Cách tăng chất lượng sữa mẹ như thế nào để sở hữu nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất nhất cho bé? Khoa học đã chứng minh trong sữa mẹ có nhiều dưỡng chất, vi chất dinh dưỡng giúp trẻ phát triển thể lực và trí não toàn diện. Chính vì thế, bài viết này của HADU PHARMA sẽ giúp mẹ nắm được phương pháp tăng chất lượng sữa mẹ hiệu quả. Với những phương pháp này, bé nhà bạn sẽ chóng lớn, tăng cân, khỏe mạnh, và thông minh hơn.

1.SỰ THẬT VỀ CHẤT LƯỢNG SỮA MẸ

Sữa mẹ là thức ăn, nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có đầy đủ các chất dinh dưỡng và lượng lớn kháng thể giúp tăng cường sức khỏe cho trẻ. Nhưng không nhiều mẹ biết rằng, sữa mẹ thường thiếu một số chất dinh dưỡng quan trọng tùy thuộc vào tình trạng dinh dưỡng của người mẹ.

Các thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ bắt nguồn từ cách tổng hợp trong tế bào sữa, một số có nguồn gốc từ thực phẩm và một số khác bắt nguồn từ dự trữ của mẹ. Nhìn chung, chất lượng dinh dưỡng của sữa mẹ được bảo tồn cao, nhưng việc đáng chú ý là chế độ ăn của bà mẹ rất quan trọng đối với một số vitamin và thành phần axit béo trong sữa mẹ. 

Chế độ dinh dưỡng của mẹ sẽ được truyền trực tiếp sang cho bé. Một chế độ dinh dưỡng khoa học không những giúp mẹ có được sức khỏe tốt, mà còn giúp bé phát triển toàn diện hơn. Đồng hồ sinh hoạt của mẹ cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Người mẹ thường xuyên bị mất ngủ, không ngủ được hay có thời gian ngủ thất thường sẽ dẫn đến tình trạng giảm lượng sữa, tắc sữa, hay chất lượng sữa mẹ bị kém đi.

Tin vui là mẹ hoàn toàn có khả năng nâng cao chất lượng sữa mẹ của mình. Để làm được điều này, mẹ cần chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, kết hợp xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh để đảm bảo sữa mẹ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng quan trọng cho đứa con cưng của mình.

2.SỮA MẸ THƯỜNG BỊ THIẾU HỤT NHỮNG LOẠI CHẤT DINH DƯỠNG NÀO?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sữa mẹ có một số thiếu hụt dinh dưỡng phổ biến nhất định. Ngay ở các nước phát triển và tiến bộ, sữa mẹ được phát hiện là thiếu vitamin D, i ốt và sắt, vitamin K, vitamin B1.

Dưới đây là danh sách những loại chất dinh dưỡng thường bị thiếu hụt trong sữa mẹ:

VITAMIN D

Vitamin D được biết là hỗ trợ cho hệ xương của trẻ sơ sinh, nó giúp cho hệ xương phát triển khỏe mạnh. Một số trường hợp thiếu hụt vitamin D có thể làm nguy cơ trẻ bị còi xương tăng lên hay gặp những tình trạng như xương biến dạng, suy yếu.

Hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ của mỗi người mẹ là khác nhau. Nhưng nhìn chung thì trung bình sữa mẹ chứa ít hơn 50IU vitamin D trên mỗi lít sữa. Trong đó, hàm lượng vitamin D được khuyên đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ là 400-600IU mỗi ngày.

Mẹ có thể tăng lượng vitamin D trong sữa mẹ bằng cách sử dụng những loại thực phẩm như: cá, phô mai, lòng đỏ trứng hay nước cam. Bên cạnh đó, cho trẻ tắm nắng sớm cũng là một cách hấp thụ lượng vitamin D cho cơ thể trẻ.

CHẤT SẮT

Sắt giúp hỗ trợ cho hệ thần kinh của trẻ phát triển. Sắt còn hỗ trợ sản sinh hemoglobin, một loại protein có trong các tế bào hồng cầu nhằm đưa oxy đến các cơ quan trong cơ thể của bé. Nếu thiếu hụt hemoglobin, oxy không dễ dàng di chuyển đến các bộ phận, các tế bào hồng cầu bị nhỏ lại và nhợt nhạt. Thiếu sắt còn dẫn đến thiếu máu ở trẻ.

