Th 09
Bệnh còi xương do thiếu vitamin D (còi xương suy dinh dưỡng) là bệnh phổ biến ở trẻ em (thế giới có 40-50% dân số thiếu vitamin D). Bệnh còi xương dinh dưỡng ảnh hưởng rất lớn đến phát triển thể chất của trẻ, làm tăng dần tần suất mắc các bệnh nhiễm khuẩn đặc biệt là nhiễm khuẩn đường hô hấp. Còi xương là gì? Còi xương là bệnh loạn dưỡng xương do thiếu vitamin D hay rối loạn chuyển hóa vitamin D dẫn đến xương mềm và dễ gãy. Quá trình chuyển hóa của Vitamin D trong cơ thể Vitamin D là vitamin tan trong dầu, thực chất là một loại hocmon hay kích thích tố. Vitamin D (D2, D3) được hấp thụ ở ruột non nhờ tác dụng của muối mật, vào máu qua hệ bạch huyết. Trong máu vitamin D được gắn với 1 protein và chuyển đến gan (đó là một globulin). Hay tiền vitamin D (7 Dehydrocholesterol) có nhiều ở lớp malpighi của biều bì da, dưới tác dụng của tia cực tím trong ánh sáng mặt trời (bước sóng 270 - 300nm) chuyển thành vitamin D3 (cholecalciferol). Các tế bào mỡ vận chuyển Cholecalciferol vào hệ thống tuần hoàn đến gan, và sẽ qua hai giai đoạn chuyển hoá. Giai đoạn 1 tại gan, vitamin D chuyển hóa thành các calcidiol Giai đoạn 2 tại thận, vitamin D chuyển hóa thành các calcitriol Vitamin D có vai trò như thế nào? Tại ruột: Làm tăng tổng hợp protein vận chuyển canxi tại điểm bàn chải của tế bào mô ruột Tại xương: Tăng cường tạo khuôn xương, kích thích vận chuyển và lắng đọng canxi vào khuôn xương thông qua việc giữ cân bằng canxi trong máu. Điều hòa nồng độ canxi và phospho máu dưới ảnh hưởng của hormon cận giáp. Thiếu vitamin D làm giảm hấp thu canxi ở ruột. Cốt hóa răng: làm tăng độ chắc của răng. Ngoài ra Vitamin D còn có chức năng điều hòa gen, tăng cường hệ miễn dịch, phát triển hệ sinh sản và da ở nữ giới. Các nguồn cung cấp Vitamin D Vitamin D được cung cấp từ 2 nguồn chính. Đặc biệt trẻ sơ sinh có thêm nguồn vitamin D được dự trữ từ thời kỳ bào thai. Nguồn vitamin D nội sinh Do các tiền vitamin D ở trong da, dưới tác dụng của tia cực tím UV(B) trong ánh sáng mặt trời chuyển thành vitamin D3. Đây là nguồn cung cấp vitamin D chính của cơ thể. Chỉ cần tiếp xúc với ánh sáng mặt trời 10-15 phút/ngày là tổng hợp đủ vitamin D cho cơ thể. Nguồn vitamin D ngoại sinh (từ thức ăn) Vitamin D nguồn gốc động vật (Vitamin D3): có nhiều trong gan cá, trứng sữa. Vitamin D nguồn gốc thực vật (Vitamin D2) có nhiều trong các loại nấm. Dấu hiệu cho thấy trẻ còi xương do thiếu vitamin D Biểu hiện ở hệ thần kinh Là triệu chứng xuất hiện sớm: trẻ ra mồ hôi trộm, ra nhiều ngay cả khi trời mát, buổi đêm, kích thích, khó ngủ hay giật mình, rụng tóc vành khăn, mụn ngứa ở lưng, ngực. Đối với còi xương cấp có thể gặp các biểu hiện của hạ Ca máu như thở rít, nôn nấc khi ăn,.. Chậm phát triển vận động: trẻ mắc bệnh còi xương vitamin D thường chậm biết lẫy, bò. Khi còi xương nặng, trẻ có thể có biểu hiện thiếu máu thiếu sắt, gan lách to. Rối loạn chức năng miễn dịch nên trẻ dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn. Trẻ bị mềm xương sọ, thóp lâu liền, biến dạng xương sọ, bướu trán, đỉnh,.. làm đầu to ra. Biến dạng xương hàm, mặc lộn xộn, chậm mọc răng, răng thưa, răng yếu, men răng xấu, dễ sâu răng,.. Hướng dẫn phòng bệnh còi xương cho trẻ Cha mẹ cần hiểu về các yếu tố nguy cơ và cách phòng chống bệnh, biết cách nuôi con hợp lý, bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D cho con. Bổ sung cho bà mẹ mang thai vitamin D 1000UI/ngày từ tháng thứ 7 hoặc uống 100.000UI-200.000UI 1 lần vào tháng thứ 7 của thai kỳ, chế độ dinh dưỡng hợp lý. Trẻ thiếu canxi cũng là một trong những vấn đề luôn được các bậc cha mẹ quan tâm trong quá trình nuôi con, bởi nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển hệ xương của trẻ. Do vậy, trẻ cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ và duy trì thói quen sinh hoạt hợp lý là biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh còi xương ở trẻ một cách hiệu quả, đồng thời trong quá trình nuôi dưỡng trẻ cần lưu ý một số vấn đề sau: - Thường xuyên cho trẻ được vận động và tiếp xúc với không khí ngoài trời nhằm tăng cường đề kháng cũng như sức khỏe của trẻ. - Xây dựng một thực đơn dinh dưỡng khoa học: Khi trẻ dưới 6 tháng tuổi cần cho trẻ được bú mẹ hoàn toàn. Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên bắt đầu cho trẻ ăn dặm và trong các bữa ăn cần bổ sung cho trẻ đủ 4 nhóm thực phẩm (nhóm bột đường, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin và khoáng chất) để trẻ có thể nhận được đầy đủ dưỡng chất. Một số thực phẩm có chứa nhiều vitamin D như dầu cá hồi, cá hồi, cá thu, lươn, lòng đỏ trứng gà, sữa. Canxi có nhiều trong sữa và các chế phẩm từ sữa. Trong rau thì có các loại đậu đỗ… - Cho trẻ ngủ đủ giấc để hình thành hormon tăng trưởng. Ngoài ra, đối với các bà mẹ đang mang thai, hoặc trẻ có nguy cơ bị còi xương nên uống thêm dầu cá hoặc vitamin D nhưng phải có chỉ dẫn của bác sĩ sản khoa, nhi khoa và tuyệt đối không được lạm dụng vitamin D. Đối với trẻ sinh non, thiếu tháng, thiếu cân rất cần thiết cho trẻ đi khám định kỳ để được bác sỹ tư vấn chế độ ăn phòng bệnh còi xương suy dinh dưỡng cho trẻ.
1900 633 486
