Việc cân bằng công việc, cuộc sống cá nhân, các mối quan hệ xã hội đôi khi khiến chúng ta phải thức khuya hơn và làm giấc ngủ trở nên xa xỉ hơn. Thức khuya và thiếu ngủ gây ra nhiều tác hại dài hạn và ngắn hạn. Vì vậy, thức khuya có đau dạ dày không và việc thiếu ngủ gây hậu quả như thế nào đối với hệ tiêu hóa?
THỨC KHUYA GÂY HẠI CHO SỨC KHỎE HỆ TIÊU HÓA NHƯ THẾ NÀO?
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra khái niệm về nhóm thời gian sinh học để giải thích cho chu kỳ thức - ngủ, hay thời gian tỉnh táo trong ngày khác nhau ở mỗi người. Theo đó, một số người gọi là cú đêm, trong khi một số khác gọi là nhóm chim sâu dậy sớm. Chúng được quyết định bởi yếu tố di truyền, tuổi tác và nhiều yếu tố khác.
Tại sao không nên thức khuya? Thức khuya được cho là có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ phát triển nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Người trưởng thành cần ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm. Trong khi ngủ, cơ thể sẽ nghỉ ngơi, sản sinh năng lượng và sửa chữa các mô cơ thể bị tổn thương. Thức khuya và thiếu ngủ gây ra nhiều ảnh hưởng mà bạn có thể thấy vào ngày hôm sau và giảm hiệu suất làm việc. Về lâu dài, thiếu ngủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, béo phì, tim mạch, trầm cảm.
THỨC KHUYA CÓ ĐAU DẠ DÀY KHÔNG?
Câu trả lời là “CÓ THỂ”. Nhịp sinh học - được điều hòa bởi chu kỳ ngủ - thức có ảnh hưởng lớn tới hoạt động của hệ tiêu hóa. Khi bạn thức, hệ thống tiêu hóa phải làm việc liên tục để đáp ứng nhu cầu glucose cần thiết và cung cấp năng lượng cho toàn bộ cơ thể. Khi ngủ, nhu cầu về glucose sẽ giảm đi rất nhiều. Kết quả là cả quá trình trao đổi chất và hệ tiêu hóa sẽ dần dần chậm lại. Việc phá vỡ hay gián đoạn nhịp sinh học sẽ làm thay đổi chức năng đường tiêu hóa bình thường và có thể gây hại.
1.THỨC KHUYA ĐAU DẠ DÀY DO TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC ĐẾN CHỨC NĂNG HỆ TIÊU HÓA
Thức khuya có ảnh hưởng tới dạ dày không? Câu trả lời là có. Vận động của toàn bộ hệ tiêu hóa (bao gồm ở miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, đại tràng và trực tràng) thay đổi nhịp nhàng trong ngày. Việc gián đoạn nhịp sinh học được chứng minh là liên quan đến nhu động dạ dày - ruột bất thường. Do đó, thức khuya có thể gây ra các rối loạn đường ruột , chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS), chứng khó tiêu chức năng, liệt dạ dày.
Bên cạnh đó, rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến miễn dịch và làm tăng khả năng các ctytokine gây viêm trong cơ thể, bao gồm cả ở cơ, khớp và hệ tiêu hóa. Tình trạng này có thể dẫn đến viêm ruột mạn tính (bao gồm Crohn và bệnh viêm loét đại tràng).
Gián đoạn nhịp sinh học cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư bởi nó gây tăng sinh tế bào và rối loạn chức năng miễn dịch trong cơ thể. Nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa nhịp sinh học với ung thư đại trực tràng.
2.THỨC KHUYA LÀM THAY ĐỔI NHỊP TIẾT ENZYME TIÊU HÓA
Việc bài tiết acid ở dạ dày của người bình thường diễn ra theo chu kỳ và đỉnh của bài tiết thường là từ 10 giờ đến 2 giờ sáng. Tuy nhiên, mức tiết acid cao nhất này có thể không tương quan với độ pH trong dạ dày trong giấc ngủ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng giá trị pH dạ dày ở bệnh nhân tỉnh táo thấp hơn đáng kể so với bệnh nhân trong giấc ngủ.
