Xơ vữa động mạch là tình trạng động mạch hình thành các mảng vữa và xơ cứng. Xơ vữa động mạch có thể gây ra các vấn đề sức khỏe và là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh về tim mạch và đột quỵ não.
Xơ vữa động mạch có thể ảnh hưởng đến hầu hết các động mạch trong cơ thể như các động mạch ở tim, não, cánh tay, chân, mạc treo và thận… Đây là một bệnh lý mạch máu mãn tính, thường xảy ra khi rối loạn chức năng nội mạc động mạch (do chất oxy hóa), kết hợp lắng đọng mỡ máu xấu (cholesterol LDL tăng cao), gây hình thành và phát triển xơ vữa trong thành mạch máu.
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH
1.CÓ CHẾ ĐỘ ĂN KHOA HỌC - LÀNH MẠNH
Chế độ ăn lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu và cân nặng. Hãy ăn nhiều rau quả (200gr/ ngày), trái cây tươi (200gr/ ngày) và ngũ cốc mỗi ngày, chọn thức ăn nhiều chất xơ, ăn nhiều cá (1-2 lần mỗi tuần). Chế độ ăn giàu chất béo cần được giảm bằng cách giảm sử dụng mỡ động vật, bơ thực vật, sữa béo nguyên kem, lòng đỏ trứng, phủ tạng động vật (gan, thận, óc, lá lách…), thức ăn rán sẵn, thức ăn nhanh…
Cần hạn chế các loại thực phẩm có lượng muối ăn cao, lượng muối hằng ngày được khuyến nghị dưới 6gr/ ngày (tương đương một muỗng nhỏ). Có thể thực hiện chế độ giảm ăn mặn bằng cách giảm sử dụng thức ăn chế biến sẵn, chọn lựa thực phẩm tươi, không nêm mặn khi nấu ăn, hạn chế chấm thêm muối, nước chấm như nước mắm, nước tương khi ăn.
2.KHÔNG HÚT THUỐC LÁ
Theo nghiên cứu thuốc lá có liên quan đến xơ vữa động mạch. Nên ngưng hút thuốc lá là biện pháp hiệu quả và ít tốn kém nhất để ngăn ngừa tiến trình xơ vữa động mạch. Cần quyết tâm bỏ hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá nếu không phải là người hút thuốc. Đối với người nghiện thuốc lá, bác sĩ có thể kê đơn các sản phẩm thay thế nicotin và dùng thuốc hỗ trợ cai nghiện thành công.
3.HẠN CHẾ BIA RƯỢU
Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu từ đó hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Mỗi người không nên uống quá 2 đơn vị rượu mỗi ngày đối với nam và 1 đơn vị rượu đối với nữ. Điều đó có nghĩa 1 ngày nam giới không nên uống quá 2 lon bia hoặc 300ml rượu vang hoặc 60ml rượu mạnh, còn nữ giới thì không nên uống quá một nửa lượng số đó.
4.TẬP THỂ DỤC THƯỜNG XUYÊN
Hoạt động thể dục giúp cải thiện cân nặng, huyết áp, mỡ máu và đường huyết, từ đó giảm xơ vữa động mạch. Các hiệp hội chuyên ngành khuyến cáo mỗi người cần vận động cường độ trung bình ít nhất 150 phút mỗi tuần (30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày 1 tuần). Có thể chọn lựa chế độ tập luyện phù hợp với khả năng gắng sức của mình, bắt đầu từ các hoạt động cơ bắp như đi bộ nhanh. Ngoài lợi ích về thể chất, tập thể dục đều đặn thường xuyên sẽ giúp tự tin và có trạng thái tinh thần tốt hơn.
5.KIỂM SOÁT CÂN NẶNG LÝ TƯỞNG
Béo phì làm gia tăng tiến trình xơ vữa động mạch và mắc các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Nếu thừa cân, béo phì, cần giảm cân bằng chế độ ăn thích hợp, hoạt động thể lực và đôi khi cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt chỉ số khối cơ thể ở mức bình thường.
6.KIỂM SOÁT HUYẾT ÁP
Huyết áp tăng cao dẫn đến tăng LDL - oxy hóa. Tăng huyết áp còn thúc đẩy quá trình apoptosis của tế bào nội mạc mạch máu do tăng sản xuất angiotensin II, khiến tế bào không liền lạc và tạo điều kiện cho phân tử LDL oxy hóa dễ dàng đi vào lớp dưới nội mạc.
Nếu không được kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể gia tăng 4-6 lần nguy cơ đột quỵ, tăng huyết áp trong thời gian dài. Bệnh nhân tăng huyết áp cần được giảm huyết áp xuống dưới chỉ số 140/90 mmHg bằng cách dùng thuốc hạ áp và điều chỉnh lối sống.
7.KIỂM SOÁT ĐƯỜNG HUYẾT
Đái tháo đường có thể gia tăng 2-4 lần nguy cơ đột quỵ. Bệnh nhân đái tháo đường cần được kiểm soát đường huyết đạt mục tiêu bằng thuốc, chế độ ăn và vận động thể lực. Nếu chưa mắc đái tháo đường, cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát tiểu đường.
8.KIỂM SOÁT MỠ MÁU
Quá nhiều mỡ xấu có thể làm tiến triển xơ vữa động mạch, dẫn đến đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Giữ các chỉ số mỡ máu của bạn trong giới hạn bình thường bằng chế độ ăn, tập thể dục và thuốc hạ mỡ máu.
