nhạt. Khi cây trưởng thành thì rễ sẽ phát triển thành củ tựa như chân gà.
KHU VỰC PHÂN BỔ CHỦ YẾU
Cây thuốc hoàng liên là loại cây hoa dại, mọc và phát triển tương đối phổ biến ở nước ta. Loại cây này sinh trưởng tốt nhất ở những khu vực vùng núi cao, chẳng hạn như Cao Bằng, Lạng Sơn, Sơn La, Sapa… Ngoài ra, cây hoàng liên chân gà cũng là loại cây có giá trị sử dụng và giá trị khai thác rất cao nên được trồng nhiều ở các vườn dược liệu trên cả nước, đặc biệt là vườn dược liệu Tam Đảo (Vĩnh Phúc).
2.TÁC DỤNG CỦA CÂY HOÀNG LIÊN
Hoàng liên còn được gọi là sâm hoàng liên bởi chúng mang đến nhiều công dụng đối với sức khỏe như một loại nhân sâm của người Việt. Vậy cụ thể, tác dụng của cây hoàng liên là gì?
THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN
Theo nhiều sách về y học cổ truyền để lại, cây thuốc hoàng liên có vị đắng, tính hàn và không chứa độc tố, quy vào kinh Tâm, Can, Tỳ, Vị và Đại trường. Những dược tính này đã khẳng định Hoàng Liên là một loại thảo dược vô cùng quý giá cho sức khỏe với những công dụng có thể kể đến như sau:
- Tả hóa, táo thấp, khử nhiệt độc và sát trùng.
- Giúp an tâm, chỉ mộng di, trấn can.
- Chủ trị các chứng như tâm hỏa thịnh, nhiệt mộng, nôn mửa, kiết lỵ, thấp chẩn, thương hàn…
THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI
Xét về mặt y học hiện đại, trong cây hoàng liên cũng có chứa nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe. Điển hình có thể kể đến như Berberin, Ethanol, Palmatin, Columbine, Coptisine Coptisine,... Đặc biệt hoạt chất Berberin chiếm đến 5,5-7,5% trong hoàng liên có tác dụng ức chế nhiều loại vi khuẩn, giúp kháng viêm hiệu quả.
Ngoài ra, tác dụng của cây hoàng liên đã được chứng minh gồm có:
- Ngăn cản sự phát triển của các loại vi khuẩn, chẳng hạn như: Shigella, liên cầu khuẩn, vi khuẩn tụ cầu… và một số bệnh về nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
- Điều trị ho gà, hạ huyết áp, ngăn ngừa tăng giãn mạch, phòng các bệnh về tim mạch chuyển hóa và đột quỵ.
- Tăng cường chức năng của mật, kích thích vỏ não khi sử dụng với liều lượng phù hợp.
- Chữa các chứng bệnh về đường tiêu hóa, chẳng hạn như kiết lỵ, tiêu chảy, đau bụng…
- Tác dụng của cây hoàng liên trị mụn nhọt, nổi ngứa, mề đay, giải nhiệt, thanh độc.
- An thần, giảm căng thẳng, hay hồi hộp.
