Có một số lầm tưởng thường gặp về chăm sóc dinh dưỡng cho người cao tuổi mà nhiều người tin theo. Các chuyên gia cho biết, chế độ dinh dưỡng dành cho người cao tuổi có nhiều khác biệt so với các đối tượng khác do người lớn tuổi thường ít vận động hơn so với người trẻ.
Ở người cao tuổi, các chức năng cơ quan suy giảm, nhu cầu năng lượng cũng ít đi. Cùng với đó, sự bài tiết các men tiêu hóa ở cơ thể người cao tuổi thường kém đi, vì thế việc hấp thu chất đạm, chất béo, các khoáng chất như canxi, sắt, kẽm… cũng kém hơn và quá trình tiêu hóa thức ăn cũng lâu hơn do thiếu các enzyme tiêu hóa cũng lâu hơn do thiếu các enzyme tiêu hóa và nhu động ruột giảm.
Dưới đây là một số lầm tưởng phổ biến về dinh dưỡng người cao tuổi và sự thật nên biết.
LẦM TƯỞNG 1: NÊN TRÁNH DÙNG SỮA KHI VỀ GIÀ
Sự thật: chỉ khi sữa làm nặng thêm tình trạng dạ dày hoặc hệ tiêu hóa.
Cơ thể chúng ta thường trở nên kém dung nạp một số loại thực phẩm khi chúng ta già đi. Sữa là một trong số đó vì việc sản xuất enzyme lactase giúp tiêu hóa sữa giảm theo quá trình lão hóa.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa là một sản phẩm thiết yếu, bổ sung dinh dưỡng cho người cao tuổi. Người lớn tuổi được khuyên uống sữa đều đặn để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Trừ khi cảm thấy không khỏe sau khi dùng các sản phẩm từ sữa (các triệu chứng như đầy hơi và chướng bụng), không cần thiết phải tránh xa sữa khi về già.
Mỗi ngày, người cao tuổi nên uống ít nhất 1-2 ly sữa ít béo, ít đường hoặc sữa hạt để đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể. Nên ăn 1-2 hộp sữa chua mỗi ngày để giúp cho người cao tuổi tiêu hóa tốt, cung cấp lợi khuẩn, phòng chống táo bón và tăng cường sức đề kháng.
LẦM TƯỞNG 2: CƠ THỂ CHỈ NHẬN ĐƯỢC CANXI TỪ SỮA
Sự thật: Nhiều loại thực phẩm khác là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng tốt một cách đáng ngạc nhiên.
Người cao tuổi cần nhiều canxi và vitamin D hơn người trẻ tuổi giúp duy trì xương chắc khỏe. Do đó nên ăn nhiều thực phẩm cung cấp vitamin D bao gồm cá béo như cá hồi, trứng… Các loại rau lá xanh đậm và cá hộp có xương mềm cũng là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng này. Sữa và sữa chua cũng là nguồn cung cấp vitamin D quan trọng. Người lớn tuổi nên uống 2-3 ly sữa mỗi ngày để đảm bảo cung cấp lượng canxi và vitamin D cần thiết.
Nếu người cao tuổi không thể dung nạp sữa thì vẫn có thể đáp ứng được lượng khuyến nghị hằng ngày (1.300mg canxi) giúp ngăn ngừa loãng xương bằng cách ăn các loại thực phẩm như cải chíp (79mg) mỗi khẩu phần, và đậu trắng (96mg). Các thực phẩm khác có chứa canxi: rau bina, cá hồi và cá mòi.
LẦM TƯỞNG 3: NGƯỜI CAO TUỔI NÊN CHUYỂN SANG CHẾ ĐỘ ĂN ÍT CARB, GIÀU PROTEIN
Sự thật: Tốt hơn hết nên tuân theo một chế độ ăn uống cân bằng để duy trì cân nặng khỏe mạnh mỗi ngày ngay từ khi còn trẻ hoặc khi đến tuổi trung niên.
Protein giúp xây dựng khối lượng cơ bắp - thứ mà cơ thể tự nhiên mất đi sau tuổi 50. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất với người trên 50 tuổi là đạt được và duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Để đạt được mục tiêu đó, hãy thử luyện tập điều độ và đảm bảo thức ăn nhiều nhất trong bữa ăn là rau, tiếp theo là ngũ cốc nguyên hạt và protein. Một kế hoạch ăn uống được hầu hết các chuyên gia y tế ủng hộ để có 1 tuổi già khỏe mạnh là chế độ ăn Địa Trung Hải.
Một lưu ý nữa là người có tuổi thường không cảm thấy ngon miệng khi ăn thịt nhưng protein tạo nên cơ bắp và giúp cơ thể phục hồi sau bệnh tật. Nên nhớ tới những thức ăn giàu đạm khác như: bơ, đậu, lạc và trứng.
LẦM TƯỞNG 4: NGƯỜI CAO TUỔI NÊN TRÁNH CHẤT BÉO BÃO HÒA
Sự thật: Một số chất béo có thể tốt cho cơ thể. Thay vì kiêng hẳn chất béo hãy tập trung vào ăn những chất béo lành mạnh hơn.
Chế độ ăn cho người lớn tuổi nên thay thế chất béo xấu bằng chất béo tốt. Tận dụng lợi ích của chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa tốt có trong thực phẩm… Các loại chất béo này có trong: dầu oliu, dầu đậu phộng, dầu đậu nành, dầu hướng dương, quả óc chó, quả bơ, các loại hạt. Các loại cá béo như cá hồi, cá trích, cá thu, cá mòi, cá cơm là nguồn chất béo tốt chứa nhiều omega 3 giúp làm giảm cholesterol.
Nhưng đừng coi chất béo - thuộc bất kỳ loại nào là phần lớn nhất trong chế độ ăn uống. Hãy nhớ rằng chất béo giúp cơ thể chúng ta hấp thụ nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng để có một quá trình lão hóa khỏe mạnh.
LẦM TƯỞNG 5: NGƯỜI LỚN TUỔI NÊN ĂN NHIỀU BỮA ĂN TRONG NGÀY
Sự thật: Lời khuyên nói trên nghe qua có vẻ hợp lý nhưng sự thật là ăn nhiều bữa trong ngày không tốt cho hệ tiêu hóa của người cao tuổi.
Ở người cao tuổi, quá trình tiêu hóa diễn ra chậm hơn và thời gian tiêu hóa thức ăn cũng lâu hơn. Trước đây người ta tin rằng ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày có thể giúp hạn chế ăn quá nhiều và duy trì sự trao đổi chất của cơ thể trong suốt cả ngày. Tuy nhiên, với việc ăn nhiều bữa sẽ khiến cho hệ tiêu hóa phải hoạt động liên tục, không có đủ thời gian nghỉ ngơi, và khó kiểm soát thức ăn nạp vào dẫn đến dư thừa năng lượng.
Nhu cầu năng lượng ở người 60 tuổi giảm đi 20%, ở người trên 70 tuổi giảm đi 30% so với người 25 tuổi. Cho nên người già thường ăn giảm đi. Tuy nhiên, có một số người cao tuổi vẫn ăn ngon miệng và ăn nhiều, dẫn đến béo phì, thừa cân là yếu tố nguy cơ dẫn đến suy tim, suy gan, suy thận. Bởi vậy, người nhiều tuổi cần giảm mức ăn và giữa các bữa chính chỉ nên ăn nhẹ với trái cây, rau quả, các loại hạt hoặc thức uống trà thảo mộc.