Đa phần các bé sẽ có đủ lượng sắt dự trữ trong cơ thể trong 4 tháng đầu đời. Lượng sắt này sẽ giảm dần nếu như mẹ không bổ sung đủ lượng sắt cho trẻ. Sữa mẹ tự nhiên chỉ chứa một hàm lượng sắt rất nhỏ, không đủ để cung cấp cho trẻ. Hàm lượng chuẩn là trẻ em nên được bổ sung 1mg sắt trên mỗi 1kg cân nặng của chúng. 

Mẹ có thể sử dụng những thực phẩm giàu sắt như: thịt (bò, cừu, heo), trứng, ngũ cốc, hạt đậu gà, cải bó xôi, bông cải xanh… Thêm những thực phẩm này vào đơn hằng ngày để tăng chất lượng sữa mẹ nhé.

I ỐT

I ốt đóng vai trò hỗ trợ việc tạo thành và quản lý các hormone tuyến giáp thích hợp. Chúng còn giúp trẻ phát triển nhận thức và thông minh hơn. Trẻ bị thiếu i ốt có thể chậm phát triển nhận thức và trí não.

Sữa mẹ chỉ chứa khoảng 11mcg hàm lượng i ốt, đây là một con số khá nhỏ so với hàm lượng trẻ cần mỗi ngày. Hàm lượng i ốt yêu cầu có trong sữa mẹ để trẻ có thể phát triển trí thông minh một cách tốt nhất là 290mcg. Mẹ nên bổ sung muối i ốt, cá (đặc biệt là cá tuyết và cá ngừ), rong biển, tôm, chế phẩm từ sữa vào khẩu phần ăn của mình.

VITAMIN K

Vitamin K là chất dinh dưỡng cần thiết để hạn chế tình trạng máu khó đông, một trong những bệnh lý nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc thiếu hụt vitamin K có thể dẫn đến triệu chứng rối loạn hiếm gặp ở trẻ sơ sinh. Đó gọi là chảy máu do thiếu hụt vitamin K, nặng hơn có thể gây ra chảy máu não.

Trong sữa mẹ, hàm lượng vitamin K chỉ đạt được khoảng 1-4mg. Trong khi đó, lượng vitamin K khuyến nghị dành cho trẻ là 90mg mỗi ngày. Vitamin K có nhiều trong các loại rau lá xanh (như cải bó xôi, cải cầu vồng, cải xoăn, bắp cải) và trái cây (bơ, kiwi, chuối) cùng dầu đậu nành.

VITAMIN B12

Vitamin B12 rất cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của hệ thần kinh và các tế bào hồng cầu. Không chỉ với trẻ nhỏ, người mẹ cũng rất cần có vitamin B12. Sự thiếu hụt này thường gặp ở những bà mẹ bị thiếu máu, đã từng phẫu thuật cắt bỏ dạ dày hay gặp các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Những người có chế độ ăn thuần chay hoặc chế độ ăn ít protein từ thịt động vật. Thiếu hụt vitamin B12 nghiêm trọng ở trẻ có thể khiến trẻ bị thiếu máu, chậm phát triển trí tuệ, thường gặp những vấn đề về da và tóc.

Lượng vitamin B12 khuyến nghị sẽ khác nhau ở từng giai đoạn phát triển của trẻ. Trong giai đoạn 6 tháng đầu đời của trẻ, lượng vitamin B12 khuyến nghị mỗi ngày là 0,4mcg. Sau giai đoạn đó, hàm lượng vitamin B12 hằng ngày trẻ cần được bổ sung tăng lên là 2,8mcg.

Loại vitamin B12 này có trong các loại thịt, cá, trứng, sữa. Nếu là người ăn chay hãy hỏi ý kiến bác sĩ để có cách tăng chất lượng sữa mẹ bằng việc sử dụng các loại thuốc bổ sung vitamin B12 phù hợp.

