Stress là một trong những phản ứng của cơ thể khi có yếu tố mang tính chất áp lực đe dọa đến bản thân chúng ta. Trong cuộc sống hầu hết mọi người đều trải qua stress ở nhiều khía cạnh khác nhau. 

Chúng ta thường hay nghe mọi người nói rằng, ngậm một viên kẹo hoặc ăn một miếng bánh ngọt có thể giúp làm giảm bớt sự căng thẳng. 

Liệu điều này có đúng? Đồ ngọt có phải giải pháp duy nhất giảm stress?

1.STRESS LÀ GÌ?

Thuật ngữ “Stress” đã đề cập đến các quá trình liên quan đến nhận thức, đánh giá và trả lời các kích thích độc hại. Trên thực tế, stress là thuật ngữ đôi khi dùng để chỉ một nguyên nhân, một tác nhân gây ra phản ứng stress chẳng hạn về cảm xúc (xung đột giữa các cá nhân, mất người thân, thất nghiệp,...) hoặc sinh lý (thiếu lương thực, bệnh tật, cai nghiện thuốc,...).

Stress là một thách thức với cân bằng nội môi tự nhiên của sinh vật. Khi các yếu tố gây căng thẳng tác động đến cơ thể, trạng thái cân bằng của cơ thể bị mất đi, lúc này, sinh vật có thể phản ứng lại với căng thẳng bằng cách tạo ra một phản ứng sinh lý để lấy lại trạng thái cân bằng. Trong đó có thể kể đến hành vi ăn uống. Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng việc tiêu thụ đồ uống có đường làm giảm tình trạng căng thẳng, khi các tình nguyện viên nữ gặp khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề toán học.

2.MỐI LIÊN HỆ GIỮA CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ CĂNG THẲNG

Những trường hợp tổn thương tinh thần kể trên đều bị tác động tâm lý bởi dịch bệnh và giãn cách xã hội. Tuy nhiên mỗi người lại có cách giải tỏa stress khác nhau, điểm chung duy nhất trong số họ là tìm tới đồ ăn, nhất là đồ ngọt, với hy vọng tâm trạng được cải thiện. Vậy đồ ăn nói chung và đồ ngọt, nhiều đường nói riêng có thực sự giúp giảm stress?

Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Viện dinh dưỡng quốc gia cho biết: “Thực tế nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy vấn đề dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng đối với người bị stress. Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp tạo dựng các thành phần quan trọng trong cơ thể như protein, enzyme, mô não, chất dẫn truyền thần kinh. Chế độ ăn giàu các chất dinh dưỡng như omega-3 và kẽm sẽ làm tăng kết nối giữa các tế bào não.

Stress cũng là nguyên nhân dẫn đến việc thèm ăn

Chế độ ăn uống lành mạnh còn làm tăng vi khuẩn có lợi cho đường ruột - yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ, duy trì môi trường đường ruột khỏe mạnh, làm giảm viêm - yếu tố gây ảnh hưởng đến tâm trạng và nhận thức.

Trong xã hội hiện đại phát triển ngày nay, rất nhiều người có thói quen tiếp cận với thức ăn thoải mái và xem đây là liều thuốc xoa dịu, làm thỏa mãn cảm xúc. Tuy nhiên, điều này chỉ là giải pháp nhất thời vì nếu dùng thực phẩm không tốt sẽ để lại hệ lụy ngay sau đó, nhất là với người đang bị stress. Với đối tượng này, tình trạng sẽ trở nên trầm trọng, áp lực hơn.

Theo bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, hiện chưa có nghiên cứu nào khẳng định việc nạp đồ ngọt (thức ăn nhiều đường) có thể giúp tinh thần con người ổn định, bình tĩnh, giảm bớt căng thẳng. Nhưng một chế độ ăn uống quá nhiều đường chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của mỗi người.

Việc thường xuyên ăn nhiều thực phẩm có chứa chất béo bão hòa và đường tinh chế sẽ tác động tiêu cực đến protein trong não, ảnh hưởng đến tinh thần, làm xuất hiện các triệu chứng lo lắng, đặc biệt ở đối tượng người cao tuổi (trên 60 tuổi) và ảnh hưởng đến quá trình điều trị ở những người có các bệnh mãn tính như tim mạch, đái tháo đường…

Chưa kể, khi cơ thể lạm dụng quá nhiều thực phẩm ngọt sẽ khiến một số chất hóa học trong não bị mất cân bằng, làm xuất hiện các triệu chứng lo lắng. Sự đảo lộn này có nguy cơ gây nên các rối loạn tâm lý.

Chế độ dinh dưỡng nhiều chất béo hoặc đường còn có hại cho đường ruột, từ đó ảnh hưởng đến não bộ.

3.TÁC HẠI CỦA ĐỒ NGỌT ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO?

Ăn đồ ngọt có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn

Bạn có thể đã nghe nói về thuật ngữ “cơn sốt đường” và thậm chí có thể chuyển sang ăn bánh rán hoặc soda để tăng thêm sức mạnh trong suốt một ngày dài.

