Canxi là một trong những vi chất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, bố mẹ cần phải biết cách bổ sung canxi cho bé đúng và an toàn để trẻ luôn khỏe mạnh, đảm bảo sự phát triển tối ưu.

Trong cơ thể con người, canxi chỉ chiếm 2% trọng lượng (trong đó 99% canxi nằm trong xương và răng, chỉ có 1% nằm trong máu, dịch nội bào…) dù vậy, loại khoáng chất này rất quan trọng, không thể thiếu. Theo đó nếu cơ thể thừa hoặc thiếu canxi đều gây ra những hệ lụy sức khỏe khôn lường, đặc biệt là trẻ nhỏ.

1.VÌ SAO CẦN PHẢI BỔ SUNG CANXI CHO BÉ?

Theo các số liệu thống kê, hiện nay tình trạng thiếu canxi ở trẻ vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm. Dù ở mức không đáng báo động nhưng các chuyên gia cảnh báo cần hạn chế tình trạng này bằng cách bổ sung canxi cho trẻ mỗi ngày theo liều lượng khuyến nghị để đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất và trí não.

Bổ sung canxi giúp tăng chiều cao cho trẻ. Canxi là vật liệu không thể thiếu đối với quá trình hình thành, xây dựng cấu trúc xương vững chắc, giúp xương phát triển chắc khỏe từ đó cải thiện chiều cao hiệu quả.

Chưa kể, canxi còn đóng vai trò quan trọng trong việc giữ nhịp tim bình thường, tăng cường hệ miễn dịch, cân bằng điện giải, dẫn truyền thần kinh, giải phóng hormone và các chất khác, tham gia vào quá trình đông máu và chức năng co giãn cơ bắp…

Trẻ em cần canxi và vitamin D để ngăn ngừa bệnh còi xương. Theo đó nếu trẻ thiếu canxi thường xuyên và kéo dài nếu không được phát hiện và xử lý sớm có thể dẫn đến các hậu quả khôn lường như: suy dinh dưỡng thấp còi, đau xương, biến dạng xương, có dị tật ở răng miệng, gây suy giảm hệ miễn dịch khiến các tế bào gặp khó khăn trong việc nhận biết các tế bào ung thư và tiêu diệt, gia tăng nguy cơ loãng xương khi trưởng thành.

2.KHI NÀO CẦN BỔ SUNG CANXI CHO TRẺ?

Trả lời thắc mắc có nên bổ sung canxi cho bé, nếu có, nên bổ sung như thế nào… các bác sĩ cho biết bố mẹ cần quan sát và nhận thức sớm các dấu hiệu trẻ thiếu canxi để bổ sung kịp thời tránh các biến chứng.

Các dấu hiệu đó là: trẻ nhỏ chậm đóng thóp, trẻ ngủ hay giật mình khóc đêm và đổ mồ hôi trộm, trẻ biếng ăn hay nôn trớ sữa, trẻ bị táo bón, trẻ chậm mọc răng, trẻ chậm phát triển chiều cao, chân vòng kiềng…. Nếu trẻ có dấu hiệu trên nghĩa là cơ thể đang bị thiếu canxi và cần được bổ sung càng sớm càng tốt.

Tuy nhiên, để đảm bảo bổ sung canxi cho bé an toàn, hiệu quả, tránh các nguy cơ xấu xảy ra, bố mẹ không nên tự ý mua các loại thuốc, thực phẩm bổ sung cho con… Trước tiên cần xác định tình trạng thừa/ thiếu canxi từ đó có cách bổ sung canxi cho phù hợp.

3.NGUY HẠI KHI BỔ SUNG CANXI CHO BÉ DƯ THỪA

Nguyên nhân của việc thiếu canxi ở trẻ được xác định do trong quá trình mang thai mẹ bị tiểu đường thai kỳ, trẻ bị ngạt hoặc thiếu oxy trong quá trình chuyển dạ, chế độ ăn thiếu canxi, trẻ không được tắm nắng thường xuyên khiến cơ thể trẻ thiếu vitamin D3 - dưỡng chất quan trọng giúp hấp thu canxi hiệu quả.

