Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao có người chẳng bao giờ mơ nhưng có người hễ nằm xuống là ngủ mơ triền miên? Một số người thường nhớ rất rõ những gì diễn ra trong giấc mơ, trong khi những người khác lại không nhớ gì. 

Bài viết này Hadu sẽ cùng bạn đi giải đáp việc ngủ mơ!

1.TẠI SAO CHÚNG TA MƠ?

Theo các chuyên gia, giấc mơ có xu hướng diễn ra trong giấc ngủ REM và có thể xảy ra nhiều lần trong đêm. Giai đoạn ngủ này được đặc trưng bởi chuyển động mắt nhanh (REM là viết tắt của từ này), tăng chuyển động cơ thể và nhịp thở nhanh hơn.

Mike Kisch, Đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Beddr, một công ty khởi nghiệp về công nghệ giấc ngủ, nói với Healthline rằng giấc mơ có xu hướng xảy ra trong giai đoạn ngủ REM vì hoạt động sóng não có hình dạng tương tự khi chúng ta thức. Giai đoạn này thường bắt đầu khoảng 90 phút sau khi chúng ta chìm vào giấc ngủ và có thể kéo dài từ 1 giờ cho đến cuối giấc ngủ.

Dù có hay không giấc mơ thì tất cả chúng ta đều nằm mơ trong khi ngủ. Đây là một chức năng thiết yếu đối với não bộ của con người và cũng xảy ra ở hầu hết các loài khác. Vậy nếu tất cả mọi người đều mơ, vậy tại sao tất cả chúng ta đều không nhớ về giấc mơ đã xảy ra?

Câu trả lời có thể khác nhau tùy thuộc vào lý thuyết về lý do tại sao giấc mơ xảy ra, bởi vì thực tế hiện nay có khá nhiều giả thuyết. Nghiên cứu giấc mơ là một lĩnh vực rộng lớn và phức tạp, và giấc mơ đương nhiên rất khó nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Nguyên nhân một phần là do hoạt động của não bộ không thể cho chúng ta biết về nội dung của những giấc mơ và chúng ta chỉ nghiên cứu dựa theo lời kể chủ quan của con người.

2.VAI TRÒ CỦA GIẤC MƠ

SẮP XẾP LẠI BỘ NHỚ

Có giả thuyết cho rằng giấc mơ sẽ giúp bộ não lưu trữ sắp xếp lại bộ nhớ để loại bỏ những ký ức dư thừa cũng như các suy nghĩ cảm xúc rối loạn. Giấc mơ đồng thời còn giúp ngăn chặn những tác động tiêu cực gây trở ngại cho trí nhớ trong quá trình học tập và làm việc. Nhiều nghiên cứu cho thấy khi một người vừa tiếp thu thông tin mới và sau đó đi ngủ, sau khi thức giấc họ sẽ ghi nhớ thông tin đó lâu hơn so với việc cố gắng ghi nhớ thông tin đó mà chưa đi ngủ.

Về mặt sinh lý, giấc mơ được ghi nhận có vai trò hỗ trợ trong việc điều hòa huyết áp, ổn định quá trình chuyển hóa thức ăn và nhiều lợi ích sức khỏe khác. Nhìn chung, vai trò của giấc mơ đến tâm sinh lý con người vẫn là một đề tài khoa học đang được nghiên cứu.

Ngủ mơ là hiện tượng thường xảy ra

CẢM HỨNG SÁNG TẠO

Từ cổ chí kim, có hàng ngàn câu chuyện ghi nhận vai trò của giấc mơ trong địa hạt nghệ thuật sáng tạo nói chung. Nhiều nhà văn, nghệ sĩ lỗi lạc nhất mọi thời đại đã kể lại rằng giấc mơ là nguồn cảm hứng giúp họ tìm ra các ý tưởng cho công trình sáng tạo của mình. Ví dụ như tác phẩm văn học kinh điển “Frankenstein” có cảm hứng từ một giấc mộng của nữ văn sĩ Mary Shelley, bà mơ thấy một nhà khoa học điên đang thực hiện nghiên cứu kết hợp sử dụng máy móc trên một cơ thể sống để tạo ra một sinh vật đáng sợ.

Chẳng riêng gì nghệ thuật, cũng có trường hợp các nhà khoa học tìm thấy lời giải cho các công trình khoa học trong giấc mơ của mình. 

PHƯƠNG PHÁP TRỊ LIỆU TÂM LÝ TỰ NHIÊN

Đôi khi giấc mơ còn có ý nghĩa phản ánh những cảm xúc sâu kín trong tâm trí con người. Việc giải mã các thông điệp xung quanh giấc mơ có thể trở thành phương pháp điều trị tâm lý tự nhiên giúp tháo bỏ những khúc mắc trong cuộc sống và cân bằng cảm xúc hơn.

