Chất béo MCT (Triglyceride chuỗi trung bình) được hấp thụ và chuyển hóa nhanh chóng hơn trong cơ thể, thường được sử dụng làm nguồn năng lượng nhanh chóng hoặc biến thành các hợp chất khác như xeton.
1.CHẤT BÉO MCT LÀ GÌ?
Chất béo MCT là loại triglyceride, trong đó 3 axit béo được liên kết với một phân tử glycerol. Sự đặc biệt của chúng nằm ở độ dài của chuỗi axit béo. MCT được đặc trưng bởi các chuỗi axit béo ngắn, thường có chiều dài từ 6 đến 12 carbon. So với đó, chất béo trung tính chuỗi dài (LCT) thường có các chuỗi axit béo dài hơn, từ 14 đến 18 carbon.
Chất béo MCT thường được tìm thấy trong các nguồn tự nhiên như dầu dừa, dầu hạt cọ. Trong thực phẩm, chúng thường xuất hiện dưới dạng dầu MCT, một loại dầu được chiết xuất từ các nguồn giàu MCT như dầu dừa.
Một trong những đặc tính độc đáo của chất béo MCT là cách cơ thể chúng ta xử lý chúng. Do axit béo chuỗi ngắn, chất béo MCT dễ dàng được hấp thụ và chuyển hóa trong gan, sau đó nhanh chóng chuyển hóa thành năng lượng mà không cần sự trung gian của các enzyme tiếp tục. Điều này làm cho chất béo MCT trở thành một nguồn năng lượng hiệu quả và nhanh chóng cho cơ thể.
Với khả năng cung cấp năng lượng nhanh chóng và hiệu quả, chất béo MCT được coi là một phần quan trọng của chế độ ăn kiêng và lối sống lành mạnh. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chất béo MCT có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và cải thiện hoạt động nhạy bén của não.
2.NGUỒN CUNG CẤP TRIGLYCERIDE CHUỖI TRUNG BÌNH
MCT có thể được tìm thấy tự nhiên trong một số loại thực phẩm, với dầu dừa và dầu hạt cọ là nguồn phong phú nhất. Những loại dầu này chứa lượng MCT khác nhau, với dầu dừa có khoảng 15-20% MCT, tùy thuộc vào phương pháp chế biến. Tuy nhiên điều quan trọng cần lưu ý là dầu dừa cũng chứa một lượng đáng kể chất béo trung tính chuỗi dài. Các nguồn thực phẩm khác của MCT bao gồm các sản phẩm từ sữa, chẳng hạn như sữa và pho mát, cũng như sữa mẹ.
MCT là duy nhất trong quá trình trao đổi chất của chúng so với chất béo trung tính chuỗi dài (LCT). Do chiều dài chuỗi ngắn hơn, MCT được hấp thụ nhanh chóng trong ruột non và được vận chuyển trực tiếp đến gan qua tĩnh mạch dưới dạng xeton hoặc được sử dụng để tổng hợp axit béo.
Quá trình chuyển hóa nhanh chóng của MCT khiến chúng trở thành nguồn năng lượng sẵn có. Không giống như LCT, đòi hỏi hoạt động của các enzyme tiêu hóa và axit mật để hấp thụ, MCT có thể được hấp thụ và chuyển hóa hiệu quả, ngay cả ở những người bị tổn thương trong quá trình tiêu hóa hoặc hấp thụ chất béo.
3.CÁC LỢI ÍCH CỦA CHẤT BÉO MCT VỚI CÁC HOẠT ĐỘNG
Chất béo MCT mang lại một số lợi ích cho sức khỏe bao gồm:
- Quản lý cân nặng: MCT đã thu hút sự quan tâm về vai trò tiềm năng của chúng trong việc kiểm soát cân nặng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng MCT có thể tăng tiêu hao năng lượng và tạo cảm giác no, có thể dẫn đến giảm lượng calo hấp thụ. Hơn nữa, MCT ít có khả năng được lưu trữ dưới dạng chất béo trong cơ thể so với LCT. Tuy nhiên, bằng chứng về MCT và quản lý cân nặng vẫn còn hạn chế và tác động có thể khác nhau giữa các cá nhân.
- Cung cấp nguồn năng lượng cho não: MCT dễ dàng chuyển đổi thành xeton, có thể dùng làm nguồn năng lượng thay thế cho não, Tài sản này dẫn đến việc điều tra MCT trong việc quản lý một số tình trạng thần kinh, chẳng hạn như bệnh động kinh và bệnh Alzheimer. Mặc dù đã có một số nghiên cứu kỳ vọng, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn để thiết lập hiệu quả và liều lượng tối ưu của MCT trong những tình trạng này.
- Hiệu suất thể thao: MCT đã được đề xuất để tăng cường hiệu suất tập thể dục và sức bền. Chúng có thể nhanh chóng được chuyển đổi thành năng lượng và được các cơ sở sử dụng trong quá trình hoạt động thể chất. Một số nghiên cứu đã báo cáo sự chịu đựng được cải thiện, giảm sản xuất lactate, và tăng cường quá trình oxy hóa chất béo khi bổ sung MCT. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để hiểu tác động đầy đủ của MCT đối với thành tích thể thao và lợi ích tiềm năng của chúng đối với mỗi loại bài tập khác nhau.
- Sức khỏe đường ruột: MCT có đặc tính kháng khuẩn, chủ yếu là chống lại vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng gây hại. Hoạt động kháng khuẩn này có thể góp phần duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh. Ngoài ra, MCT dễ tiêu hóa và ít gây khó chịu đường tiêu hóa so với LCT, khiến chúng trở thành một lựa chọn phù hợp cho những người bị rối loạn tiêu hóa.
- Hấp thu chất dinh dưỡng: MCT đã được chứng minh là giúp tăng cường hấp thu các vitamin và khoáng chất hòa tan trong chất béo. Sự hấp thu và trao đổi chất nhanh chóng của chúng tạo điều kiện thuận lợi cho việc hấp thu các chất dinh dưỡng này trong ruột, có thể cải thiện khả năng sinh học của chúng.
- Rối loạn chuyển hóa: Một số nghiên cứu cho thấy MCT có thể có tác dụng có lợi đối với thông số chuyển hóa, chẳng hạn như đường huyết và lipid. Chúng đã được chứng minh là làm tăng độ nhạy của insulin, thúc đẩy quá trình oxy hóa chất béo và giảm mức glucose và insulin sau ăn. Những tác dụng này làm cho MCT trở thành chủ đề được quan tâm trong việc kiểm soát các rối loạn chuyển hóa, chẳng hạn như bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh béo phì. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để làm sáng tỏ các tác động lâu dài và cách sử dụng MCT tối ưu trong điều kiện này.
Chất béo MCT từ thực phẩm là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chất béo MCT dễ dàng hấp thu nên MCT cung cấp nguồn năng lượng cho cơ thể nhanh chóng và hiệu quả hơn so với các loại chất béo khác.
