Bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh là một chủ đề được nhiều bậc phụ huynh quan tâm, đặc biệt khi dưỡng chất này ngày càng nhận được nhiều lời khen “có cánh” trong việc hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ. Trong bài viết sau đây của Hadu Pharma hãy cùng tìm hiểu lợi ích thực sự của DHA là gì, bố mẹ có nên bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh hay không cũng như thời điểm bổ sung cho trẻ sơ sinh khi nào là an toàn và hiệu quả.
DHA, hay axit docosahexaenoic, là một loại axit béo không bão hòa đa thuộc nhóm omega 3. DHA có nhiều trong thủy hải sản, đặc biệt là các loại cá béo (cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích…) rong và tảo biển.
1.CÓ NÊN BỔ SUNG DHA CHO TRẺ SƠ SINH KHÔNG?
Mẹ bầu nên bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh vì 4 nguyên nhân sau:
- DHA hỗ trợ sự phát triển não bộ.
- DHA cải thiện chức năng thị giác.
- Thiếu hụt DHA gây bất lợi cho sự phát triển trí não.
- Cơ thể con người không thể tổng hợp đủ DHA nội sinh.
Cụ thể như sau:
DHA HỖ TRỢ SỰ PHÁT TRIỂN NÃO BỘ
Nghiên cứu cho thấy, DHA là một thành phần cấu trúc chính của não, chiếm đến 90% tổng lượng axit béo omega 3 và 20% tổng lượng chất béo chứa trong não.
Trong não bộ, DHA có thể điều chỉnh các con đường dẫn truyền tín hiệu thần kinh, tham gia hình thành thần kinh (myelin hóa), cải thiện độ dẻo dai của khớp thần kinh, kháng viêm thần kinh, tăng cường chức năng cụ thể, tính toàn vẹn và tổ chức của màng tế bào thần kinh.
Nhờ đó, việc tiêu thụ DHA có thể dẫn đến nhiều tác động tích cực đến sinh lý và hành vi, bao gồm cả những tác động lên nhận thức.
DHA có xu hướng tích tụ ở não trong thời kỳ mang thai và trong những năm đầu đời - khi não bộ tăng trưởng đột biến.
Trong thời gian này, nguồn DHA duy nhất mà trẻ nhận được sau sinh là thông qua sữa mẹ và nồng độ DHA trong sữa mẹ có thể khác nhau, tùy thuộc vào lượng DHA dự trữ và chế độ ăn uống của mẹ.
Tuy nhiên không phải lúc nào sữa mẹ cũng cung cấp đủ DHA cần thiết cho bé. Vì thế, việc bổ sung DHA thông qua sữa công thức hoặc thực phẩm chức năng là điều cần thiết.
DHA CẢI THIỆN CHỨC NĂNG THỊ GIÁC
DHA là một phần quan trọng của màng tế bào thụ cảm ánh sáng trong võng mạc, nơi chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu thần kinh mà não có thể hiểu được.
DHA giúp tăng cường tính linh hoạt và chức năng của màng tế bào cảm thụ ánh sáng, làm cho quá trình chuyển đổi ánh sáng hiệu quả hơn, từ đó tăng cường chức năng thị lực.
Mặt khác, DHA cũng có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm viêm trong mắt, bảo vệ mắt khỏi các bệnh lý có thể làm suy giảm thị giác, điển hình như bệnh viêm võng mạc.
THIẾU HỤT DHA GÂY BẤT LỢI CHO SỰ PHÁT TRIỂN TRÍ NÃO
Nhiều bằng chứng lý thuyết, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu dịch tễ học ở người đã chứng minh một cách thuyết phục rằng sự thiếu hụt DHA có thể có tác động tiêu cực đến sự phát triển nhận thức của hệ thần kinh của trẻ.
Cụ thể, thiếu hụt DHA trong thời thơ ấu có thể làm suy giảm khả năng học hỏi, tăng nguy cơ mắc chứng tăng động giảm chú ý, dễ bốc đồng, hung hãn và một số rối loạn tâm lý khác khi trẻ trưởng thành.
