Táo bón là chứng rối loạn đường tiêu hóa phổ biến. Người bị táo bón sẽ đi đại tiện khó khăn, cảm thấy đau vì phân rất cứng và khô. Táo bón có thể xuất hiện do bệnh lý, chế độ dinh dưỡng hay lối sinh hoạt chưa lành mạnh. Song, dù bất kỳ từ nguyên nhân gì thì hầu hết các trường hợp táo bón đều được hỗ trợ điều trị hiệu quả bằng cách thay đổi chế độ ăn uống.

1.BỊ TÁO BÓN KHÔNG NÊN ĂN GÌ TRÁNH TÌNH TRẠNG BỆNH NẶNG HƠN?

THỰC PHẨM NHIỀU DẦU MỠ

Các món chiên rán chứa nhiều chất béo chuyển hóa và ít chất xơ, khiến quá trình tiêu hóa diễn ra khó khăn. Khi loại thực phẩm này di chuyển đến ruột già, một lượng nước lớn có thể bị lấy ra, khiến chất thải bị khô cứng. Bên cạnh đó, bạn sẽ dễ bị chướng bụng khi ăn món chiên rán. Thức ăn nhanh hầu hết đều chứa nhiều chất xấu và chất bảo quản, ít chất xơ, khiến quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng tiêu cực, dễ gây táo bón.

HẠN CHẾ ĂN THỰC PHẨM CHỨA QUÁ NHIỀU ĐƯỜNG

Thực phẩm chứa quá nhiều đường cũng là câu trả lời cho thắc mắc bị bệnh táo bón không nên ăn gì. Vì các món như kẹo, bánh ngọt, bánh quy… chứa ít chất xơ và nước, nhiều chất béo nên không có lợi cho hệ tiêu hóa của người đang mắc bệnh táo bón. Tiêu thụ những món này làm việc tiêu hóa diễn ra chậm, khiến chứng táo bón nặng thêm. Nghiên cứu cũng cho thấy khẩu phần ăn chứa nhiều đường cũng làm bạn bị nặng hơn về táo bón.

Chưa kể các chất làm ngọt như agave, siro cây thích, stevia, đường tinh luyện cũng là những tác nhân khiến hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng tiêu cực. Do đó, ăn thực phẩm chứa chất làm ngọt nhân tạo sẽ làm triệu chứng táo bón trầm trọng hơn. Vì thế, thay vì dùng chất làm ngọt nhân tạo, mọi người có thể sử dụng vị ngọt đến từ trái cây.

NGƯỜI BỊ TÁO BÓN KIÊNG ĐỒ CAY NÓNG

Những món ăn này có thể dẫn tới hội chứng ruột kích thích, tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa về lâu dài, khiến chứng táo bón nặng hơn.

Tiêu, ớt… đều là gia vị cay nóng không tốt cho hệ tiêu hóa của người bệnh táo bón. Tiêu, ớt có tính hút nước cao, vì thế nếu bạn ăn nhiều sẽ khiến cơ thể bạn bị thiếu nước, dẫn đến tình trạng táo bón do nóng nhiệt, gặp khó khăn khi đi đại tiện.

HẠN CHẾ ĂN CARBS TINH CHẾ

Hạn chế ăn thực phẩm chứa carbs tinh chế bao gồm ngũ cốc, mì ống, bột mì, bánh mì, gạo trắng… Chúng ta hãy tìm hiểu cụ thể hơn về một số thực phẩm chứa carbs tinh chế được liệt kê ở dưới đây:

Bột mì trắng: Triệu chứng táo bón có thể nghiêm trọng hơn nếu bạn tiêu thụ thực phẩm chế biến từ bột mì trắng. Lý do là vì bột mì trắng không sở hữu chất xơ - dưỡng chất hữu ích cho đường ruột. Lượng chất xơ của lúa mì chủ yếu tập trung ở phần mầm và cám. Thế nhưng những phần này đều bị loại bỏ trong quá trình tinh chế. Bên cạnh đó, món ăn làm từ bột mì trắng có thể chứa nhiều tinh bột, dẫn đến chứng khó tiêu, đầy bụng. Những loại bánh mì làm từ bột mì trắng bao gồm:

• Sandwich hoặc bánh mì trắng
• Bánh quy
• Bánh mì tròn
• Bánh hamburger

Cơm trắng: Trong bữa ăn của gia đình Việt Nam, cơm trắng là món ăn chính không thể thiếu. Thế nhưng loại thực phẩm này lại không phù hợp lắm với người đang bị táo bón. Tương tự như bột mì tinh chế, phần cám và vỏ đã bị loại bỏ trong quá trình chế biến. Việc làm này làm mất đi lượng lớn chất dinh dưỡng và chất xơ. Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích mọi người bị táo bón nặng nên dùng gạo lứt thay cho gạo trắng vì gạo lứt sở hữu nhiều chất xơ hơn.

SỮA VÀ CÁC SẢN PHẨM TỪ SỮA

Sữa và các sản phẩm từ sữa chứa quá nhiều chất đạm có thể dẫn đến chứng khó tiêu, đầy hơi, làm người bị táo bón cảm thấy khó chịu. Bên cạnh đó, dạ dày cũng gặp trở ngại trong việc xử lý protein có trong sữa.

Nếu chưa biết bản thân có đang bị táo bón mãn tính hay không, bạn hãy cân nhắc giảm hoặc không dùng sữa để xem phản ứng của cơ thể và đến gặp bác sĩ để nhận thêm tư vấn. Bạn có thể kiêng dùng một số loại thực phẩm khi gặp táo bón, bao gồm sữa, kem, phô mai.

KHÔNG NÊN ĂN THỰC PHẨM CHẾ BIẾN SẴN

Các món này thường sẽ khiến việc tiêu hóa diễn ra khó khăn vì thành phần chứa lượng lớn natri. Mà natri lại khiến lượng chất lỏng trong cơ thể mất cân bằng. Điều này sẽ làm lượng nước trong phân giảm đi.

Ngoài ra thực phẩm chế biến sẵn còn chứa nhiều chất béo, không có chất xơ. Do đó, khi bạn tiêu thụ sẽ làm quá trình tiêu hóa bị cản trở đồng thời khiến bệnh táo bón trở nên nghiêm trọng hơn. Một số loại thực phẩm chế biến sẵn điển hình bao gồm thịt/ cá đóng hộp, giăm bông, khô bò, lạp xưởng, xúc xích, thịt muối, thịt hun khói…

HẠN CHẾ ĂN THỊT ĐỎ

Thịt đỏ thường có ít chất xơ, nhiều chất béo. Sự kết hợp dưỡng chất này sẽ khiến nguy cơ táo bón bị gia tăng. Đặc biệt là khi bạn dùng thịt đỏ để thay thế cho nguồn thực phẩm giàu chất xơ khi ăn.

Lượng lớn chất béo bão hòa trong thịt đỏ sẽ khiến quá trình tiêu hóa của cơ thể diễn ra chậm hơn, tốn nhiều thời gian. Ngoài ra, thịt đỏ cũng có nhiều protein nên dễ gây khó tiêu. Điều này có thể làm chứng táo bón diễn ra dai dẳng hơn. 

KHÔNG NÊN ĂN CHUỐI XANH

Chuối chín có nhiều chất xơ hòa tan và kali tốt cho người táo bón. Thế nhưng chuối xanh lại có lượng tinh bột dồi dào, khiến việc tiêu hóa gặp nhiều trở ngại. Hầu hết tinh bột trong chuối xanh là dạng kháng hấp thụ. Đây là một loại carbohydrate phức tạp sở hữu đặc tính tương tự chất xơ. Tuy nhiên, loại chất xơ này lại rất khó để tiêu hóa.