3.TẠI SAO KHI MƠ CÓ NGƯỜI NHỚ, CÓ NGƯỜI QUÊN?

Một số người thường nhớ rõ những gì diễn ra trong giấc mơ, nhưng những người khác lại không. Nghiên cứu cho thấy, những người nhớ rõ về giấc mơ thường phản ứng mạnh mẽ hơn khi nghe ai đó gọi tên họ vào lúc thức giấc.

Mọi người thường mơ trong khi ngủ, nhưng không phải ai cũng nhớ được giấc mơ vào ngày hôm sau. Từ trước đến nay các nhà khoa học vẫn không chắc chắn vì sao lại có một số người nhớ, một số người lại quên. Để tìm hiểu, các nhà nghiên cứu đã thực hiện phép ghi điện não để ghi lại các hoạt động diễn ra trong não của 36 người. Các biện pháp đo não này được thực hiện cả khi thức lẫn khi ngủ. Một nửa số người tham gia nhớ và tường thuật lại rất rõ những gì họ mơ mỗi ngày, trong khi một nửa số kia nói họ chỉ nhớ được một vài giấc mơ.

Trong khi ngủ cả hai nhóm đều cho thấy có những thay đổi tương tự trong các hoạt động của não bộ khi ai đó gọi tên họ, thường tiếng gọi rất khẽ không đủ để đánh thức họ.

Tại sao khi mơ có người nhớ, có người quên

Tuy nhiên khi thức dậy, sóng não của những người nhớ rõ về giấc mơ lại lơ đễnh hơn so với nhóm những người không nhớ gì về giấc mơ khi nghe gọi đến tên mình. Các nhà nghiên cứu gọi sóng não này là sóng alpha.

“Chúng tôi thực sự rất ngạc nhiên về sự khác nhau giữa phản ứng của hai nhóm này khi họ tỉnh giấc”, nhà nghiên cứu Perrine Ruby, chuyên gia thần kinh học của Trung tâm nghiên cứu khoa học thần kinh Lyon ở Pháp, nói.

Sự khác nhau này có thể phản ánh những biến đổi trong não của hai nhóm người, và nó có thể có một vai trò nào đó về cách họ mơ, Ruby nói.

Từ trước đến nay, người ta thường giả thuyết rằng, sự sụt giảm trong sóng alpha là dấu hiệu cho thấy các vùng não bị ức chế với kích thích bên ngoài. Các nghiên cứu cho thấy khi mọi người nghe một âm thanh đột ngột nào đó hoặc khi mở mắt ra, các vùng não dần trở nên hoạt động. 

Trong nghiên cứu, cả hai nhóm đều cho thấy sự sụt giảm trong sóng alpha khi họ nghe gọi tên vào lúc thức giấc. Nhưng những người nhớ rõ về giấc mơ có sự sụt giảm kéo dài hơn, và đó có thể là dấu hiệu não của họ được hoạt hóa rộng hơn khi họ nghe gọi tên.

Nói cách khác những người nhớ rõ về các giấc mơ có thể có nhiều vùng não tham gia hơn khi xử lý âm thanh lúc thức giấc. Trong khi mọi người ngủ, sóng alpha hoạt động theo cách ngược lại - nghĩa là hoạt động mạnh hơn khi nghe thấy một âm thanh đột ngột. Các nhà khoa học vẫn không chắc chắn tại sao lại như vậy, nhưng có một ý kiến cho rằng nó bảo vệ não không bị làm phiền bởi những âm thanh khi ngủ.

Thực tế những người tham gia nghiên cứu cho thấy sóng alpha tăng khi phản ứng với các âm thanh lúc ngủ, và không có sự khác biệt giữa các nhóm.

Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy những người nhớ rõ về giấc mơ có xu hướng thức giấc thường xuyên hơn trong đêm. Trung bình 1 đêm họ bị thức giấc trong 30 phút (mất ngủ), còn những người ít nhớ về các giấc mơ thức giấc 14 phút trong 1 đêm. Tuy vậy, Ruby nói: “Cả 2 con số trên đều trong ngưỡng bình thường, và không có vấn đề gì với cả hai nhóm.”

Cuối cùng các kết quả cho thấy não của những người nhớ rõ về những giấc mơ có thể phản ứng mạnh hơn với các kích thích như âm thanh, khiến họ dễ thức giấc hơn. Cũng có thể một người nào đó sẽ nhớ về các giấc mơ của họ rõ hơn nếu họ bị đánh thức đột ngột.

Tuy nhiên việc thức giấc trong đêm có thể chỉ là một lý do nhỏ giải thích về sự khác biệt của hai nhóm người, nhớ và không nhớ về các giấc mơ.