Tuy nhiên đường có thể không phải là một lựa chọn tích cực. Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng đồ ăn có đường không có tác động tích cực tới tâm trạng.

Trên thực tế, đường có thể có tác dụng ngược theo thời gian. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ chế độ ăn uống nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ rối loạn tâm lý ở nam giới và rối loạn tâm trạng tái phát ở cả nam và nữ. Việc tiêu thụ thường xuyên chất béo bão hòa và đường bổ sung có liên quan đến lo lắng cao hơn ở những người lớn trên 60 tuổi.

Mặc dù cần có thêm nhiều nghiên cứu để củng cố mối quan hệ giữa tâm trạng và lượng đường tiêu thụ, nhưng điều quan trọng là phải xem xét cách lựa chọn chế độ ăn uống và lối sống.

Đồ ngọt có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm

Lạm dụng đồ ngọt sẽ gây hậu quả khó lường

Thật khó để tránh tiếp cận với những món ăn thoải mái, đặc biệt sau một ngày khó khăn. Nhưng chu kỳ tiêu thụ đồ ngọt để quản lý cảm xúc của bạn có thể chỉ làm cho cảm giác buồn bã, mệt mỏi hoặc tuyệt vọng của bạn trở nên tồi tệ hơn.

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ giữa việc ăn nhiều đồ ngọt và chứng trầm cảm. Tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt gây ra ra sự mất cân bằng trong một số chất hóa học trong não. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến trầm cảm và thậm chí có thể làm tăng nguy cơ lâu dài phát triển chứng rối loạn sức khỏe tâm thần ở một số người.

Trên thực tế, một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người đàn ông tiêu thụ một lượng đường cao (67 gram hoặc hơn mỗi ngày) có nguy cơ nhận được chẩn đoán trầm cảm lâm sàng trong vòng 5 năm cao hơn 23%. Mặc dù nghiên cứu chỉ liên quan đến nam giới, mối liên hệ giữa đường và trầm cảm cũng được tìm thấy ở phụ nữ.

Đồ ngọt ức chế sự tiết cortisol gây căng thẳng ở những người tham gia là phụ nữ khỏe mạnh, giảm thiểu cảm giác lo lắng và căng thẳng. Cortisol được gọi là hormone căng thẳng. Tuy nhiên, đồ ngọt giúp giảm đau tạm thời có thể khiến bạn phụ thuộc nhiều hơn vào đường, và làm tăng nguy cơ béo phì và các bệnh liên quan.

Rút khỏi đồ ngọt có thể giống như một cơn hoảng loạn

Bỏ đường đã qua chế biến có thể không đơn giản như bạn nghĩ. Việc bỏ đường có thể thực sự gây ra các tác dụng phụ: chẳng hạn như sự lo ngại, cáu gắt, sự hoang mang, mệt mỏi.

Điều này đã khiến các chuyên gia xem xét các triệu chứng cai nghiện đường có thể giống với các triệu chứng nghiện một số chất gây nghiện như thế nào. Khi ai đó lạm dụng một chất nào đó trong một khoảng thời gian dài, chẳng hạn như cocaine, cơ thể của họ sẽ chuyển sang trạng thái ngừng sinh lý khi họ sử dụng chất đó.

Naidoo nói rằng những người đang tiêu thụ nhiều đường trong chế độ ăn uống của họ cũng có thể trải qua cảm giác rút lui sinh lý nếu họ đột ngột ngừng tiêu thụ đường.

Việc ngừng nạp đường đột ngột có thể giống như việc cai nghiện và cảm thấy giống như một cơn hoảng loạn. Và nếu bạn mắc chứng rối loạn lo âu, trải nghiệm rút lui này có thể được nâng cao.

4.GIẢI TỎA CĂNG THẲNG BẰNG CÁCH NÀO?

Thay vì nạp vào cơ thể những thức ăn ưa thích, bạn hoàn toàn có thể rèn luyện chế độ dinh dưỡng nhiều rau xanh, trái cây và các loại hạt có thành phần chứa nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu… Ngoài ra, cũng nên tích cực bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm thiểu vấn đề căng thẳng và mệt mỏi…

Bên cạnh những thực phẩm nên bổ sung, để tránh tinh thần cảm thấy mệt mỏi, người bị stress cần hạn chế các đồ uống có chất kích thích như rượu, bia, cafe, soda… vì những thức uống này tác động tiêu cực tới hệ thần kinh của con người.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, con người hoàn toàn có thể kiểm soát stress theo các cách vừa dơn giản, vừa dễ thực hiện, chẳng hạn như: nghe nhạc, xem hài kịch, và các video hài hước trên mạng để tinh thần thoải mái, dừng việc sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất vài lần trong ngày, tập hít thở sâu giúp tăng lượng oxy cung cấp, duy trì hoạt động thể lực tại nhà, suy nghĩ lạc quan, tích cực hơn, dành cho mình những khoảng thời gian để tận hưởng cuộc sống.

Bên cạnh đó đừng quên đi khám sức khỏe và dinh dưỡng định kỳ.