Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát bệnh tiểu đường. Một chế độ ăn đảm bảo cung cấp dinh dưỡng, đủ về số lượng và chất lượng có thể cân bằng đường huyết, đảm bảo tình trạng cân bằng, an toàn khi bị bệnh tiểu đường. Bị bệnh tiểu đường nên ăn gì là điều mà bất cứ người bệnh nào cũng nên biết để bảo vệ và duy trì sức khỏe bản thân.
Về nguyên tắc cơ bản trong chế ăn của người tiểu đường nói chung và bệnh tiểu đường type 2 nói riêng là hạn chế tối đa gluxit (chất đường bột), điều này có tác dụng tránh tăng đường huyết, hạn chế các axit béo bão hòa để tránh rối loạn chuyển hóa. Thực đơn cho người bị bệnh tiểu đường cần được xây dựng để cung cấp đủ cho cơ thể một lượng vừa đủ ổn định và hài hòa là điều tốt nhất.
1.NGƯỜI BỊ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG NÊN ĂN GÌ?
Người bị bệnh tiểu đường nên biết mình cần bổ sung những gì cho phù hợp, nên ăn gì và không ăn gì. Theo đó, những thực phẩm mà người tiểu đường nên ăn bao gồm:
- Nhóm đường bột: ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ… được chế biến bằng cách hấp, luộc, nướng, hạn chế tối đa rán, xào… Các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp khá nhiều tinh bột, nên nếu người bệnh tiểu đường ăn các loại này thì cần phải giảm hoặc cắt cơm.
- Nhóm thịt, cá: người bệnh tiểu đường nên ăn cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ, các loại đậu đỗ… được chế biến đơn giản như hấp, luộc, áp chảo hoặc lọc bỏ mỡ.
- Nhóm chất béo, đường: các thực phẩm chứa chất béo không bão hòa được ưu tiên trong chế độ ăn của người tiểu đường như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive…
- Nhóm rau: người bệnh tiểu đường nên ăn rau nhiều hơn trong thực đơn của mình thông qua các cách chế biến đơn giản như ăn sống, hấp, luộc, rau trộn nhưng không nên sử dụng nhiều loại sốt có chất béo.
- Hoa quả: người bệnh tiểu đường cần tăng cường ăn trái cây, không nên chế biến thêm bằng cách cho thêm kem, sữa, hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, hồng chín, xoài chín…
Cũng theo Viện dinh dưỡng quốc gia, tỷ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hằng ngày của người bệnh tiểu đường được xác định cụ thể như sau sẽ rất tốt trong ổn định, điều trị bệnh:
- Protein: lượng protein nên đạt 1-1,2g/kg/ngày đối với người lớn, tức là tỷ lệ này nên đạt tương đương 15-20% năng lượng khẩu phần.
- Lipit: tỷ lệ chất béo nên là 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%, hạn chế các axit béo bão hòa. Điều này giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Gluxit: tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt từ 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần của người bệnh tiểu đường. Nên chọn lựa loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như: gạo lức, bánh mì đen, yến mạch, các loại đậu nguyên hạt…
2.NGƯỜI BỆNH TIỂU ĐƯỜNG NÊN KIÊNG GÌ?
Để quá trình điều trị bệnh tiểu đường đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh tiểu đường cần hạn chế những loại thực phẩm sau đây:
- Hạn chế ăn gạo trắng, bánh mì, miến, bột sắn dây, các loại củ nướng.
- Hạn chế các thực phẩm chứa chất béo bão hòa nhiều cholesterol gây nguy cơ tăng bệnh tim mạch, không tốt cho sức khỏe nói chung và người bệnh tiểu đường nói riêng.
- Người bệnh tiểu đường không nên ăn thịt lợn mỡ, phủ tạng động vật, da của gia cầm, kem tươi, dầu dừa, các loại bánh kẹo, mứt, siro, các loại nước có ga…
- Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt, … bởi loại này chứa hàm lượng đường rất cao, không tốt cho sức khỏe người bệnh.
3.NGUYÊN TẮC TRONG ĂN UỐNG ĐỐI VỚI NGƯỜI BỆNH TIỂU ĐƯỜNG
-Người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì và không nên ăn gì cần tuân thủ theo sự tư vấn, chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó cần biết và nắm rõ các nguyên tắc để tránh đường huyết tăng, ngăn chặn và làm chậm biến chứng của bệnh tiểu đường.
-Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày để tránh tình trạng đường huyết tăng đột ngột.
-Ăn uống điều độ, đúng giờ, không nên để tình trạng quá đói hoặc quá lo.
-Cần vận động sau khi ăn, tránh nằm, ngồi một chỗ sau khi ăn, dành thời gian luyện tập thể dục thể thao để đảm bảo sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