Hàm lượng tannin trong chuối xanh còn dễ gây tình trạng rối loạn tiêu hóa. Vì thế chuối xanh cũng là một trong những thực phẩm nên hạn chế khi bị táo bón.

KIÊNG ĂN SOCOLA

Socola sở hữu lượng chất béo nhưng lại rất ít chất xơ, thậm chí không có. Hệ tiêu hóa sẽ gặp trở ngại khi xử lý socola, làm quá trình đào thải phân diễn ra chậm hơn. Cafein trong loại thực phẩm này cũng khiến cho cơ thể dùng nhiều nước hơn để tiêu hóa thức ăn, dễ dẫn đến chứng táo bón. Ngoài ra, socola còn khiến diễn biến của hội chứng ruột kích thích diễn ra mạnh hơn.

HẠN CHẾ ĂN NHIỀU TRỨNG

Trứng sở hữu nhiều protein nhưng lại ít chất xơ, nếu tiêu thụ quá nhiều, việc tiêu hóa khó khăn, dễ dẫn đến chứng táo bón. Tuy nhiên, không nhất thiết phải kiêng trứng hoàn toàn mà hãy bổ sung thêm nguồn thực phẩm giàu chất xơ vào khẩu phần ăn.

NÊN KIÊNG ĐỒ UỐNG CÓ CỒN

Bên cạnh một số loại thực phẩm được đề cập ở trên, người bị táo bón cũng nên kiêng dùng thức uống có cồn như rượu, bia… Vì khi bạn dùng lượng lớn bia, rượu sẽ khiến cơ thể đào thải nhiều chất lỏng hơn thông qua nước tiểu. Điều này dẫn đến tình trạng mất nước, phân khô cứng.

2.BỊ TÁO BÓN NÊN ĂN GÌ CHO NHANH KHỎI VÀ KHÔNG TÁI PHÁT

Các món ăn sở hữu nhiều chất xơ và pectin sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong đường ruột có điều kiện phát triển tốt. Bên cạnh đó, những thành phần độc hại sẽ bám vào chất xơ và theo đường phân thải ra ngoài. Đồng thời, tiêu thụ những chất này sẽ làm khối lượng phân tăng lên, kích thích thành ruột và gia tăng nhu động ruột, tạo cảm giác muốn đi đại tiện. Dưới đây là một số thực phẩm trị táo bón, bao gồm:

• Trái cây: các loại trái cây ít chứa calo nhưng chứa nhiều khoáng chất, vitamin, chất xơ. Bạn hãy tăng cường bổ sung trái cây vào khẩu phần để hạn chế tình trạng táo bón.
• Rau xanh: lượng chất xơ dồi dào của rau xanh sẽ giúp phân trở nên mềm hơn, tăng cường nhu động ruột. Nhờ đó, tình trạng táo bón có thể được khắc phục, cải thiện. Bạn đừng quên đưa các loại rau xanh vào khẩu phần ăn mỗi ngày, đặc biệt là rau dền, rau lang, mồng tơi, súp lơ…
• Khoai lang: Thành phần của khoai lang chứa nhiều khoáng chất, vitamin, nước và chất xơ. Vì thế triệu chứng táo bón sẽ được cải thiện khi bạn ăn khoai lang.
• Các loại đậu: Hàm lượng chất béo tốt, lành mạnh cùng chất xơ hòa tan dồi dào của các loại đậu rất hữu ích cho người táo bón. Vì những thành phần này sẽ kích thích hoạt động tiêu hóa, mang đến tác dụng nhuận tràng.
• Sữa chua: Chúng ta đã biết hạn chế dùng sữa và các sản phẩm từ sữa để hạn chế táo bón kể trên, thế nhưng riêng sữa chua lại là thực phẩm có lợi cho người mắc chứng táo bón. Vì lợi khuẩn trong món ăn này rất tốt cho hệ tiêu hóa. Nếu bạn dùng 1 hũ sữa chua/ ngày sẽ hỗ trợ đường ruột hoạt động thuận lợi hơn, cải thiện và ngăn ngừa chứng táo bón.
• Dầu hạt lanh và dầu ô liu: Hai loại dầu này là nguồn chất béo tốt, hữu ích, mang đến tác dụng nhuận tràng. Dầu hạt lanh và dầu ô liu hỗ trợ cải thiện chứng táo bón, làm mềm phân nhờ sở hữu đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa, bảo vệ đường ruột.
• Hạt chia: Loại hạt này sở hữu lượng chất xơ dồi dào nên được khuyến khích dùng khi bị táo bón. Chất xơ trong hạt chia chủ yếu là loại hòa tan. Vì thế, chất xơ sẽ có khả năng hòa tan trong nước, trở thành dạng gel, hỗ trợ đường ruột hoạt động thuận lợi hơn, hạn chế tình trạng táo bón.