KẼM

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của các tế bào, giúp các vết thương mau lành và hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Thiếu hụt kẽm khiến cơ thể trẻ giảm khả năng chống lại các nhiễm trùng và các loại bệnh do hệ miễn dịch suy giảm. Một nghiên cứu trên 158 trẻ sơ sinh cho thấy: trẻ bú mẹ hoàn toàn bị thiếu 14,9% kẽm, trẻ bú sữa công thức thiếu 5,3% và 2,9% ở những đứa trẻ bú cả 2 loại.

Đối với các bà mẹ đang cho con bú, lượng kẽm nên bổ sung hằng ngày là 12mg. Tuy nhiên không nên vượt quá 40mg hằng ngày. Những thực phẩm chứa kẽm giúp tăng chất lượng sữa mẹ là: thịt đỏ, các loại sò, đậu gà, đậu co-ve, các loại đậu và hạt, phô mai và sữa.

CANXI 

Canxi là một loại khoáng chất rất quan trọng với cấu trúc xương, hỗ trợ chức năng tế bào, cơ và hệ thần kinh. Canxi còn giúp chống đông máu hiệu quả. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh mỗi phụ nữ cho con bú thường bị mất 3% đến 5% khối lượng xương. Tuy nhiên, khối lượng xương đã bị mất đi này sẽ được hồi phục sau khi mẹ cho bé cai sữa. Điều này có thể lý giải là do phát triển, nhu cầu hấp thụ canxi của bé càng cao nên cơ thể mẹ đã trích 1 phần canxi để truyền cho bé.

VITAMIN C

Vitamin C rất tốt cho hệ miễn dịch và tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Chất chống oxy hóa này góp phần xây dựng collagen và các mô liên kết. Vitamin C góp phần giúp trẻ hấp thu sắt tốt hơn. Lượng vitamin C có trong sữa mẹ sẽ phụ thuộc vào chế độ ăn uống của mẹ. Mẹ có thể cải thiện chất lượng sữa mẹ bằng cách bổ sung nhiều thực phẩm chứa vitamin C chẳng hạn như các loại trái cây (ổi, cam, bưởi, kiwi, dâu tây, đu đủ), ớt chuông, bông cải xanh, cà chua.

DHA

DHA nổi tiếng bởi công dụng của nó với phát triển trí não của trẻ. Đây là một loại axit béo omega 3 quan trọng đối với trẻ nhỏ. Nó giúp các tế bào thần kinh và thị giác của trẻ phát triển ổn định, toàn diện. Cách tăng chất lượng sữa mẹ chứa DHA là mẹ nên bổ sung các loại cá trong khẩu phần ăn như: cá hồi, cá thu, cá cơm, cá mòi, cá tuyết hay cá trích.

VITAMIN A

Vitamin A là cái tên cuối cùng trong danh sách những chất dinh dưỡng bị thiếu hụt trong sữa mẹ ngày hôm nay. Đây là một loại vitamin quan trọng đối với sự phát triển thị lực của trẻ. Bên cạnh đó, vitamin A còn hỗ trợ tăng miễn dịch, giúp hệ thần kinh và xương phát triển tốt hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 60% các bà mẹ có hàm lượng retinol trong sữa mẹ thấp. Và hàm lượng vitamin A này thậm chí còn thấp hơn nữa với các bà mẹ sinh non. Để tăng chất lượng sữa mẹ chứa vitamin A, khẩu phần ăn của mẹ nên bổ sung: cá hồi, gan, sữa chua, rau bina, cà rốt, khoai lang, ớt đỏ. Các loại trái cây như xoài, đu đủ, quả mơ.

3.CÁCH TĂNG CHẤT LƯỢNG SỮA GIÚP CON TĂNG CÂN

Chế độ ăn uống và sinh hoạt của mẹ là những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Muốn tăng nguồn sữa mẹ một cách tự nhiên ? Đây là những lời khuyên tốt nhất cho cải thiện chất lượng sữa mẹ một cách hiệu quả:

CHO BÉ BÚ THƯỜNG XUYÊN VÀ THỜI GIAN CÁCH GIỮA CÁC CỮ BÚ KHÔNG QUÁ XA

Một cách để lượng sữa mẹ về thường xuyên đó chính là cho bé bú thường xuyên. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng mẹ nên để bé bú thỏa thích mỗi lần bú, cho bé bú theo nhu cầu của bé và mỗi khi đói. Mẹ không cần tuân theo lịch bú cố định, đặc biệt là trong những tháng đầu đời của trẻ. Hãy tránh khoảng cách giữa các cữ bú quá xa. Nếu cảm thấy bầu sữa vẫn còn sữa nhưng trẻ đã bú no, mẹ có thể hút sữa và cấp đông cho trẻ bú ở những cữ sau.