Vì thế, bổ sung DHA có thể giúp tối ưu hóa sự phát triển của não bộ trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn sơ sinh, khi não bộ phát triển nhanh chóng.
CƠ THỂ CON NGƯỜI KHÔNG THỂ TỰ TỔNG HỢP ĐỦ DHA
Tuy cơ thể có thể tự tổng hợp DHA nội sinh từ các tiền chất chuỗi ngắn đơn của chúng, điển hình như ALA, nhưng trong hầu hết các trường hợp, lượng DHA mà cơ thể tự tổng hợp nội sinh không thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng DHA của bé.
Vì thế, việc bổ sung DHA từ những nguồn bên ngoài (như sữa mẹ, sữa công thức, thực phẩm bổ sung…) cho trẻ sơ sinh là điều cần thiết.
Tóm lại, DHA là một axit béo thiết yếu, không thể thiếu đối với sức khỏe con người. Việc bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh đã được khuyến khích bởi nhiều tổ chức y tế do vai trò quan trọng của DHA trong việc phát triển não bộ và thị giác của trẻ.
2.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LIỀU BỔ SUNG DHA CỦA TRẺ SƠ SINH
Nhìn chung, liều lượng bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh có thể được bác sĩ tư vấn điều chỉnh tùy thuộc vào:
- Tuổi tác và cân nặng: Nhu cầu bổ sung DHA có xu hướng tăng dần theo độ tuổi và cân nặng.
- Bú mẹ hay sữa công thức:
Ở trẻ bú mẹ: Sữa mẹ có chứa một lượng DHA vừa đủ để trẻ sơ sinh tiêu thụ trong ít nhất 12 tháng đầu tiên. Tuy nhiên hàm lượng này có thể bị hao hụt lên đến 63% do chế độ ăn thiếu cân đối của mẹ. Do đó phụ nữ cho con bú cần chú ý bổ sung đầy đủ DHA (ít nhất 200mg/ ngày) để duy trì hàm lượng DHA tối ưu cho bé.
- Sinh non: trẻ sinh non thường có nhu cầu DHA cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng do chúng đã bỏ lỡ thời gian tích lũy DHA quan trọng trong 3 tháng cuối thai kỳ. Lúc này bác sĩ có thể khuyến nghị liều lượng DHA cao hơn cho trẻ sinh non để hỗ trợ sự phát triển của não và mắt.
- Vấn đề sức khỏe khác: Trẻ sơ sinh có các vấn đề sức khỏe đặc biệt cần được điều chỉnh liều lượng DHA để hỗ trợ sự phát triển và sức khỏe tổng thể.
3.BỔ SUNG DHA CHO TRẺ SƠ SINH KHI NÀO?
Bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh là một quyết định quan trọng để hỗ trợ sự phát triển tối ưu của não bộ và thị giác. Dưới đây là thông tin về thời điểm bổ sung, các dấu hiệu thiếu DHA và nhóm trẻ sơ sinh dễ bị thiếu hụt DHA mà cha mẹ cần biết.
KHI NÀO NÊN BỔ SUNG DHA CHO TRẺ SƠ SINH?
- Ngay sau sinh: một số chuyên gia khuyến nghị bắt đầu bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh ngay từ những tuần đầu tiên sau sinh, đặc biệt nếu trẻ không được bú sữa mẹ hoặc sữa mẹ không có đủ hàm lượng DHA.
- Trẻ sinh non: trẻ sinh non cần được bổ sung DHA sớm do họ không có đủ thời gian trong tử cung để tích lũy DHA.
- Khi trẻ có dấu hiệu thiếu DHA: dựa trên đánh giá của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
CÁC DẤU HIỆU, BIỂU HIỆN BÉ SƠ SINH THIẾU DHA
Các dấu hiệu thiếu DHA thường không xuất hiện rõ ràng ở trẻ sơ sinh, nhưng một số vấn đề dưới đây có thể là dấu hiệu cảnh báo:
- Chậm phát triển thần kinh: trẻ có thể chậm phát triển kỹ năng vận động hoặc nhận thức so với các cột mốc phát triển thông thường của trẻ sơ sinh.