LƯU Ý CỦA CHUYÊN GIA ĐỂ NHANH CHÓNG HẾT TÁO BÓN

Tìm hiểu bị táo bón nên kiêng ăn gì vẫn chưa đủ để cải thiện bệnh lý này. Bạn cần lưu ý thêm một số vấn đề về cách trị táo bón đạt được hiệu quả tối ưu. Dưới đây là những lời khuyên của chuyên gia mà bạn cần nhớ để nhanh chóng chữa trị hết chứng táo bón.

• Nên ăn đúng giờ, đủ bữa: Bạn cần áp dụng một chế độ ăn uống hợp lý, đủ bữa, đúng giờ để cải thiện chứng táo bón nhanh chóng, phòng ngừa nguy cơ bị lại. Tốt nhất là bạn nên chia đều bữa ăn ra khoảng 4-5 bữa/ ngày. Bạn có thể dùng 1 hũ sữa chua trước khi đi ngủ để cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột.
• Uống đủ nước: Không uống đủ nước trong ngày dễ gây chứng táo bón. Vì lúc này, phân bị thiếu thành phần nước, trở nên khô, cứng. Bạn nên uống khoảng 1,5-2 lít nước/ ngày, bao gồm nước canh và thức uống với nhiều dạng khác nhau như nước lọc, nước ép hoa quả.
• Tránh căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái: Bạn không nên quá căng thẳng, đặc biệt là trong lúc đi đại tiện. Bạn hãy giữ cho bản thân tâm trạng thoải mái, vui vẻ.
• Bỏ thói quen nhịn đại tiện: Bạn không nên nhịn đi đại tiện khi có cảm giác mót. Bạn hãy xây dựng thói quen đi đại tiện đúng giờ, 1 lần/ ngày, tốt nhất là vào buổi sáng hoặc buổi chiều. Trong quá trình đại tiện bạn không nên dặn và cần rửa lại hậu môn bằng nước sạch. Nếu có thói quen đi đại tiện vào buổi sáng thì bạn hãy uống 1 cốc nước sau khi thức dậy để giúp kích thích nhu động ruột.
• Tập thể dục đều đặn: Để cải thiện táo bón, bạn hãy tích cực luyện tập thể thao, tăng cường vận động, đặc biệt là các bài tập nâng cao sức bền, ví dụ như chạy cự ly dài, đi bộ nhanh…. Khi tập luyện sẽ kích thích nhu động ruột, hỗ trợ làm mềm phân, tăng cường trương lực thành ruột, phục hồi chức năng tiêu hóa.
• Đi thăm khám: Nếu đã biết bị táo bón không nên ăn gì, cần tiêu thụ loại thực phẩm nào và áp dụng nhiều cách chữa trị khác nhau nhưng vẫn không mang đến hiệu quả thì bạn hãy đến cơ sở y tế thăm khám sớm. Bạn không nên để chứng táo bón kéo dài quá lâu, vì sẽ tăng nguy cơ bị táo bón mãn tính, trĩ. Phân lâu ngày không được đào thải sẽ kết tinh thành một kết cấu cứng như đá, làm tắc nghẽn túi thừa, dẫn đến bệnh viêm túi thừa.