Chất xơ hòa tan FOS là một thành phần quen thuộc hay xuất hiện trong bột ăn dặm cũng như các loại sữa công thức cho trẻ nhỏ luôn được các bậc phụ huynh quan tâm chú ý. Bởi nó có tác dụng làm tăng số lượng lợi khuẩn trong đường ruột, giúp giảm táo bón, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, chống viêm… Vậy chất xơ FOS là gì? FOS có tác dụng như thế nào đối với trẻ em? Chúng có trong thực phẩm nào và có gây ra tác dụng phụ gì không?
1.CHẤT XƠ FOS LÀ GÌ?
Chất xơ FOS (Fructo-Oligosaccharides) là một chất xơ hòa tan có tính mềm và dính.
Chúng là một chất tiền sinh (Prebiotics) được cấu tạo từ chuỗi fructose ngắn, có nguồn gốc tự nhiên và không bị thủy phân trong ruột non.
Vai trò của FOS trong cơ thể rất quan trọng, chúng giúp hỗ trợ làm ổn định lượng đường huyết trong máu, giảm thiểu táo bón, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa. Chúng thường được tìm thấy trong một số thực phẩm như cà rốt, chuối, sữa bột, bơ, rau mồng tơi…
2.LỢI ÍCH CỦA CHẤT XƠ FOS
HẠN CHẾ TÌNH TRẠNG TÁO BÓN
Lợi ích cho cơ thể thường được nhắc đến nhất của chất xơ hòa tan FOS là hạn chế tình trạng táo bón. Tại ruột già, quá trình lên men FOS giúp sản sinh ra nước và khí hơi đồng thời phân cũng được làm xốp và mềm. Từ đó giúp phân di chuyển dễ dàng hơn trong ruột.
Ngoài ra, chất xơ hòa tan cũng thúc đẩy sự phát triển các tế bào biểu mô ruột kết, tăng hấp thụ muối và nước ở đường tiêu hóa, kích thích hoạt động của nhu động ruột và giảm sự tiếp xúc giữa chất thải với đường ruột. Cơ chế này còn giúp giảm thời gian tái hấp thu nước, giúp phân nhanh chóng được thải ra khỏi hệ tiêu hóa và hạn chế táo bón ở trẻ nhỏ.
TĂNG CƯỜNG HỆ VI KHUẨN ĐƯỜNG RUỘT
Chất xơ FOS được biết đến là nguồn cung cấp thức ăn chính của 2 loại lợi khuẩn: Lactobacillus tại ruột non và Bifidobacterium tại ruột già. Khi đi qua đại tràng, FOS bị lên men bởi lợi khuẩn tại đường ruột thông qua các chuỗi acid béo, từ đó đem lại nhiều lợi ích nổi bật cho cơ thể như:
- Ngăn chặn vi khuẩn có hại sinh trưởng
- Tăng cường bảo vệ niêm mạc ruột
- Hỗ trợ tiêu hóa tăng cường hấp thu dưỡng chất vào máu
- Giảm thiểu các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón
- Tăng cường sức đề kháng và cải thiện hệ miễn dịch cho trẻ.
Bên cạnh đó chất xơ hòa tan có đặc tính không bị thủy phân trong môi trường dạ dày hay ruột non khi vào trong cơ thể người. Tại ruột kết, FOS trở thành môi trường thuận lợi giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột và tăng trưởng lợi khuẩn gấp 50 lần so với bình thường.
ĐIỀU CHỈNH HỆ MIỄN DỊCH Ở TRẺ SƠ SINH
Những lợi khuẩn có trong FOS giúp ngăn chặn các loại vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào đường ruột, hỗ trợ điều chỉnh các chức năng miễn dịch của ruột, thúc đẩy sự phát triển của tế bào lympho B - gia tăng kháng thể.
Việc bổ sung FOS giúp tăng tỷ lệ lợi khuẩn trong đường ruột, giúp ức chế khả năng hình thành và phát triển của những vi khuẩn xấu gây hại cho cơ thể của trẻ. Ngoài ra, khi được cung cấp lượng FOS vừa đủ, cơ thể của trẻ em sẽ tăng tiết kháng thể, bao gồm các chất điều hòa miễn dịch Immunoglobulin A và interferon (IFN). Những tế bào và kháng thể này giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Trẻ được bổ sung đủ lượng chất xơ FOS sẽ làm tăng số lượng lợi khuẩn có trong hệ đường ruột, từ đó ức chế hình thành và phát triển các hại khuẩn trong cơ thể.
Đồng thời, các lợi khuẩn này kích thích tăng tiết các chất điều hòa miễn dịch Immunoglobulin A, Interferon để tăng sức đề kháng cho trẻ và hỗ trợ điều chỉnh chức năng miễn dịch của ruột, bên cạnh đó cũng thúc đẩy sự phát triển của tế bào lympho B giúp gia tăng kháng thể. Từ đó phòng ngừa các bệnh như:
- Ngộ độc thực phẩm.
- Nhiễm khuẩn Salmonella.
- Nhiễm trùng đường ruột.
- Viêm đường ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh.
HẠN CHẾ NGUY CƠ TRẺ BỊ VIÊM DA DỊ ỨNG
Trong giai đoạn sơ sinh hệ miễn dịch của trẻ phát triển chưa toàn diện nên thường dễ mắc phải các bệnh viêm da như viêm da cơ dị ứng, mề đay… Việc bổ sung chất xơ hòa tan FOS cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ giúp hỗ trợ tăng cường miễn dịch và hạn chế nguy cơ mắc viêm da dị ứng.
HỖ TRỢ QUÁ TRÌNH HẤP THỤ CANXI VÀ MỘT SỐ KHOÁNG CHẤT KHÁC MỘT CÁCH HIỆU QUẢ
Trong quá trình lên men, chất xơ FOS sẽ sinh ra các chuỗi acid béo ngắn, làm giảm độ pH trong ruột kết, tạo môi trường acid nhẹ ở ruột già giúp cơ thể tăng cường khả năng hấp thụ và hòa tan các chất cần thiết như canxi, magie… góp phần cho quá trình phát triển của trẻ em.
DUY TRÌ LƯỢNG ĐƯỜNG HUYẾT ỔN ĐỊNH VÀ NGĂN NGỪA NGUY CƠ XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH
Chất xơ FOS hỗ trợ trong việc hỗ trợ kích thích tuyến tụy tiết insulin giúp làm giảm lượng đường trong máu. Đồng thời FOS giúp ức chế quá trình tổng hợp cholesterol, hạn chế tích tụ mỡ giúp phòng ngừa xơ vữa động mạch.
3.NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CHẤT XƠ HÒA TAN FOS
- Bổ sung đủ 2 lít nước mỗi ngày giúp lượng chất xơ hòa tan có thể phát huy tối đa hiệu quả của chúng với hệ tiêu hóa.
- Hạn chế tăng cường đột ngột một lượng lớn chất xơ vì chúng có thể khiến bạn gặp phải triệu chứng khó chịu như chướng bụng, đầy hơi…
- Đối với phụ nữ có thai nên ưu tiên lựa chọn sử dụng sữa bầu có bổ sung chất xơ hòa tan FOS vừa hạn chế táo bón vừa bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