Thông thường trẻ bị thiếu canxi sẽ dẫn đến một số dấu hiệu đặc trưng để bố mẹ nhận biết và bổ sung kịp thời canxi giúp trẻ khỏe mạnh, phát triển tối đa tầm vóc trong tương lai. Dù vậy, bố mẹ cần bổ sung canxi cho trẻ đúng cách, đúng liều lượng theo khuyến nghị của chuyên gia.

Bởi việc bổ sung canxi cho bé quá dư thừa cơ thể sẽ không hấp thu hết đào thải ra ngoài gây lãng phí, chưa kể tình trạng này có thể dẫn đến những nguy cơ sau:

• Gây vôi hóa thận, vôi hóa mô mềm gây nếp nhăn trên da.
• Gia tăng nguy cơ sỏi mật, sỏi thận đồng thời gây suy giảm chức năng của thận.
• Làm giảm hấp thu các khoáng chất quan trọng cần cho sự phát triển chiều cao: photpho, magie, sắt, kẽm…
• Gây xơ vữa động mạch nếu lượng canxi trong máu cao.

Nguy hiểm hơn, việc bổ sung canxi cho trẻ dư thừa sẽ gây cốt hóa xương sớm khiến xương của trẻ không phát triển được nữa từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao, trẻ không đạt được chiều cao như mong muốn trong tương lai.

4.NÊN BỔ SUNG CANXI CHO TRẺ VÀO THỜI GIAN NÀO TRONG NGÀY?

Tùy thuộc vào thời điểm uống canxi trong ngày (sáng, trưa, chiều, tối) mà quá trình hấp thụ canxi của cơ thể cũng có sự khác nhau. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, buổi sáng được xem là thời điểm vàng để bổ sung canxi.

Bởi quá trình chuyển hóa canxi trong cơ thể diễn ra khá mạnh vào buổi sáng, chưa kể, đây cũng là thời điểm bắt đầu một ngày mới trẻ thường vận động nhiều hơn nên sẽ hạn chế được sự tích lũy canxi. Hơn nữa, bổ sung canxi kết hợp với việc cho trẻ vận động bên ngoài để cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhận nguồn vitamin D dồi dào tăng cường hiệu quả hấp thu đáng kể.

Theo đó chuyên gia khuyên, mẹ nên cho trẻ uống các sản phẩm bổ sung canxi sau khi ăn trong khoảng từ 30 đến 60 phút (lưu ý không nên cho trẻ uống canxi khi bụng đói) với nhiều nước. Và cần nhớ chỉ nên bổ sung canxi cho bé vào buổi sáng sau khi ăn. Tuyệt đối không bổ sung canxi cho trẻ vào buổi chiều hoặc tối vì thời điểm này trẻ ít vận động khiến cơ thể hấp thụ canxi khó khăn hơn từ đó có thể gây khó ngủ/ mất ngủ ở trẻ, lắng đọng canxi gia tăng nguy cơ sỏi thận…

5.MỘT NĂM BỔ SUNG CHO BÉ MẤY LẦN?

Với những trẻ bình thường để tránh nguy cơ thiếu hụt canxi ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển thể chất lẫn trí não, việc bổ sung canxi cho trẻ được các chuyên gia khuyến nghị khoảng 2-3 đợt mỗi năm và mỗi đợt kéo dài trong 4-5 tuần.

Còn với những trẻ có vấn đề về sức khỏe hoặc mức thiếu hụt canxi của cơ thể ở mức trầm trọng, tùy theo tình trạng bác sĩ có thể chỉ định thời gian và liều lượng sử dụng canxi cho phù hợp.

6.NÊN BỔ SUNG CANXI CHO TRẺ BAO LÂU THÌ DỪNG?

Mỗi lần bổ sung cho trẻ chỉ nên kéo dài khoảng 4-5 tuần. Tuy nhiên tùy tình trạng/ trường hợp thiếu hụt canxi ở trẻ mà bác sĩ có thể quyết định thời gian bổ sung canxi cho bé kéo dài đến khi nào. Bổ sung canxi cho trẻ bao lâu thì ngừng không có câu trả lời cụ thể mà điều này hoàn toàn phụ thuộc vào tình trạng của trẻ, bố mẹ nên biết.