HÃY NHỚ CUNG CẤP ĐỦ LƯỢNG NƯỚC CHO CƠ THỂ

Cơ thể người trưởng thành cần ít nhất từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày. Lượng nước cần cho cơ thể người mẹ đang cho con bú có thể cao hơn, lên đến 3,1 lít mỗi ngày. 90% sữa mẹ là nước, do đó mẹ cần luôn nhớ uống đủ nước để đảm bảo lượng sữa cho con bú. Việc chăm con có thể khiến người mẹ bận rộn và quên đi hay bỏ qua những lần uống nước. Phân khô cứng, nước tiểu sẫm màu hay có mùi hơn bình thường là những dấu hiệu cho thấy cơ thể mẹ đang thiếu nước.

ĂN NHIỀU HƠN ĐỂ CÓ ĐỦ CALO

Việc nuôi con bằng sữa mẹ đòi hỏi nhiều năng lượng - cần rất nhiều năng lượng để nuôi dưỡng con bạn suốt ngày đêm. Cũng giống như lượng nước uống, các bác sĩ thường khuyên các bà mẹ cho con bú nên thêm 500 calo mỗi ngày. Một cách đơn giản nhất là hãy lắng nghe cơ thể thay vì đong đếm chính xác từng lượng calo mỗi ngày. Nếu cảm thấy đói tức là đã đến lúc mẹ cần ăn.

Nếu mẹ thường xuyên thấy đói, hãy thử tăng lượng thức ăn ở mỗi bữa ăn lên. Lưu ý chỉ chọn những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe của mẹ và bé, đảm bảo tiêu chí đa dạng và tươi, ngon, hạn chế những thực phẩm chế biến sẵn, cũng như thức ăn nhanh. Hãy tạm quên đi nỗi lo về vóc dáng để có thể chăm sóc cơ thể của mẹ và bé, ít nhất trong 6 tháng đầu sau sinh.

CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG CÂN BẰNG ĐỂ CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG SỮA MẸ

Cách tăng chất lượng sữa mẹ còn quan trọng hơn cả việc ăn đủ lượng calo mỗi ngày đó là mẹ cần phải ăn đúng các loại thực phẩm cần thiết. Vậy thì ăn gì để tăng chất lượng sữa mẹ, như thế nào là một bữa ăn cân bằng và chất lượng?

• Một khẩu phần ăn cân bằng giữa các nhóm chất dinh dưỡng: chất đạm, chất đường bột, chất béo, chất xơ, và rau xanh.
• Mỗi khẩu phần ăn của mẹ có thể chia theo: 1 nửa đĩa rau củ, 1 phần tư chất đạm, 1 phần tư ngũ cốc cùng 1 phần chất béo.
• Hãy tự nấu hoặc nhờ người thân nấu những bữa ăn nóng hổi, ngon lành mỗi ngày. Mẹ nên hạn chế ăn những thực phẩm chế biến sẵn.
• Chế độ ăn của mẹ đang cho con bú cần đa dạng: cá (đặc biệt là những loại cá chứa ít thủy ngân), thịt, trứng, các chế phẩm từ sữa, các loại đậu, hạt, rau củ, trái cây, các loại dầu lành mạnh.

Những gì mẹ ăn sẽ được chuyển hóa thành chất dinh dưỡng có trong sữa mẹ để nuôi dưỡng bé. Hãy lựa chọn những loại thực phẩm bổ dưỡng, giàu dinh dưỡng để bé có nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ trong tương lai.

THỬ CÁC LOẠI THẢO DƯỢC HOẶC THUỐC GIÚP LỢI SỮA

Một số loại thảo dược và thuốc cũng có khả năng cải thiện chất lượng sữa mẹ cũng như giúp lượng sữa mẹ dồi dào hơn như chè vằng, lá đinh lăng, lá bồ công anh… Tuy nhiên, mẹ nên tham vấn ý kiến bác sĩ để tránh các ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe mẹ và bé.