Các nghiên cứu khác cho thấy tỷ lệ viêm loét dạ dày tá tràng ở những người làm việc ca đêm cao hơn đáng kể so với những người chỉ làm việc vào ban ngày. Việc thức khuya làm thay đổi nhịp tiết dịch bài tiết dạ dày, tạo ra sự mất cân bằng giữa các yếu tố có lợi và có hại trong dạ dày, từ đó, làm tăng nguy cơ loét dạ dày tá tràng.
Các nghiên cứu cũng chứng minh rằng làm việc ca đêm làm tăng nguy cơ phát triển bệnh trào ngược dạ dày thực quản và/ viêm thực quản ăn mòn so với những người làm việc ca ngày. Việc giảm sản xuất hormon giấc ngủ melatonin ở những người bị gián đoạn nhịp sinh học có thể góp phần gây ra rối loạn chức năng cơ vòng thực quản và sản xuất acid dạ dày hơn, làm bệnh dạ dày sẽ ngày càng trầm trọng thêm.
3.NGƯỜI THỨC KHUYA CÓ NHU CẦU ĂN ĐÊM VÀ THÈM NGỌT
Dịch vị dạ dày thường tiết ra vào ban đêm nên những người thức khuya sẽ cảm thấy đói cồn cào và có nhu cầu ăn đêm. Sau khi ăn vào thời điểm này, lượng dịch vị sẽ tiếp tục tăng để tiêu hóa thức ăn. Đồng thời, lượng acid dư thừa sẽ lại tấn công niêm mạc dạ dày và gây tổn thương nhiều hơn.
Mặt khác, giấc ngủ giúp cơ thể nghỉ ngơi và duy trì mức năng lượng khỏe mạnh. Nếu bạn thức khuya, cơ thể bạn sẽ không được nghỉ ngơi và cần ăn thêm thức ăn để cung cấp năng lượng. Hơn nữa, mức độ ghrelin - hormone gây đói, tăng cao sau một đêm thiếu ngủ, trong khi mức độ leptin - một chất ức chế sự thèm ăn sẽ giảm xuống. Điều này sẽ dẫn đến việc tăng tiêu thụ đồ ngọt, carbohydrate tinh chế, thực phẩm không lành mạnh và gây áp lực lớn cho hệ tiêu hóa.
4.THỨC KHUYA ẢNH HƯỞNG TỚI HỆ VI SINH VẬT VÀ HÀNG RÀO BẢO VỆ Ở RUỘT
Đường tiêu hóa tiếp xúc liên tục với chất lạ trong chế độ ăn uống. Hệ vi sinh vật và hàng rào ruột đóng vai trò quan trọng để ngăn chặn những chất lạ này thấm vào niêm mạc ruột và gây viêm. Tuy nhiên, hệ vi sinh vật và tính toàn vẹn của hàng rào ruột biến động hằng ngày chứ không phải lúc nào cũng cố định.
Gián đoạn nhịp sinh học được chứng minh là có thể làm suy yếu tính toàn vẹn của hàng rào bảo vệ ruột và gây bất thường ở hệ vi sinh vật ruột. Điều này khiến cho cơ thể dễ bị tấn công hơn bởi vi khuẩn Hp - loại vi khuẩn gây ra hơn 80% trường hợp viêm loét dạ dày đại tràng. Điều này cũng là những yếu tố thúc đẩy bệnh viêm ruột mạn tính.
5.THỨC KHUYA GÂY RỐI LOẠN HORMONE
Chu kỳ ngủ - thức được hỗ trợ bởi sự cân bằng của cortisol - một loại hormone gây căng thẳng và melatonin - hormone giấc ngủ. Lý tưởng nhất là mức độ melatonin sẽ tăng vào buổi tối - cortisol sẽ đạt mức cao nhất vào buổi sáng, giúp bạn tập trung làm việc.
Việc thức khuya sẽ làm tăng nồng độ cortisol trong cơ thể vào ban đêm. Hormone này chịu trách nhiệm cho phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy, có nghĩa là năng lượng sẽ tập trung đến tim, não và cơ quan khác thay vì tập trung vào tiêu hóa thức ăn như bình thường, khiến quá trình tiêu hóa kém hiệu quả hơn.
Thiếu ngủ làm tăng mức độ stress, trầm cảm, lo âu. Những yếu tố này góp phần làm trầm trọng thêm cơn đau dạ dày và làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày.