7.CÁCH BỔ SUNG CANXI CHO BÉ HẾT CÒI XƯƠNG, NHANH LỚN

Nếu cơ thể bé có các dấu hiệu thiếu canxi như mất ngủ, ngủ hay giật mình, biếng ăn, táo bón, còi xương, chậm lớn… và bố mẹ chưa biết bổ sung canxi cho bé như thế nào để an toàn sức khỏe, đạt hiệu quả có thể tham khảo những gợi ý dưới đây:

Tăng cường cho trẻ bú sữa mẹ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi cần được cho bú sữa mẹ để đảm bảo cung cấp đủ lượng canxi cho cơ thể cần. 100g sữa mẹ cung cấp 32mg canxi.

Theo khuyến nghị của các chuyên gia, trong giai đoạn cho con bú người mẹ cần cung cấp từ 1.000 -1.300mg canxi cho cơ thể mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu canxi. Do đó, mẹ cần ăn các thực phẩm giàu canxi trong bữa ăn hằng ngày như: lòng đỏ trứng gà/ vịt, nấm mèo, rau dền, rau mồng tơi, rau ngót, đậu nành, đậu trắng, rau bí, rau muống, tôm đồng, cá mè, hải sâm…

Tuy nhiên, lượng canxi cung cấp cho cơ thể qua chế độ ăn uống chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu cơ thể cần, vì vậy mẹ đang cho con bú có thể cân nhắc bổ sung loại khoáng chất này bằng các sản phẩm hỗ trợ.

Dùng sữa công thức

Trường hợp mẹ không đủ sữa cho con bú/ hoặc không có sữa có thể dùng sữa công thức. Lưu ý, khi chọn sữa công thức mẹ nên chú ý chọn loại sữa phù hợp với nhu cầu của trẻ cũng như các thành phần có trong sữa. Điều này giúp trẻ tăng hấp thu và đảm bảo bổ sung đầy đủ các dưỡng chất quan trọng cho cơ thể phát triển khỏe mạnh, chẳng hạn như canxi chẳng hạn.

Bổ sung canxi qua thực phẩm

Trẻ đã bước vào giai đoạn ăn dặm, bên cạnh việc bú sữa mẹ, sữa công thức mẹ có thể chế biến món ăn hằng ngày cho trẻ bằng các thực phẩm giàu canxi phù hợp với độ tuổi như: các loại rau lá xanh đậm, sữa và các chế phẩm từ sữa, các loại đậu và hạt, thủy hải sản, lòng đỏ trứng, nước cam… để bổ sung canxi cho bé.

Ngoài tăng cường các thực phẩm giàu canxi trong chế độ ăn uống của trẻ bố mẹ cũng nên đưa trẻ đi tắm nắng mỗi ngày để cơ thể hấp thụ vitamin D3 - dưỡng chất giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả. Nên cho trẻ tắm nắng khoảng từ 9h-15h vì đây là thời điểm ánh nắng mặt trời chứa nhiều vitamin D3 nhất, khi cho trẻ tắm nắng nên mặc quần áo mỏng, che chắn các khu vực nhạy cảm của trẻ như vùng kín, mắt…

Dùng sản phẩm bổ sung canxi cho bé

Có thể bổ sung canxi cho bé bằng thuốc và các sản phẩm hỗ trợ cũng là vấn đề được nhiều cha mẹ quan tâm. Trong trường hợp trẻ có vấn đề về sức khỏe, cơ thể không tự hấp thu canxi hay thiếu trầm trọng, việc cho trẻ dùng sản phẩm chứa canxi là cần thiết. Dù vậy, bố mẹ không được tự ý mua bổ sung canxi về cho con dùng, bởi việc sử dụng không đúng (vượt quá liều, sử dụng trong thời gian dài)... có thể gây thừa canxi dẫn đến tác hại nghiêm trọng. Tốt nhất để bổ sung canxi phù hợp bố mẹ nên đưa trẻ đi khám lâm sàng, thực hiện xét nghiệm vi chất để biết mức độ thừa/ hoặc thiếu canxi của cơ thể trẻ như thế nào và dùng liều thuốc bổ sung dưới sự chỉ định/ hướng dẫn của bác sĩ.