NGỦ ĐỦ GIẤC VÀ LUÔN CỐ GẮNG GIỮ CHO MÌNH TINH THẦN VUI VẺ, THOẢI MÁI

Các bà mẹ đã trải qua thời gian 9 tháng mang thai nặng nề và một quá trình sinh nở đầy đau đớn. Đây là một quá trình hạnh phúc nhưng đôi khi cũng có một số sự mệt mỏi. Đối với những bà mẹ mới, một số người sẽ gặp phải tâm lý như: căng thẳng, áp lực, buồn rầu, khó chịu. Triệu chứng này gọi là trầm cảm sau sinh.

Mẹ hãy suy nghĩ tích cực, giữ bình tĩnh và giữ tinh thần lạc quan hơn. Việc ám ảnh về cách tăng chất lượng sữa mẹ có thể khiến mẹ bị căng thẳng, áp lực. Tâm trạng không thoải mái cũng khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Mẹ còn có thể bị giảm lượng sữa nếu như mệt mỏi, không vui.

Nếu mẹ cảm thấy quá tải, hãy thử trò chuyện cùng chồng, người thân hay các chuyên gia dinh dưỡng. Uống một cốc sữa ấm vào buổi tối trước khi đi ngủ để có một giấc ngủ ngon giấc hơn.

CHIA NHỎ CÁC BỮA ĂN

Sẽ là hoàn toàn bình thường nếu mẹ thường xuyên cảm thấy đói bụng. Khi cho con bú, cơ thể của mẹ tiêu hao nhiều năng lượng để sản sinh sữa mẹ. Để đảm bảo đủ năng lượng cho một ngày, ngoài 3 bữa ăn chính, mẹ có thể ăn thêm các bữa ăn phụ. Lượng thức ăn mẹ cần mỗi ngày thường sẽ nhiều hơn bình thường. Vì thế, có các bữa phụ giữa các bữa chính giúp mẹ cung cấp đủ năng lượng, chất dinh dưỡng để sản xuất ra nguồn sữa mẹ chất lượng cho con.

HÃY HẠN CHẾ LƯỢNG CAFEIN CỦA BẠN

Giấc ngủ là rất quan trọng cho cả mẹ và bé. Và cafein chính là đối thủ chính cản trở giấc ngủ của bạn. Cafein có thể ảnh hưởng đến bé nhà bạn, khiến trẻ cảm thấy khó chịu và ngủ không ngon giấc. Hãy hạn chế lượng cafein mỗi ngày càng ít càng tốt mẹ nhé!

BỔ SUNG CÁC LOẠI CHẤT BÉO TỐT

Các loại chất béo lành mạnh giúp bé phát triển tốt hơn về trí não. Mẹ có thể thêm các loại thực phẩm: quả bơ, dầu ô liu, cá hồi, các loại hạt thô để có thể cung cấp omega 3, omega 6 bổ dưỡng. Bổ sung thực phẩm giúp tăng chất lượng sữa mẹ cho bé bú.

TĂNG CƯỜNG BỔ SUNG PROTEIN

Chất đạm cũng đóng vai trò quan trọng để có thể cải thiện chất lượng sữa mẹ hiệu quả. Protein rất cần để phát triển trí não và thể chất của trẻ. Đừng quên bổ sung đầy đủ protein trong khẩu phần ăn hằng ngày của mình. Mẹ có thể nạp những loại thực phẩm giàu chất đạm như: thịt, cá, trứng, sữa, và các chế phẩm từ sữa.

TĂNG CƯỜNG BỔ SUNG VITAMIN VÀ KHOÁNG CHẤT

Chế độ ăn thông thường của người Việt Nam khiến phụ nữ cho con bú không đáp ứng đủ folate, canxi, kẽm, magie, vitamin B6 và một số chất dinh dưỡng quan trọng khác. Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mẹ nên tiếp tục uống bổ sung các loại vitamin trước sinh trong ít nhất 6 tháng sau sinh để đảm bảo sức khỏe mẹ và bé cũng như chất lượng nguồn sữa mẹ.