- Vấn đề về thị giác: chậm phát triển kỹ năng thị giác, trẻ không có dấu hiệu bị thu hút bởi những vật chuyển động và thường không theo dõi chúng bằng mắt.
- Các vấn đề về hành vi: khó khăn trong việc tập trung hoặc dễ dàng khóc ré lên, kích động mất kiểm soát mà không có nguyên nhân chính đáng.
BỔ SUNG DHA CHO TRẺ TRONG BAO LÂU?
Mặc dù không có quy định cứng nhắc về thời gian bổ sung DHA, nhưng nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị bố mẹ cần bổ sung đầy đủ DHA cho bé trong ít nhất 3 năm đầu đời, và tối ưu nhất là đến hết giai đoạn 15 tuổi hoặc càng lâu càng tốt.
Nguyên nhân là vì trong 3 năm đầu đời, não bộ của trẻ đạt tốc độ phát triển mạnh mẽ nhất cả về nhận thức, tư duy ngôn ngữ và sự sắc bén của các giác quan. Từ năm thứ 3 trở đi, sự hình thành các synap thần kinh trong não bắt đầu giảm tốc độ mạnh và gần như dừng hẳn khi trẻ bước vào độ tuổi 15.
Synapse là điểm kết nối giữa hai tế bào thần kinh, cho phép tín hiệu thần kinh được truyền từ tế bào này sang tế bào khác, liên quan đến khả năng học tập và ghi nhớ.
Tóm lại, trong điều kiện tối thiểu, bố mẹ cần đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ DHA trong ít nhất 3 năm đầu đời. Tuy nhiên các bậc phụ huynh cũng cần biết rằng, DHA không chỉ là một axit béo tốt cho não, mà còn có lợi cho sức khỏe tim mạch và thị giác. Do đó, nếu điều kiện cho phép, trẻ nên được bổ sung đầy đủ DHA càng lâu càng tốt.
4.CÁCH BỔ SUNG DHA CHO TRẺ SƠ SINH ĐÚNG CÁCH VÀ AN TOÀN
Để bổ sung DHA cho trẻ sơ sinh đúng cách và an toàn, bạn có thể cân nhắc các cách kết hợp sau:
NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
Sữa mẹ là nguồn DHA tối ưu nhất cho trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là vì:
- Hàm lượng vừa đủ DHA: Sữa mẹ tự nhiên có chứa 16mg DHA/ 100ml sữa. Đây là một hàm lượng vừa đủ để trẻ sơ sinh tiêu thụ trong ít nhất 12 tháng đầu tiên của cuộc đời.
- Dễ dàng điều chỉnh: Thành phần của sữa mẹ, bao gồm DHA, có thể thay đổi một cách tự nhiên theo nhu cầu phát triển của trẻ sơ sinh. Điều này giúp đảm bảo rằng trẻ luôn nhận được dinh dưỡng và DHA tối ưu cho sự phát triển của mình.
- Dễ hấp thụ: DHA từ sữa mẹ có thể dễ dàng được hấp thụ và sử dụng bởi cơ thể trẻ sơ sinh hơn so với các nguồn DHA từ thực phẩm tự nhiên. Điều này giúp đảm bảo rằng trẻ nhận được DHA cần thiết cho sự phát triển não bộ và thị giác.
BÚ SỮA CÔNG THỨC TĂNG CƯỜNG DHA
Bú sữa công thức giàu DHA là cách bổ sung DHA an toàn cho trẻ sơ sinh không thể bú sữa mẹ vì sữa công thức thường được thiết kế dựa trên nghiên cứu khoa học và tiêu chuẩn dinh dưỡng chặt chẽ. Điều này giúp đảm bảo rằng trẻ nhận được lượng DHA cần thiết mà không lo ngại về việc tiêu thụ quá mức hoặc thiếu hụt.