8.LƯU Ý BỔ SUNG CANXI CHO BÉ ĐỂ HẤP THỤ CANXI TỐT NHẤT

Bổ sung canxi cho bé tốt nhất và an toàn nhất là chế độ ăn uống các loại thực phẩm giàu loại khoáng chất này. Tuy nhiên trong một số trường hợp trẻ có thể cần bổ sung canxi bằng thuốc hoặc các thực phẩm hỗ trợ. Theo đó, để đảm bảo an toàn khi bổ sung canxi cho trẻ và cơ thể hấp thụ khoáng chất canxi hiệu quả bố mẹ cần lưu ý các vấn đề dưới đây:

Chọn lựa sản phẩm chất lượng

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các loại thuốc, các sản phẩm bổ sung canxi cho trẻ. Để tránh tiền mất tật mang, bố mẹ nên mua sản phẩm ở những nơi uy tín, chất lượng, có nguồn gốc, xuất xứ, kiểm định chất lượng và nhãn mác rõ ràng.

Cẩn thận liều lượng sử dụng

Không chỉ canxi mà bất kỳ loại vitamin, khoáng chất hay loại thuốc nào cũng đều quy định liều lượng bổ sung phù hợp với từng lứa tuổi để đảm bảo an toàn và tính hiệu quả. Do đó, khi bổ sung canxi cho bé thông qua các sản phẩm thuốc, bố mẹ cần chú ý đến liều lượng sử dụng khuyến cáo, của nhà sản xuất, hoặc dùng theo chỉ định của bác sĩ không nên nóng vội vì con thiếu canxi mà bổ sung quá liều, quá nhiều. Bởi đi kèm với bổ sung quá nhiều canxi là những hệ lụy sức khỏe khôn lường.

Bổ sung đúng thời điểm

Bên cạnh chú trọng liều lượng sử dụng, để tăng hiệu quả hấp thu canxi bố mẹ nên bổ sung các loại khoáng chất này cho cơ thể trẻ đúng thời điểm. Đó là vào buổi sáng, sau bữa ăn khoảng 60 phút kết hợp với đủ vitamin D.

Buổi chiều và buổi tối không được khuyến khích bổ sung canxi cho trẻ vì có thể gây mất ngủ, lắng đọng canxi trong cơ thể gây sỏi thận… Đồng thời lưu ý không nên cho trẻ uống canxi khi đói, uống kèm với sữa.

Kết hợp với vitamin D và magie

Nếu được, bố mẹ có thể kết hợp bổ sung cho bé với vitamin D và magie. Bởi đây là 2 loại vi chất có tác dụng dẫn truyền giúp cơ thể trẻ hấp thu canxi hiệu quả nhất.

Vitamin D có thể bổ sung qua ánh nắng mặt trời, các loại thực phẩm như lòng đỏ trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa… Còn magie có trong các loại hạt, chuối, bơ, cá béo, các loại hạt và đậu.

Cho bé uống sắt và canxi cách nhau 2 tiếng

Nếu trẻ cần bổ sung canxi và sắt cho cơ thể, bố mẹ nên cho bé uống 2 loại này cách nhau ít nhất 2 tiếng. Tuyệt đối không uống cùng lúc để tránh được chúng tương tác với nhau ảnh hưởng đến quá trình hấp thu của cơ thể. Đồng thời, khi bổ sung canxi cho con, bố mẹ cần tăng cường thêm các thực phẩm giàu sắt như nghêu, sò, ốc, hến… vào thực đơn của trẻ.

Tránh cho con ăn các thực phẩm giàu axit phytic và axit oxalic

Bởi những chất này khi kết hợp với canxi sẽ tạo thành muối canxi không hòa tan. Lượng muối này sẽ được đào thải ra khỏi cơ thể theo đường phân và nước tiểu. Những thực phẩm được xem là giàu axit phytic và axit oxalic bố mẹ nên cho con ăn khi bổ sung canxi là: ngũ cốc, rau chân vịt, rau dền, đậu nành…